پیراهن عثمان در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۶

مقدمه

پس از کشته‌شدن عثمان، همسر او، پیراهن خونی عثمان را نزد معاویه فرستاد تا او را در بهره‌برداری از این وضعیت یاری رساند. پیراهن عثمان منشأ فتنه‌های بسیاری شد و زمینه جنگ‌های جمل و صفّین و نهروان را فراهم آورد و بنی‌امیّه از آن بهره‌های سیاسی فراوان بردند. معاویه جاسوسانی به مدینه فرستاده بود که در حوالی خانه عثمان مراقب باشند و وقتی عثمان کشته شد، بلافاصله پیراهن خون‌آلود عثمان را به شام برسانند و جاسوسان، این مأموریت را به سرعت انجام دادند. به‌نظر برخی مورخان، ام‌حبیبه، دختر ابوسفیان، که از نظر بیشتر مورّخان و نسب‌شناسان به رَمَله مشهور است، پس از کشته‌شدن عثمان بن عفان پیراهن آغشته به خون وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادرش معاویه به دمشق فرستاد^[۱].
به‌نظر عده دیگری از مورخان، همسر عثمان (نائله) پیراهن عثمان را همراه با انگشتان بریده‌شده خودش، که در دفاع از عثمان بریده شد بود و نیز موهای ریش عثمان که مهاجمین آن‌ها را کنده بودند، توسط نعمان بن بشیر به سوی معاویه فرستاد. او دستور داد پیراهن عثمان و هم‌چنین انگشتان نائله، همسر عثمان را بالای منبر مسجد شام ببرند و عَلَم کنند. وی تبلیغات و تهاجم وسیع فرهنگی در شام و اطراف آن بر علیه قاتلان عثمان را شروع می‌کند و مردم را به خون‌خواهی عثمان فرامی‌خواند و لبه تیز اتّهام را متوجّه امام علی (ع) و همراهانش می‌کند و حال آن‌که کشنده واقعی عثمان خود معاویه است و این کلام علی (ع) در نهج البلاغه است که فرمود: آنان در جست‌وجوی حقی هستند که خود آن را وانهاده‌اند و از خونی خون‌خواهی می‌کنند که خود آن را ریخته‌اند^[۲].
معاویه در نامه خود، امام را به شرکت در قتل عثمان متّهم می‌کند و امام (ع) به او قاطعانه پاسخ می‌دهد که در نامه ۱۰، ۲۸ و ۳۷ نهج البلاغه به آن اشاره شده است^[۳].

پیراهن عثمان، منشأ فتنه ناکثین و قاسطین و مارقین

معاویه گاهی در انظار عمومی پیراهن خون‌آلود خلیفه سوم را بر تن می‌کرد و برای برپایی فتنه، از پیراهن عثمان، بهره بسیار برد. وی اقدامات بعدی و اساسی خویش را آغاز کرد و به چند نفر از جمله طلحة بن عبدالله و زبیر بن عوام نامه نوشت به‌طوری که وقتی طلحه و زبیر نامه معاویه را دریافت کردند، بسیار شادمان شدند و از آن پس در مخالفت با علی (ع) مصمّم بودند. طلحه و زبیر که نخست در مدینه با علی (ع) بیعت کرده بودند، بعد از مدّت اندکی بیعت خود را شکستند و به سوی مکه روانه شدند. در آن‌جا پس از دیدار با عایشه، همسر پیامبر اسلام، مردم را به بهانه خون‌خواهی عثمان تحریک کردند و با حدود سه هزار نفر به سمت بصره حرکت کردند و جنگ جمل را به راه انداختند. و بالاخره این پیراهن عامل برپا شدن جنگ صفین علیه امیرالمؤمنین علی (ع) و این جنگ منشأ پیدایش خوارج در جریان حکمیّت شد و مقدّمات جنگ نهروان را فراهم آورد^[۴].

منابع

دانشنامه نهج البلاغه ج۱

پانویس

[1] دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 189.

[2] دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 190.

[3] دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 190.

[4] دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 190.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-*پس از کشته‌شدن [[عثمان]]، همسر او، پیراهن خونی [[عثمان]] را نزد [[معاویه]] فرستاد تا او را در بهره‌برداری از این وضعیت [[یاری]] رساند. [[پیراهن عثمان]] منشأ فتنه‌های بسیاری شد و زمینه جنگ‌های [[جمل]] و [[صفّین]] و [[نهروان]] را فراهم آورد و بنی‌امیّه از آن بهره‌های [[سیاسی]] فراوان بردند. [[معاویه]] جاسوسانی به [[مدینه]] فرستاده بود که در حوالی خانه [[عثمان]] مراقب باشند و وقتی [[عثمان]] کشته شد، بلافاصله پیراهن خون‌آلود [[عثمان]] را به [[شام]] برسانند و جاسوسان، این [[مأموریت]] را به سرعت انجام دادند. به‌نظر برخی مورخان، ام‌حبیبه، دختر [[ابوسفیان]]، که از نظر بیشتر مورّخان و نسب‌شناسان به رَمَله مشهور است، پس از کشته‌شدن [[عثمان بن عفان]] پیراهن آغشته به [[خون]] وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادرش [[معاویه]] به [[دمشق]] فرستاد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 189.</ref>.
+* پس از کشته‌شدن [[عثمان]]، همسر او، پیراهن خونی [[عثمان]] را نزد [[معاویه]] فرستاد تا او را در بهره‌برداری از این وضعیت [[یاری]] رساند. [[پیراهن عثمان]] منشأ فتنه‌های بسیاری شد و زمینه جنگ‌های [[جمل]] و [[صفّین]] و [[نهروان]] را فراهم آورد و بنی‌امیّه از آن بهره‌های [[سیاسی]] فراوان بردند. [[معاویه]] جاسوسانی به [[مدینه]] فرستاده بود که در حوالی خانه [[عثمان]] مراقب باشند و وقتی [[عثمان]] کشته شد، بلافاصله پیراهن خون‌آلود [[عثمان]] را به [[شام]] برسانند و جاسوسان، این [[مأموریت]] را به سرعت انجام دادند. به‌نظر برخی مورخان، ام‌حبیبه، دختر [[ابوسفیان]]، که از نظر بیشتر مورّخان و نسب‌شناسان به رَمَله مشهور است، پس از کشته‌شدن [[عثمان بن عفان]] پیراهن آغشته به [[خون]] وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادرش [[معاویه]] به [[دمشق]] فرستاد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 189.</ref>.
-*به‌نظر عده دیگری از مورخان، همسر [[عثمان]] (نائله) [[پیراهن عثمان]] را همراه با انگشتان بریده‌شده خودش، که در [[دفاع]] از [[عثمان]] بریده شد بود و نیز موهای ریش [[عثمان]] که مهاجمین آن‌ها را کنده بودند، توسط نعمان بن بشیر به سوی [[معاویه]] فرستاد. او [[دستور]] داد [[پیراهن عثمان]] و هم‌چنین انگشتان نائله، همسر [[عثمان]] را بالای [[منبر]] [[مسجد]] [[شام]] ببرند و عَلَم کنند. وی تبلیغات و تهاجم وسیع [[فرهنگی]] در [[شام]] و اطراف آن بر علیه [[قاتلان عثمان]] را شروع می‌کند و [[مردم]] را به خون‌خواهی [[عثمان]] فرامی‌خواند و لبه تیز اتّهام را متوجّه [[امام علی]] {{ع}} و همراهانش می‌کند و حال آن‌که کشنده واقعی [[عثمان]] خود [[معاویه]] است و این [[کلام]] [[علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] است که فرمود: آنان در جست‌وجوی حقی هستند که خود آن را وانهاده‌اند و از خونی خون‌خواهی می‌کنند که خود آن را ریخته‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
+* به‌نظر عده دیگری از مورخان، همسر [[عثمان]] (نائله) [[پیراهن عثمان]] را همراه با انگشتان بریده‌شده خودش، که در [[دفاع]] از [[عثمان]] بریده شد بود و نیز موهای ریش [[عثمان]] که مهاجمین آن‌ها را کنده بودند، توسط نعمان بن بشیر به سوی [[معاویه]] فرستاد. او [[دستور]] داد [[پیراهن عثمان]] و هم‌چنین انگشتان نائله، همسر [[عثمان]] را بالای [[منبر]] [[مسجد]] [[شام]] ببرند و عَلَم کنند. وی تبلیغات و تهاجم وسیع [[فرهنگی]] در [[شام]] و اطراف آن بر علیه [[قاتلان عثمان]] را شروع می‌کند و [[مردم]] را به خون‌خواهی [[عثمان]] فرامی‌خواند و لبه تیز اتّهام را متوجّه [[امام علی]] {{ع}} و همراهانش می‌کند و حال آن‌که کشنده واقعی [[عثمان]] خود [[معاویه]] است و این [[کلام]] [[علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] است که فرمود: آنان در جست‌وجوی حقی هستند که خود آن را وانهاده‌اند و از خونی خون‌خواهی می‌کنند که خود آن را ریخته‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
 * [[معاویه]] در [[نامه]] خود، [[امام]] را به شرکت در قتل [[عثمان]] متّهم می‌کند و [[امام]] {{ع}} به او قاطعانه پاسخ می‌دهد که در [[نامه]] ۱۰، ۲۸ و ۳۷ [[نهج البلاغه]] به آن اشاره شده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
-==[[پیراهن عثمان]]، منشأ [[فتنه]] [[ناکثین]] و [[قاسطین]] و [[مارقین]]==
+== [[پیراهن عثمان]]، منشأ [[فتنه]] [[ناکثین]] و [[قاسطین]] و [[مارقین]] ==
-* [[معاویه]] گاهی در انظار عمومی پیراهن خون‌آلود [[خلیفه]] سوم را بر تن می‌کرد و برای برپایی [[فتنه]]، از [[پیراهن عثمان]]، بهره بسیار برد. وی اقدامات بعدی و اساسی خویش را آغاز کرد و به چند نفر از جمله [[طلحة بن عبدالله]] و [[زبیر بن عوام]] [[نامه]] نوشت به‌طوری که وقتی [[طلحه]] و [[زبیر]] [[نامه]] [[معاویه]] را دریافت کردند، بسیار شادمان شدند و از آن پس در [[مخالفت]] با [[علی]] {{ع}} مصمّم بودند. [[طلحه]] و [[زبیر]] که نخست در [[مدینه]] با [[علی]] {{ع}} [[بیعت]] کرده بودند، بعد از مدّت اندکی [[بیعت]] خود را شکستند و به سوی [[مکه]] روانه شدند. در آن‌جا پس از [[دیدار]] با [[عایشه]]، همسر [[پیامبر اسلام]]، [[مردم]] را به بهانه خون‌خواهی [[عثمان]] تحریک کردند و با [[حدود]] سه هزار نفر به سمت [[بصره]] حرکت کردند و [[جنگ جمل]] را به راه انداختند. و بالاخره این پیراهن عامل برپا شدن [[جنگ صفین]] علیه [[امیرالمؤمنین]] [[علی]]{{ع}} و این [[جنگ]] منشأ پیدایش [[خوارج]] در جریان [[حکمیّت]] شد و مقدّمات [[جنگ نهروان]] را فراهم آورد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
+* [[معاویه]] گاهی در انظار عمومی پیراهن خون‌آلود [[خلیفه]] سوم را بر تن می‌کرد و برای برپایی [[فتنه]]، از [[پیراهن عثمان]]، بهره بسیار برد. وی اقدامات بعدی و اساسی خویش را آغاز کرد و به چند نفر از جمله [[طلحة بن عبدالله]] و [[زبیر بن عوام]] [[نامه]] نوشت به‌طوری که وقتی [[طلحه]] و [[زبیر]] [[نامه]] [[معاویه]] را دریافت کردند، بسیار شادمان شدند و از آن پس در [[مخالفت]] با [[علی]] {{ع}} مصمّم بودند. [[طلحه]] و [[زبیر]] که نخست در [[مدینه]] با [[علی]] {{ع}} [[بیعت]] کرده بودند، بعد از مدّت اندکی [[بیعت]] خود را شکستند و به سوی [[مکه]] روانه شدند. در آن‌جا پس از [[دیدار]] با [[عایشه]]، همسر [[پیامبر اسلام]]، [[مردم]] را به بهانه خون‌خواهی [[عثمان]] تحریک کردند و با [[حدود]] سه هزار نفر به سمت [[بصره]] حرکت کردند و [[جنگ جمل]] را به راه انداختند. و بالاخره این پیراهن عامل برپا شدن [[جنگ صفین]] علیه [[امیرالمؤمنین]] [[علی]] {{ع}} و این [[جنگ]] منشأ پیدایش [[خوارج]] در جریان [[حکمیّت]] شد و مقدّمات [[جنگ نهروان]] را فراهم آورد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
 == منابع ==