پرچم‌داری: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*در روایاتی پرشمار آمده که [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[پرچم‌دار]] [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} در [[قیامت]] است.<ref>برای نمونه، ر.ک: نعمان بن محمد بن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار{{عم}}، ج۲، ص۲۰۱؛ محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الامالی، ص۱۱۲- ۱۱۷؛ همو، الخصال، ج۱، ص۳۱۴؛ همو، علل الشرایع، ج۱، ص۱۷۲ و ۱۷۳؛ احمد بن علی طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۱۲۷. البته ممکن است گفته شود که جلوداری همان پرچم‌داری است و آنکه پرچم‌دار است، جلودار نیز است. در پاسخ باید گفت: جلودار، چنان‌که از اسم آن برمی‌آید، کسی است که پیشاپیش یک جماعت است؛ اما لزوماً پرچمی در دست ندارد. پرچم‌دار نیز کسی است که پرچمی در دست دارد. اما او نیز لزوماً پیشاپیش آن جماعت نیست. بنابراین، میان جلوداری و پرچم‌داری تلازمی نیست. برای نمونه، در میدان جنگ، فرمانده می‌تواند پرچم را دست کسی دهد؛ اما خودْ جلودار سپاه باشد.</ref> فراوانی این [[روایات]] به‌گونه‌ای است که ما را از [[بررسی سندی]] بی‌نیاز می‌سازد. برای نمونه، [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} به [[امام علی]]{{ع}} فرمودند: {{عربی|"أَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ"}}.<ref>محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الخصال، ج۲، ص۴۲۹. نیز، ر.ک: ابن مغازلی شافعی، مناقب الامام علی بن ابی طالب{{ع}}، ص۹۱ و ۹۲؛ یحیی بن حسن بن بطريق حلی، العمدة، ص۱۶۸؛ علی بن حسام الدین متقی هندی، کنز العمال، ج۱۱، ص۶۱۲.</ref> البته در [[روایات]]، این [[شأن]]، تنها برای [[امام علی]]{{ع}} بیان شده است؛ از‌این‌رو چنین برمی‌آید که چنین شأنی از باب [[مقام امامت]] نباشد؛ مگر آنکه گفته شود پرچم‌داری [[امام علی]]{{ع}} ازآن‌روست که امر [[امامت]] و [[ولایت]]، [[مظهر]] و تمام‌کننده [[اسلام]] است؛ به‌ویژه آنکه تأکید شده که ایشان، هم در [[دنیا]] و هم در [[آخرت]] [[پرچم‌دار]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} است، و از‌این‌رو [[امام علی]]{{ع}} نیز به عنوان نماد امر [[امامت]] معرفی شده است.<ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]].</ref> | * در روایاتی پرشمار آمده که [[امام علی|امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[پرچم‌دار]] [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} در [[قیامت]] است.<ref>برای نمونه، ر. ک: نعمان بن محمد بن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار {{عم}}، ج۲، ص۲۰۱؛ محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الامالی، ص۱۱۲- ۱۱۷؛ همو، الخصال، ج۱، ص۳۱۴؛ همو، علل الشرایع، ج۱، ص۱۷۲ و ۱۷۳؛ احمد بن علی طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۱۲۷. البته ممکن است گفته شود که جلوداری همان پرچم‌داری است و آنکه پرچم‌دار است، جلودار نیز است. در پاسخ باید گفت: جلودار، چنان‌که از اسم آن برمی‌آید، کسی است که پیشاپیش یک جماعت است؛ اما لزوماً پرچمی در دست ندارد. پرچم‌دار نیز کسی است که پرچمی در دست دارد. اما او نیز لزوماً پیشاپیش آن جماعت نیست. بنابراین، میان جلوداری و پرچم‌داری تلازمی نیست. برای نمونه، در میدان جنگ، فرمانده می‌تواند پرچم را دست کسی دهد؛ اما خودْ جلودار سپاه باشد.</ref> فراوانی این [[روایات]] به‌گونه‌ای است که ما را از [[بررسی سندی]] بی‌نیاز می‌سازد. برای نمونه، [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} به [[امام علی]] {{ع}} فرمودند: {{عربی|"أَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ"}}.<ref>محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الخصال، ج۲، ص۴۲۹. نیز، ر. ک: ابن مغازلی شافعی، مناقب الامام علی بن ابی طالب {{ع}}، ص۹۱ و ۹۲؛ یحیی بن حسن بن بطريق حلی، العمدة، ص۱۶۸؛ علی بن حسام الدین متقی هندی، کنز العمال، ج۱۱، ص۶۱۲.</ref> البته در [[روایات]]، این [[شأن]]، تنها برای [[امام علی]] {{ع}} بیان شده است؛ از‌این‌رو چنین برمی‌آید که چنین شأنی از باب [[مقام امامت]] نباشد؛ مگر آنکه گفته شود پرچم‌داری [[امام علی]] {{ع}} ازآن‌روست که امر [[امامت]] و [[ولایت]]، [[مظهر]] و تمام‌کننده [[اسلام]] است؛ به‌ویژه آنکه تأکید شده که ایشان، هم در [[دنیا]] و هم در [[آخرت]] [[پرچم‌دار]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} است، و از‌این‌رو [[امام علی]] {{ع}} نیز به عنوان نماد امر [[امامت]] معرفی شده است.<ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]].</ref> | ||
*برخی [[متکلمان]] به [[شأن]] پرچم‌داری [[امام]] اشاره کرده‌اند. [[شیخ مفید]] که بیشتر دیدگاه‌هایش درباره [[شئون]] [[اخروی]] [[امام]]، در باب [[فضایل]] [[امام علی]]{{ع}} در [[قیامت]] است، بر اساس [[روایات]]، [[امام علی|امیرمؤمنان]]{{ع}} را [[پرچم‌دار]] [[بهشت]] می‌داند.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، تفضیل [[امام علی|امیرمؤمنان]]{{ع}}، ص۲۹-۳۱.</ref> او روایتی [[نقل]] می‌کند که در آن، از [[پرچم‌دار]] بودن [[امام علی]]{{ع}} برای [[پیامبر]] [[سخن]] به میان آمده است.<ref>همو، الامالی، ص ۱۶۸.</ref> کراجکی نیز [[روایت]] دیگری را [[نقل]] کرده که [[امام علی]]{{ع}} خود را [[پرچم‌دار]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} معرفی می‌کند.<ref>ابوالفتح کراجکی، الاستنصار، ص ۲۱-۲۲.</ref> همچنین [[شیخ طوسی]] روایاتی [[نقل]] می‌کند که در آنها، از شئونی برای [[امام علی]]{{ع}} مانند پرچم‌داری برای [[پیامبر]] یاد شده است.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، الامالی، ص ۱۹۰.</ref> [[علامه حلی]] تنها در جایی روایتی [[نقل]] می‌کند که در آن [[روایت]]، [[امام علی]]{{ع}} به عنوان [[پرچم‌دار]] [[پیامبر]] در [[قیامت]] معرفی شده است.<ref>حسن بن یوسف حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۶۱-۲۶۲.</ref> در [[روایات]] دیگر نیز او را [[صاحب لواء]] الحمد می‌داند.<ref>همو، کشف الیقین، ص ۲۷۱.</ref> دیگر [[متکلمان]] دراین‌باره سخنی بیان نکرده‌اند.<ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۳۴۳.</ref> | * برخی [[متکلمان]] به [[شأن]] پرچم‌داری [[امام]] اشاره کرده‌اند. [[شیخ مفید]] که بیشتر دیدگاه‌هایش درباره [[شئون]] [[اخروی]] [[امام]]، در باب [[فضایل]] [[امام علی]] {{ع}} در [[قیامت]] است، بر اساس [[روایات]]، [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}} را [[پرچم‌دار]] [[بهشت]] می‌داند.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، تفضیل [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}}، ص۲۹-۳۱.</ref> او روایتی [[نقل]] می‌کند که در آن، از [[پرچم‌دار]] بودن [[امام علی]] {{ع}} برای [[پیامبر]] [[سخن]] به میان آمده است.<ref>همو، الامالی، ص ۱۶۸.</ref> کراجکی نیز [[روایت]] دیگری را [[نقل]] کرده که [[امام علی]] {{ع}} خود را [[پرچم‌دار]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} معرفی می‌کند.<ref>ابوالفتح کراجکی، الاستنصار، ص ۲۱-۲۲.</ref> همچنین [[شیخ طوسی]] روایاتی [[نقل]] می‌کند که در آنها، از شئونی برای [[امام علی]] {{ع}} مانند پرچم‌داری برای [[پیامبر]] یاد شده است.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، الامالی، ص ۱۹۰.</ref> [[علامه حلی]] تنها در جایی روایتی [[نقل]] می‌کند که در آن [[روایت]]، [[امام علی]] {{ع}} به عنوان [[پرچم‌دار]] [[پیامبر]] در [[قیامت]] معرفی شده است.<ref>حسن بن یوسف حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۶۱-۲۶۲.</ref> در [[روایات]] دیگر نیز او را [[صاحب لواء]] الحمد می‌داند.<ref>همو، کشف الیقین، ص ۲۷۱.</ref> دیگر [[متکلمان]] دراین‌باره سخنی بیان نکرده‌اند.<ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۳۴۳.</ref> | ||
==[[پرچم‌دار]] [[پیامبر]]== | == [[پرچم‌دار]] [[پیامبر]] == | ||
* [[پرچم‌دار]] [[پیامبر]]{{صل}}: از لقب‌های [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} در متون [[تاریخی]] و [[حدیثی]]، "صاحب اللّواء" است، به معنای [[پرچم‌دار]] میدان‌های [[نبرد]] و [[رئیس]] ستاد عملیات و [[فرماندهی]] [[جنگ]]. در تعابیری که نسبت به "[[عقد]] لواء" (بستن [[پرچم]]) به‌کار رفته، مفهوم سپردن [[فرماندهی]] و مدیریّت [[جنگ]] نهفته است. وقتی [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] برای [[اسامة بن زید]] هم در روزهای آخر [[حیات]] خویش [[پرچم]] بست، نوعی سپردن [[فرماندهی]] به او بود و [[الزام]] دیگران به [[پیروی]] از وی، نه‌تنها اینکه [[پرچم]] در دست او باشد. بر [[پرچم]] [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}} این [[شعر]] نوشته بود: {{عربی|الحرب إن باشرتها فلا یکن منک الفشل و اصبر علی أهوالها لا موت إلاّ بالأجل}}<ref>اگر به جنگ پرداختی سستی مکن، بر هراس‌های جنگ شکیبا باش، هیچ مرگی جز با اجل نیست.</ref> نیز این [[شعر]]: {{عربی|هذا علیّ و الهدی یقوده من خیر فتیان قریش عوده}}<ref>«این [[امام علی|علی]]{{ع}} است که هدایت او را رهبری می‌کند، شاخۀ او از بهترین جوانان قریش است». بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۶۰</ref> [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} در [[دنیا]] و [[آخرت]] و صحرای [[محشر]]، صاحب لوای [[پیامبر]] است. در جنگ‌های متعدد زمان [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} نیز، [[پرچم]] [[پیامبر]] به دست آن [[حضرت]] بود. مثل [[جنگ خیبر]]، [[جنگ احد]] و دیگر [[غزوات]]. در طبقات کبری آمده است: {{عربی|إنّ علیّ بن أبی طالب کان صاحب لواء رسول اللّه{{صل}} [[یوم]] [[بدر]] و فی کلّ [[مشهد]]}}<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص ۱۸۰، به نقل از طبقات کبری و تاریخ دمشق.</ref> از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] [[احادیث]] فراوانی در این مورد [[روایت]] شده است، از جمله: {{عربی|علیّ أخی و صاحب لوائی}}<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص ۳۲۷</ref>؛ {{عربی|أنت صاحب لوائی فی الدّنیا و الآخرة}}<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص ۳۲۷</ref> این مفهوم، با تعابیر دیگری مثل {{عربی|صاحب رایتی}}، {{عربی|حامل لوائی}}، {{عربی|بیده لوائی}}، {{عربی|حامل لواء الحمد}}، {{عربی|معک لواء الحم}}، {{عربی|«»}}، {{عربی|«»}} و... آمده است.<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص ۱۴۹تا۱۵۳</ref> نیز اینکه: [[امام علی|علی]]{{ع}} در [[روز قیامت]]، حامل پرچمی بزرگ است که برآن نوشته است: "علیّ [[ولیّ]] اللّه".<ref> احقاق الحق، ج ۷ ص ۱۳۷</ref> پرچمی که در [[قیامت]] به دست [[امام علی|علی]]{{ع}} است، "لوای [[حمد]]" نام دارد، با ویژگی‌های شگفت و [[نورانی]] که [[پرچم]] [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} است در دست آن [[حضرت]] و با آن وارد [[بهشت]] می‌شود.<ref>بحار الأنوار، ج ۳۹ ص ۲۱۲</ref> نشان جبهۀ محمّدی و علامت [[اقتدار]] و [[نفوذ]] و [[هدایتگری]] [[پرچم]] [[حضرت رسول]] در [[دنیا]] و [[آخرت]]، در دستان [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}} است و خود او [[پرچم]] بلند جبهۀ [[ایمان]] و [[فلاح]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] است. [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: {{عربی|"علیّ آیة الحقّ و رایة الهدی"}}،<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۸ ص ۱۲۴</ref> [[امام علی|علی]]{{ع}} نشانۀ [[حق]] و [[پرچم هدایت]] است.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۳۶.</ref> | * [[پرچم‌دار]] [[پیامبر]] {{صل}}: از لقب‌های [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در متون [[تاریخی]] و [[حدیثی]]، "صاحب اللّواء" است، به معنای [[پرچم‌دار]] میدان‌های [[نبرد]] و [[رئیس]] ستاد عملیات و [[فرماندهی]] [[جنگ]]. در تعابیری که نسبت به "[[عقد]] لواء" (بستن [[پرچم]]) به‌کار رفته، مفهوم سپردن [[فرماندهی]] و مدیریّت [[جنگ]] نهفته است. وقتی [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] برای [[اسامة بن زید]] هم در روزهای آخر [[حیات]] خویش [[پرچم]] بست، نوعی سپردن [[فرماندهی]] به او بود و [[الزام]] دیگران به [[پیروی]] از وی، نه‌تنها اینکه [[پرچم]] در دست او باشد. بر [[پرچم]] [[امام علی|علی بن ابی طالب]] {{ع}} این [[شعر]] نوشته بود: {{عربی|الحرب إن باشرتها فلا یکن منک الفشل و اصبر علی أهوالها لا موت إلاّ بالأجل}}<ref>اگر به جنگ پرداختی سستی مکن، بر هراس‌های جنگ شکیبا باش، هیچ مرگی جز با اجل نیست.</ref> نیز این [[شعر]]: {{عربی|هذا علیّ و الهدی یقوده من خیر فتیان قریش عوده}}<ref>«این [[امام علی|علی]] {{ع}} است که هدایت او را رهبری می‌کند، شاخۀ او از بهترین جوانان قریش است». بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۶۰</ref> [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} در [[دنیا]] و [[آخرت]] و صحرای [[محشر]]، صاحب لوای [[پیامبر]] است. در جنگ‌های متعدد زمان [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} نیز، [[پرچم]] [[پیامبر]] به دست آن [[حضرت]] بود. مثل [[جنگ خیبر]]، [[جنگ احد]] و دیگر [[غزوات]]. در طبقات کبری آمده است: {{عربی|إنّ علیّ بن أبی طالب کان صاحب لواء رسول اللّه {{صل}} [[یوم]] [[بدر]] و فی کلّ [[مشهد]]}}<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص ۱۸۰، به نقل از طبقات کبری و تاریخ دمشق.</ref> از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] [[احادیث]] فراوانی در این مورد [[روایت]] شده است، از جمله: {{عربی|علیّ أخی و صاحب لوائی}}<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص ۳۲۷</ref>؛ {{عربی|أنت صاحب لوائی فی الدّنیا و الآخرة}}<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص ۳۲۷</ref> این مفهوم، با تعابیر دیگری مثل {{عربی|صاحب رایتی}}، {{عربی|حامل لوائی}}، {{عربی|بیده لوائی}}، {{عربی|حامل لواء الحمد}}، {{عربی|معک لواء الحم}}، {{عربی|«»}}، {{عربی|«»}} و... آمده است.<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص ۱۴۹تا۱۵۳</ref> نیز اینکه: [[امام علی|علی]] {{ع}} در [[روز قیامت]]، حامل پرچمی بزرگ است که برآن نوشته است: "علیّ [[ولیّ]] اللّه".<ref> احقاق الحق، ج ۷ ص ۱۳۷</ref> پرچمی که در [[قیامت]] به دست [[امام علی|علی]] {{ع}} است، "لوای [[حمد]]" نام دارد، با ویژگی‌های شگفت و [[نورانی]] که [[پرچم]] [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]] {{صل}} است در دست آن [[حضرت]] و با آن وارد [[بهشت]] می‌شود.<ref>بحار الأنوار، ج ۳۹ ص ۲۱۲</ref> نشان جبهۀ محمّدی و علامت [[اقتدار]] و [[نفوذ]] و [[هدایتگری]] [[پرچم]] [[حضرت رسول]] در [[دنیا]] و [[آخرت]]، در دستان [[امام علی|علی بن ابی طالب]] {{ع}} است و خود او [[پرچم]] بلند جبهۀ [[ایمان]] و [[فلاح]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] است. [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} فرمود: {{عربی|"علیّ آیة الحقّ و رایة الهدی"}}،<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۸ ص ۱۲۴</ref> [[امام علی|علی]] {{ع}} نشانۀ [[حق]] و [[پرچم هدایت]] است.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۳۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث پرچم‌داری است. پرچم‌داری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: پرچم‌داری در قرآن - پرچم‌داری در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
- در روایاتی پرشمار آمده که امیرالمؤمنین (ع) پرچم‌دار رسول اکرم (ص) در قیامت است.[۱] فراوانی این روایات به‌گونه‌ای است که ما را از بررسی سندی بی‌نیاز می‌سازد. برای نمونه، پیامبر خدا (ص) به امام علی (ع) فرمودند: "أَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ".[۲] البته در روایات، این شأن، تنها برای امام علی (ع) بیان شده است؛ از‌این‌رو چنین برمی‌آید که چنین شأنی از باب مقام امامت نباشد؛ مگر آنکه گفته شود پرچم‌داری امام علی (ع) ازآن‌روست که امر امامت و ولایت، مظهر و تمام‌کننده اسلام است؛ به‌ویژه آنکه تأکید شده که ایشان، هم در دنیا و هم در آخرت پرچم‌دار پیامبر اکرم (ص) است، و از‌این‌رو امام علی (ع) نیز به عنوان نماد امر امامت معرفی شده است.[۳]
- برخی متکلمان به شأن پرچم‌داری امام اشاره کرده‌اند. شیخ مفید که بیشتر دیدگاه‌هایش درباره شئون اخروی امام، در باب فضایل امام علی (ع) در قیامت است، بر اساس روایات، امیرمؤمنان (ع) را پرچم‌دار بهشت می‌داند.[۴] او روایتی نقل می‌کند که در آن، از پرچم‌دار بودن امام علی (ع) برای پیامبر سخن به میان آمده است.[۵] کراجکی نیز روایت دیگری را نقل کرده که امام علی (ع) خود را پرچم‌دار پیامبر اکرم (ص) معرفی می‌کند.[۶] همچنین شیخ طوسی روایاتی نقل می‌کند که در آنها، از شئونی برای امام علی (ع) مانند پرچم‌داری برای پیامبر یاد شده است.[۷] علامه حلی تنها در جایی روایتی نقل می‌کند که در آن روایت، امام علی (ع) به عنوان پرچم‌دار پیامبر در قیامت معرفی شده است.[۸] در روایات دیگر نیز او را صاحب لواء الحمد می‌داند.[۹] دیگر متکلمان دراین‌باره سخنی بیان نکرده‌اند.[۱۰]
پرچم‌دار پیامبر
- پرچم‌دار پیامبر (ص): از لقب‌های حضرت علی (ع) در متون تاریخی و حدیثی، "صاحب اللّواء" است، به معنای پرچم‌دار میدان‌های نبرد و رئیس ستاد عملیات و فرماندهی جنگ. در تعابیری که نسبت به "عقد لواء" (بستن پرچم) به‌کار رفته، مفهوم سپردن فرماندهی و مدیریّت جنگ نهفته است. وقتی پیامبر خدا برای اسامة بن زید هم در روزهای آخر حیات خویش پرچم بست، نوعی سپردن فرماندهی به او بود و الزام دیگران به پیروی از وی، نه‌تنها اینکه پرچم در دست او باشد. بر پرچم علی بن ابی طالب (ع) این شعر نوشته بود: الحرب إن باشرتها فلا یکن منک الفشل و اصبر علی أهوالها لا موت إلاّ بالأجل[۱۱] نیز این شعر: هذا علیّ و الهدی یقوده من خیر فتیان قریش عوده[۱۲] امیر المؤمنین (ع) در دنیا و آخرت و صحرای محشر، صاحب لوای پیامبر است. در جنگ‌های متعدد زمان رسول خدا (ص) نیز، پرچم پیامبر به دست آن حضرت بود. مثل جنگ خیبر، جنگ احد و دیگر غزوات. در طبقات کبری آمده است: إنّ علیّ بن أبی طالب کان صاحب لواء رسول اللّه (ص) یوم بدر و فی کلّ مشهد[۱۳] از پیامبر خدا احادیث فراوانی در این مورد روایت شده است، از جمله: علیّ أخی و صاحب لوائی[۱۴]؛ أنت صاحب لوائی فی الدّنیا و الآخرة[۱۵] این مفهوم، با تعابیر دیگری مثل صاحب رایتی، حامل لوائی، بیده لوائی، حامل لواء الحمد، معک لواء الحم، «»، «» و... آمده است.[۱۶] نیز اینکه: علی (ع) در روز قیامت، حامل پرچمی بزرگ است که برآن نوشته است: "علیّ ولیّ اللّه".[۱۷] پرچمی که در قیامت به دست علی (ع) است، "لوای حمد" نام دارد، با ویژگی‌های شگفت و نورانی که پرچم حضرت رسول (ص) است در دست آن حضرت و با آن وارد بهشت می‌شود.[۱۸] نشان جبهۀ محمّدی و علامت اقتدار و نفوذ و هدایتگری پرچم حضرت رسول در دنیا و آخرت، در دستان علی بن ابی طالب (ع) است و خود او پرچم بلند جبهۀ ایمان و فلاح در دنیا و آخرت است. پیامبر خدا (ص) فرمود: "علیّ آیة الحقّ و رایة الهدی"،[۱۹] علی (ع) نشانۀ حق و پرچم هدایت است.[۲۰]
منابع
پانویس
- ↑ برای نمونه، ر. ک: نعمان بن محمد بن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار (ع)، ج۲، ص۲۰۱؛ محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الامالی، ص۱۱۲- ۱۱۷؛ همو، الخصال، ج۱، ص۳۱۴؛ همو، علل الشرایع، ج۱، ص۱۷۲ و ۱۷۳؛ احمد بن علی طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۱۲۷. البته ممکن است گفته شود که جلوداری همان پرچم‌داری است و آنکه پرچم‌دار است، جلودار نیز است. در پاسخ باید گفت: جلودار، چنان‌که از اسم آن برمی‌آید، کسی است که پیشاپیش یک جماعت است؛ اما لزوماً پرچمی در دست ندارد. پرچم‌دار نیز کسی است که پرچمی در دست دارد. اما او نیز لزوماً پیشاپیش آن جماعت نیست. بنابراین، میان جلوداری و پرچم‌داری تلازمی نیست. برای نمونه، در میدان جنگ، فرمانده می‌تواند پرچم را دست کسی دهد؛ اما خودْ جلودار سپاه باشد.
- ↑ محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الخصال، ج۲، ص۴۲۹. نیز، ر. ک: ابن مغازلی شافعی، مناقب الامام علی بن ابی طالب (ع)، ص۹۱ و ۹۲؛ یحیی بن حسن بن بطريق حلی، العمدة، ص۱۶۸؛ علی بن حسام الدین متقی هندی، کنز العمال، ج۱۱، ص۶۱۲.
- ↑ ر. ک. فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت.
- ↑ محمد بن محمد بن نعمان مفید، تفضیل امیرمؤمنان (ع)، ص۲۹-۳۱.
- ↑ همو، الامالی، ص ۱۶۸.
- ↑ ابوالفتح کراجکی، الاستنصار، ص ۲۱-۲۲.
- ↑ محمد بن محمد بن نعمان مفید، الامالی، ص ۱۹۰.
- ↑ حسن بن یوسف حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۶۱-۲۶۲.
- ↑ همو، کشف الیقین، ص ۲۷۱.
- ↑ ر. ک. فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت، ص ۳۴۳.
- ↑ اگر به جنگ پرداختی سستی مکن، بر هراس‌های جنگ شکیبا باش، هیچ مرگی جز با اجل نیست.
- ↑ «این علی (ع) است که هدایت او را رهبری می‌کند، شاخۀ او از بهترین جوانان قریش است». بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۶۰
- ↑ موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص ۱۸۰، به نقل از طبقات کبری و تاریخ دمشق.
- ↑ کشف الغمّه، ج ۱ ص ۳۲۷
- ↑ کشف الغمّه، ج ۱ ص ۳۲۷
- ↑ کشف الغمّه، ج ۱ ص ۱۴۹تا۱۵۳
- ↑ احقاق الحق، ج ۷ ص ۱۳۷
- ↑ بحار الأنوار، ج ۳۹ ص ۲۱۲
- ↑ موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۸ ص ۱۲۴
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۳۶.