بحث:آیه مودت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'تکلیف الهی' به 'تکلیف الهی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
آیه مودت آیه‌ای که اجر [[رسالت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} را مودّت خویشاوندان آن حضرت بیان می‌کند: {{متن قرآن|قُل لّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>شوری، آیه ۲۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref>. | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*پس از [[نزول]] این [[آیه]]، وقتی از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] پرسیدند مقصود از این [[قربی]] کیانند؟ فرمود: [[امام علی|علی]]، [[فاطمه زهرا|فاطمه]] و دو [[فرزندان]] او<ref>الدرّ المنثور، ج ۶ ص ۷، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۳۰، احقاق الحق، ج ۱۴ ص ۱۰۶، فضائل الخمسة من الصحاح الستّه، ج ۱ ص۲۵۹</ref> [[مهرورزی]] نسبت به [[خاندان]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[مودّت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، هم تشکّر از زحمات [[پیامبر]]{{صل}} در ادای [[رسالت]] [[الهی]] و [[هدایت مردم]] به [[دین]] خداست، هم عامل [[گرایش]] به [[خوبی‌ها]] و [[فضیلت‌ها]] از طریق این الگوهای کمال است. [[اهل بیت]]، پیوسته به این [[آیه]] استناد می‌کردند، تا [[امّت]] را نسبت به ادای [[حق]] آنان یادآوری می‌کنند. [[پیامبر]] نیز فرموده است: [[فرزندان]] خود را با [[محبت]] [[خاندان]] من [[تربیت]] کنید: {{متن حدیث| أَدِّبُوا أولادکم علی حبّی وَ حُبُّ أَهْلِ بیتی وَ الْقُرْآنِ }}<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۴۱۳. در فصل نهم این کتاب به بحث حبّ اهل بیت نگاه کنید. نیز بحار الانوار، ج ۲۳ ص ۲۲۸</ref> این [[مودّت]]، مایۀ [[نجات]] [[انسان]] در [[آخرت]] و نشانۀ [[پاکی]] مولد و [[رحمت]] و [[لطف الهی]] به دوستداران این [[خاندان]] است. در اهمیّت آن همین بس که [[پاداش]] [[رنج‌ها]] و زحمات [[پیامبر]] در طول [[دعوت الهی]] خویش قرار داده شده و طبعا ثمرات آن هم به امّتی برمی‌گردد که چنین برخورد حقشناسانه‌ای نسبت به [[صاحب]] [[دعوت]] محمّدی دارند. [[مخالفان]] در همین [[آیه]] نیز نسبت به مدلول و مفهوم آن مناقشات و شبهاتی دارند تا از [[ارزش]] این منقبت بکاهند<ref>ر. ک: نفحات الأزهار، ج ۲۰ ص ۱۵۵</ref> بزرگترین ابراز [[مودّت]] نسبت به این [[خاندان]]، [[پذیرش رهبری]] و [[امامت]] آنان و مقدم داشتن ایشان بر دیگران و [[حجّت]] شمردن [[قول و فعل]] آنان است و وقتی [[مودّت]]، [[واجب]] [[الهی]] باشد، [[اطاعت]] نیز [[تکلیف الهی]] است و [[شایستگی]] و [[برتری]] همه‌جانبۀ آنان معیار [[لزوم]] این [[اطاعت]] است. پس [[آیۀ مودت]]، از پشتوانه‌ها و [[دلایل]] [[امامت]] [[ائمه]]{{عم}} نیز محسوب می‌شود، چون [[مودّت]]، تنها [[محبت]] قلبی نیست، بلکه [[فرمانبرداری]] محبّانه و [[اطاعت]] مطلق از [[مقام]] [[ولایت]] آنان است و تنها یک امر تشریفاتی و [[اخلاقی]] نیست، بلکه یک فریضۀ [[الهی]] است. [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ این [[آیه]] و [[مودّت]] ذی القربی می‌فرماید: {{متن حدیث|"هِيَ وَ اللَّهِ فَرِيضَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ لِمُحَمَّدٍ {{صل}} فِي أَهْلِ بَيْتِهِ"}}<ref>بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۳۹</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref> | *پس از [[نزول]] این [[آیه]]، وقتی از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] پرسیدند مقصود از این [[قربی]] کیانند؟ فرمود: [[امام علی|علی]]، [[فاطمه زهرا|فاطمه]] و دو [[فرزندان]] او<ref>الدرّ المنثور، ج ۶ ص ۷، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۳۰، احقاق الحق، ج ۱۴ ص ۱۰۶، فضائل الخمسة من الصحاح الستّه، ج ۱ ص۲۵۹</ref> [[مهرورزی]] نسبت به [[خاندان]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[مودّت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، هم تشکّر از زحمات [[پیامبر]]{{صل}} در ادای [[رسالت]] [[الهی]] و [[هدایت مردم]] به [[دین]] خداست، هم عامل [[گرایش]] به [[خوبی‌ها]] و [[فضیلت‌ها]] از طریق این الگوهای کمال است. [[اهل بیت]]، پیوسته به این [[آیه]] استناد می‌کردند، تا [[امّت]] را نسبت به ادای [[حق]] آنان یادآوری می‌کنند. [[پیامبر]] نیز فرموده است: [[فرزندان]] خود را با [[محبت]] [[خاندان]] من [[تربیت]] کنید: {{متن حدیث| أَدِّبُوا أولادکم علی حبّی وَ حُبُّ أَهْلِ بیتی وَ الْقُرْآنِ }}<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۴۱۳. در فصل نهم این کتاب به بحث حبّ اهل بیت نگاه کنید. نیز بحار الانوار، ج ۲۳ ص ۲۲۸</ref> این [[مودّت]]، مایۀ [[نجات]] [[انسان]] در [[آخرت]] و نشانۀ [[پاکی]] مولد و [[رحمت]] و [[لطف الهی]] به دوستداران این [[خاندان]] است. در اهمیّت آن همین بس که [[پاداش]] [[رنج‌ها]] و زحمات [[پیامبر]] در طول [[دعوت الهی]] خویش قرار داده شده و طبعا ثمرات آن هم به امّتی برمی‌گردد که چنین برخورد حقشناسانه‌ای نسبت به [[صاحب]] [[دعوت]] محمّدی دارند. [[مخالفان]] در همین [[آیه]] نیز نسبت به مدلول و مفهوم آن مناقشات و شبهاتی دارند تا از [[ارزش]] این منقبت بکاهند<ref>ر. ک: نفحات الأزهار، ج ۲۰ ص ۱۵۵</ref> بزرگترین ابراز [[مودّت]] نسبت به این [[خاندان]]، [[پذیرش رهبری]] و [[امامت]] آنان و مقدم داشتن ایشان بر دیگران و [[حجّت]] شمردن [[قول و فعل]] آنان است و وقتی [[مودّت]]، [[واجب]] [[الهی]] باشد، [[اطاعت]] نیز [[تکلیف الهی]] است و [[شایستگی]] و [[برتری]] همه‌جانبۀ آنان معیار [[لزوم]] این [[اطاعت]] است. پس [[آیۀ مودت]]، از پشتوانه‌ها و [[دلایل]] [[امامت]] [[ائمه]]{{عم}} نیز محسوب می‌شود، چون [[مودّت]]، تنها [[محبت]] قلبی نیست، بلکه [[فرمانبرداری]] محبّانه و [[اطاعت]] مطلق از [[مقام]] [[ولایت]] آنان است و تنها یک امر تشریفاتی و [[اخلاقی]] نیست، بلکه یک فریضۀ [[الهی]] است. [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ این [[آیه]] و [[مودّت]] ذی القربی می‌فرماید: {{متن حدیث|"هِيَ وَ اللَّهِ فَرِيضَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ لِمُحَمَّدٍ {{صل}} فِي أَهْلِ بَيْتِهِ"}}<ref>بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۳۹</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۰
آیه مودت آیه‌ای که اجر رسالت پیامبر خدا(ص) را مودّت خویشاوندان آن حضرت بیان می‌کند: ﴿قُل لّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾[۱][۲].
مقدمه
- پس از نزول این آیه، وقتی از پیامبر پرسیدند مقصود از این قربی کیانند؟ فرمود: علی، فاطمه و دو فرزندان او[۳] مهرورزی نسبت به خاندان پیامبر(ص) و مودّت اهل بیت(ع)، هم تشکّر از زحمات پیامبر(ص) در ادای رسالت الهی و هدایت مردم به دین خداست، هم عامل گرایش به خوبی‌ها و فضیلت‌ها از طریق این الگوهای کمال است. اهل بیت، پیوسته به این آیه استناد می‌کردند، تا امّت را نسبت به ادای حق آنان یادآوری می‌کنند. پیامبر نیز فرموده است: فرزندان خود را با محبت خاندان من تربیت کنید: « أَدِّبُوا أولادکم علی حبّی وَ حُبُّ أَهْلِ بیتی وَ الْقُرْآنِ »[۴] این مودّت، مایۀ نجات انسان در آخرت و نشانۀ پاکی مولد و رحمت و لطف الهی به دوستداران این خاندان است. در اهمیّت آن همین بس که پاداش رنج‌ها و زحمات پیامبر در طول دعوت الهی خویش قرار داده شده و طبعا ثمرات آن هم به امّتی برمی‌گردد که چنین برخورد حقشناسانه‌ای نسبت به صاحب دعوت محمّدی دارند. مخالفان در همین آیه نیز نسبت به مدلول و مفهوم آن مناقشات و شبهاتی دارند تا از ارزش این منقبت بکاهند[۵] بزرگترین ابراز مودّت نسبت به این خاندان، پذیرش رهبری و امامت آنان و مقدم داشتن ایشان بر دیگران و حجّت شمردن قول و فعل آنان است و وقتی مودّت، واجب الهی باشد، اطاعت نیز تکلیف الهی است و شایستگی و برتری همه‌جانبۀ آنان معیار لزوم این اطاعت است. پس آیۀ مودت، از پشتوانه‌ها و دلایل امامت ائمه(ع) نیز محسوب می‌شود، چون مودّت، تنها محبت قلبی نیست، بلکه فرمانبرداری محبّانه و اطاعت مطلق از مقام ولایت آنان است و تنها یک امر تشریفاتی و اخلاقی نیست، بلکه یک فریضۀ الهی است. امام باقر(ع) دربارۀ این آیه و مودّت ذی القربی می‌فرماید: «"هِيَ وَ اللَّهِ فَرِيضَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ لِمُحَمَّدٍ (ص) فِي أَهْلِ بَيْتِهِ"»[۶][۷]
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ شوری، آیه ۲۳
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸.
- ↑ الدرّ المنثور، ج ۶ ص ۷، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۳۰، احقاق الحق، ج ۱۴ ص ۱۰۶، فضائل الخمسة من الصحاح الستّه، ج ۱ ص۲۵۹
- ↑ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۴۱۳. در فصل نهم این کتاب به بحث حبّ اهل بیت نگاه کنید. نیز بحار الانوار، ج ۲۳ ص ۲۲۸
- ↑ ر. ک: نفحات الأزهار، ج ۲۰ ص ۱۵۵
- ↑ بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۳۹
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸.