سیره عبادی امام حسین

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سیره عبادی امام حسین در حدیث - سیره عبادی امام حسین در تاریخ اسلامی - سیره عبادی امام حسین در معارف و سیره حسینی

عبادت امام حسین(ع)‌

عبادت و پرستش خدا برای خاندان نبوّت، هستی و زندگی به شمار می‌آمد و از مناجات و نیایش به درگاه خدا لذّت می‌بردند. شب و روز نهان و آشکار همواره به عبادت می‌پرداختند و امام حسین(ع) نیز یکی از استوانه‌های این خاندان پاک به شمار می‌آمد. وی در پیشگاه خدای قادر توانا چونان عارفی به یقین رسیده و اندیشمندی پرستشگر، می‌ایستاد و هرگاه وضو می‌گرفت، رنگ از رخسار مبارکش می‌پرید و بندبند اعضایش به لرزه درمی‌آمد، سبب آن را از حضرت جویا شدند؛ در پاسخ فرمود: کسی که در پیشگاه خدای توانا ایستاده حق دارد رنگ چهره‌اش به زردی گراید و اعضای بدنش به لرزه درآید. بر ادای نماز در سخت‌ترین شرایط، پافشاری داشت، به گونه‌ای که نماز ظهر روز دهم محرم (عاشورا) را در اوج نبرد با سپاهیان دشمن که از هر سو وی را در محاصره داشتند و وجود نازنینش را آماج تیر ساخته بودند، به جا آورد.

امام(ع) در کمال فروتنی در پیشگاه خدای عزّ و جلّ رهسپار بیت الله الحرام می‌شد تا با خضوع و خشوع تمام مناسک حج را به جای آورد، تا آنجا که بیست و پنج بار پیاده حج انجام داد. حالات خضوع و خشوع او در موسم حج در عرفات و نیایش طولانی حضرت با پروردگار خویش که در دامنه کوه به حال ایستاده انجام پذیرفت و مردم گرد او حلقه زده بودند، میان محدثان شیعه و طبقات گوناگون آنان مشهور است.

ابا عبدالله الحسین(ع) در حق مردم نیکی و احسان و انفاق فراوان داشت، روایت شده آن بزرگوار قطعه‌ای زمین به ضمیمه اشیاء دیگری به ارث برد و قبل از تحویل گرفتن، همه را صدقه داد وی در تاریکی شب برای فقرا و مستمندان مدینه مواد خوراکی به دوش می‌کشید و جز پاداش الهی و تقرب به پیشگاهش مزدی درخواست نمی‌کرد.

عبادت و تقوای امام حسین

در هیچ‌یک از لحظات و سکنات، ارتباط قلبی امام حسین(ع) با حضرت حق قطع نگردید و این رابطه را با پرستش خدای خویش تبلور می‌بخشید و پیوند خود را با آفریدگار با عظمت مستحکم می‌ساخت و ایثار و از خودگذشتگی را با اطاعت الهی گره می‌زد و خود را در ذات مقدس پروردگار و در جهت رضای او فانی می‌ساخت و عبادتش نتیجه شناخت حقیقی‌اش از خدای متعال تلقّی می‌شد.

نگاهی به دعای سرور آزادگان در روز عرفه ژرفای این شناخت و ارتباط قوی آن حضرت با ذات باری تعالی را به خوبی روشن می‌سازد که به فرازهایی از این دعای ارزشمند اشاره می‌شود. امام(ع) در پیشگاه خدا چنین عرضه می‌دارد: چگونه با چیزی بر وجود تو دلیل آورند که خودش در هستی نیازمند توست؟! آیا چیزی غیر از تو می‌تواند پایدارتر از تو باشد تا وسیله ظهورت گردد؟! کی نهان بوده‌ای که نیازمند دلیل و برهانی باشی تا بر تو دلالت کند؟!

کی دور بوده‌ای تا آثارت، آنها را به تو برساند؟! کور باد چشمی که تو را مراقب خود نبیند و معامله بنده‌ای که بهره‌ای از دوستی‌ات به او نداده‌ای، زیانبار باد... خدایا! خواری و ذلّتم در برابرت آشکار است و چگونگی حالم بر تو پوشیده نیست، راه رسیدن به تو را از خودت خواستارم و به وسیله خودت بر وجودت دلیل اقامه می‌کنم، با نور خویش مرا به سوی خودت رهنمون شو و به تصدیق بندگی در پیشگاهت، برپایم دار... تو آن خدایی که انوار معرفت را در دل دوستانت پرتو افکن ساختی تا تو را شناختند و یگانه‌ات دانستند.

تو خدایی هستی که محبّت دیگران را از دل علاقه‌مندانت زدودی تا جز تو به کسی محبّت نورزند و به دیگران پناه نبرند، آن‌گاه که عوالم هستی آنان را وحشت‌زده ساخت، تو یار و همدمشان بودی... آن‌کس که تو را نیافت، چه یافت؟ و آن‌که تو را یافت چه نیافت؟ آن‌کس که دیگری را به جای تو بپسندد نومید و محروم گشته است و آن‌کس که روی درخواست از تو برگرداند، در زیانکاری گرفتار آمده است. ای کسی که به دوستانش شیرینی و حلاوت انس و همدمی را چشاند تا تنها در برابر او به تملّق ایستاده‌اند.

ای آن‌که اولیاء و دوستانت را به جامه‌های هیبت خویش آراست تا در حضورش، عذرخواه آیند و آمرزش بخواهند. نشانه‌های شدت ترس و بیم امام حسین(ع) از خداوند در سیمای تابناکش پدیدار بود به گونه‌ای که به وی گفته شد: شما از خدای خود چه بسیار بیمناکید! در پاسخ فرمود: «لَا يَأْمَنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا مَنْ خَافَ اللَّهَ فِي الدُّنْيَا».

جستارهای وابسته

منابع

1. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین
2. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۵

پانویس