بحینه

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

بحینه در تاریخ اسلامی

مقدمه

نامش «عبده»، دختر حارث عبد المطلب، از زنان صحابی است که رسول خدا(ص) برای آنها سهمی از غنیمت خیبر مقرر داشت. با اینکه صحابه نگارانی مانند عبدان مروزی که کتاب معرفة الصحابه داشته، وی را صحابی دانسته‌اند، اما ابوموسی مدینی این مطلب را نپذیرفته و دو اشکال بر عبدان وارد کرده است: اول اینکه فرزند بحینه صحابی است، نه خود وی، این اشتباه از آنجا ناشی شده که در «اصل عبدان»، کلمه «ابن» پیش از نام بحینه ساقط شده و زمینه اشتباه فراهم آمده است. دیگر اینکه عبدان گمان کرده بحینه نام مرد است و حال آنکه نام زن است و فرزندش عبدالله، گاه به پدرش مالک، اما بیشتر به مادرش بحینه منسوب و با عنوان ابن بحینه از او یاد می‌شود.

ابن حجر مانند ابن اثر در دو جا از او یاد کرده است: اول در بخش مردان و در قسم چهارم الاصابه (توهمات) - که به برشمردن کسانی اختصاص دارد که به اشتباه صحابی تلقی شده‌اند. از بحینه یاد کرده است و منشأ اشتباه درباره صحابی دانستن وی را، آمیختن اطلاعات مربوط به وی با پسرش عبدالله بن بحینه دانسته است، اما خود وی در بخش مربوط به زنان وی را صحابی دانسته است. همانگونه که ابن عبدالبر و ابن اثیر در بخش مربوط به زنان، زیر عنوان «بحینه بنت الحارث» گزارش پرداخت سهمی از غنایم خیبر از طرف رسول خدا(ص) را به وی آورده‌اند که نشان از صحابی بودن وی است. بنا بر آنچه گفته شد، یاد از وی در بخش مردان اشتباه است و کسانی که وی را مرد دانسته‌اند، در صحابی بودن وی تردید کرده‌اند. عبدالله فرزند بحینه صحابی است و حدیثی که براساس آن بحینه صحابی دانسته شده، از فرزندش نیز نقل می‌شود. طبق این حدیث، بحینه پس از نماز صبح، شروع به خواندن نماز کرد که رسول خدا وی را از این کار بازداشت.

منابع

1. داداش‌نژاد، منصور، مقاله «بحینه»، دانشنامه سیره نبوی ج۲