علم غیب ذاتی چیست؟ (پرسش)

علم غیب ذاتی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلی	علم غیب

علم غیب ذاتی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• تعریف علم غیب ذاتی چیست؟

پاسخ نخست

جعفر سبحانی

آیت الله سبحانی در کتاب «جدال احسن» در این باره گفته است:

«آگاهی از غیب به صورت "علم ذاتی" (و نه اكتسابی) آن هم نامحدود (نه محدود)، از آن خداست و هیچ موجودی با او در این صفت شریک نیست، نه تنها آگاهی از غیب به این معنا از آن خداست، حتی آگاهی از شهادت و غیر غیب نیز به صورت ذاتی و نامحدود از آن خداست، چنانکه در قرآن به‌طور مکرر می‌فرماید: ﴿﴿عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ﴾﴾. بنابراین آیاتی که علم غیب را از آن خدا می‌داند و از غیر خدا سلب می‌کند، مقصود، علم غیب ذاتی نامحدود است مانند: ﴿﴿قُل لّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ﴾﴾ و یا در آیه دیگر از زبان پیامبر (ص) نقل می‌کند: ﴿﴿وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ﴾﴾ و چون پیامبر (ص) ذاتاً و از درون، آگاه از غیب نبوده و آگاهی او چنانکه معلوم است محدود بوده، لذا خویش را به شیوه مذکور در آیه توصیف می‌کند».

پاسخ‌های دیگر

● حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی؛
محسن غرویان حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی در کتاب «بحثی مبسوط در آموزش عقاید» در این‌باره گفته‌اند: «این نوع علم - چنانکه از نامش پیداست - از راه تحصیل و اکتساب به دست نیامده است و هم از این روست که چنین علمی فقط در مورد خداوند مطرح است و مختص به اوست، چرا که علم او عین ذات است و ذات هم واجب و غیر معلول می‌باشد».

● حجت الاسلام و المسلمین شریعتی؛
غلام محمد شریعتی حجت الاسلام و المسلمین شریعتی در مقاله «علم امامان به غیب از منظر قرآن» در این‌باره گفته‌است: «علم‌ به غیب ذاتی یا استقلالی، علمی است که از درون عالِم می‌جوشد‌ و وابسته‌ به دیگری نیست. این علم‌، ویژه خدای‌ سبحان است. (...) دسته اول آیات‌ به‌ چنین علمی اشاره دارد و ادعای آن برای غیر خدا، موجب کفر و شرک است ».

جستارهای وابسته

• علم غیب معصوم (پرسش)
• علم غیب معصوم (نمایه موضوعی)

پرسش‌های وابسته

1. غیب در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
2. غیب در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
3. حقیقت غیب چیست؟ (پرسش)
4. جهان غیب چیست؟ (پرسش)
5. قرآن در مورد جهان غیب چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
6. چه احادیثی در مورد جهان غیب وجود دارد؟ (پرسش)
7. جهان شهادت چیست؟ (پرسش)
8. قرآن در مورد جهان شهادت چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
9. چه احادیثی در مورد جهان شهادت وجود دارد؟ (پرسش)
10. علم غیب چیست؟ (پرسش)
11. آگاه از غیب کیست؟ (پرسش)
12. اقسام و انواع غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
13. اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
14. علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)
15. ایمان به غیب به چه معناست؟ (پرسش)
16. بحث از علم غیب چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

• کتاب‌شناسی علم غیب معصوم؛
• مقاله‌شناسی علم غیب معصوم؛
• پایان‌نامه‌شناسی علم غیب معصوم.