بحث از علم غیب چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)
| بحث از علم غیب چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
| مدخل اصلی | علم غیب |
بحث از علم غیب چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- فایده بحث از علم غیب چیست؟
- چرا بحث از علم غیب مهم است؟
- علم غیب و بحث از آن چه جایگاه و اهمیتی در نظام اعتقادی اسلام دارند؟
پاسخ به این پرسش
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم، در کتاب «علم غیب از نگاه عقل و وحی» در این‌باره گفته است:
«ابعاد متعدد اهمیت و جایگاه علم غیب: ۱. پیوند و ارتباط علم غیب با منابع معرفت دینی (قرآن و سنت): بدیهی است قرآن و سنت دو منبع نشأت‌گرفته از وحی می‌باشند که وحی از بن مایه‌های تمام مسائل اعتقادی است، و پیوند ناگسستنی با علم غیب دارد، بلکه از مصادیق علم غیب محسوب می‌شود. بنابراین، بحث از علم غیب نمودن به معنایی سخن از وحی گفتن است که نقش اساسی و بنیادی در مجموع معارف دینی ما دارد.
۲. اثبات مسائل کلامی مبتنی بر علم غیب: همان‌گونه که در مورد قبل اشاره شد، بدون پذیرش غیب، و آگاهی‌های غیبی به عنوان پیش‌فرض مسائل اعتقادی، امکان‌پذیرش بسیاری از امهات مسائل کلامی غیر ممکن خواهد بود. بنابراین، ضرورت اقتضا می‌کند که ابتدا، مسئله علم غیب مورد پذیرش قرار گیرد، و سپس از این رهگذر، آنچه را در عوالم وجود، از جمله عوالم غیبی، و مسائل پیرامون آنها است به عنوان گذاره‌های غیبی و باورهای اعتقادی مورد بررسی قرار گیرد، آموزه‌هایی از قبیل: توحید، نبوت، معاد، جبرئیل، معجزه و ... همه آنها به نوعی مرتبط به غیب و غیب‌دانی هستند.
۳. جایگاه معرفتی علم غیب نسبت به علوم دیگر: با نگاه معرفت‌شناسانه، چنانچه علم غیب سیر منطقی و معرفتی خود را به نحو شایسته و عقلانی طی نماید، منجر به علم حضوری خواخد شد که یقینی و انکار‌ناپذیر است؛ بدین معنی که علم غیب ذاتاً، از جمله علوم یقینی است که جایگاه برتر و مرتبه‌ای فراتر نسبت به دیگر علوم ظنی و غیر ظنی دارد. (...) ۴. تحکیم مسئله امامت از طریق علم غیب: از جمله ویژگی‌های مورد توجه و عنایت امامت، نزد شیعیان امامیه، مسئله افضلیت و مرجعیت علمی امام است، که علم غیب و غیب‌دانی امام مقوم اثبات این مدعا می‌شود. بنابر این، بحث علم غیب در راستای تثبیت امامت در نظام اعتقادی شیعه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
۵. برخورد با تبلیغات سوء و دفع شبهات مخالفین علم غیب: تردیدی نیست که از سویی، پراکندگی آرا و اختلاف نظرها، و از سوی دیگر رخدادهای غیب نمون، و ادعاهای واهی در عصر و زمان ما – با انگیزه‌های فراوان و ابزارهای ارتباط جمعی بی‌شماری انجام می‌گیرد و از سویی، در ادامه مسیری که از گذشته مخالفین مسئله علم غیب پیموده‌اند هم‌اکنون نیز شبهاتی مطرح می‌شود – این حرکات منجر به مه‌آلوده شدن فضا و عرصه عقائد شده که لازمه‌اش پرداختن به چنین بحث‌هایی، با استدلال و براهین عقلی - نقلی و تبیین شایسته است که بر مسئولیت ما در اهمیت‌دادن به چنین مباحثی، و ضرورت طرح آن، بیش از پیش می‌افزاید»[۱].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی. |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید علی هاشمی نویسنده کتاب «ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی» در پاسخ به این پرسش گفته است:
«بحث علم غیب از صفات لازم و ضروری امام است؛ به این معنا که شرط امامت است و در غیر این صورت شریعت به تحریف دچار می‌شود. ضرورت این علم درباره علم غیبِ اوصیای پس از پیامبر اکرم (ص) روشن‌تر است؛ زیرا شریعت‌های زمان گذشته چون بعدشان قرار بود پیغمبر (ص) دیگری باشد، در صورت تحریف، پیغمبر (ص) دیگری می‌آمد و آن تحریف‌ها را تصحیح می‌کرد؛ اما درباره شریعت خاتم اگر علم به غیب نباشد، قطعاً شریعت دچار تحریف می‌شود»[۲].
|
پرسش‌های وابسته
- غیب در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- غیب در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- حقیقت غیب چیست؟ (پرسش)
- جهان غیب چیست؟ (پرسش)
- قرآن در مورد جهان غیب چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد جهان غیب وجود دارد؟ (پرسش)
- جهان شهادت چیست؟ (پرسش)
- قرآن در مورد جهان شهادت چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد جهان شهادت وجود دارد؟ (پرسش)
- ایمان به غیب به چه معناست؟ (پرسش)
- علم غیب چیست؟ (پرسش)
- فرق بین کار‌های خارق‌العاده و علم غیب چیست؟ (پرسش)
- فرق بین پیشگویی و علم غیب چیست؟ (پرسش)
- آگاه از غیب کیست؟ (پرسش)
- آیا انسان نیازی به ارتباط با جهان غیب دارد؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان فلسفه و حکمت اسلامی در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان عرفان اسلامی در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان اصول دین اسلام در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان تفسیر در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ علم غیب از نگاه عقل و وحی، ص ۲۱
- ↑ مکاتبه اختصاصى دانشنامه مجازی امامت و ولایت.