ضرورت امامت در معارف و سیره حسینی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث ضرورت امامت است. ضرورت امامت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ضرورت امامت در قرآن - ضرورت امامت در حدیث - ضرورت امامت در کلام اسلامی - ضرورت امامت در نهج البلاغه - ضرورت امامت در معارف دعا و زیارات - ضرورت امامت در معارف و سیره سجادی - ضرورت امامت در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

اهمیت‌ و ضرورت شناخت و معرفت نسبت‌ به‌ امام معصوم درحدی است که عدم این شناخت موجب مرگ جاهلیت برای انسان می‌شود‌. در روایتی‌ از امام‌ حسین (ع) و آن حضرت از پدرشان و ایشان از رسول خدا(ص) در‌ باب ضرورت معرفت امام‌ چنین نقل شده که آن حضرت فرموده است: «هر‌ کس‌ بمیرد‌، ولى امامى از فرزندان من نداشته باشد، به مرگ جاهلى مرده است و بدانچه در جاهلیت و اسلامْ عمل کرده است، مؤاخذه مى شود». .

وجه استدلال به این حدیث، این‌ است که معرفت امام به عنوان یک تکلیف دینی بر هر مسلمانی واجب است؛ تا آنجا که نشناختن او، اصل ایمان و اسلام را خدشه دار می‌سازد. روشن است که‌ چنین‌ حکم قطعی، مستلزم آن است که زمان، هیچ گاه، فاقد امام نباشد. از این حدیث، نکته دیگری نیز استفاده می‌شود و آن، این است که امامت، صرفاً، یک مقام عادی‌ و در‌ حد رهبری سیاسی نیست که عهده دار برقراری نظم و امنیت جامعه بشری باشد؛ بلکه مقام امامت، با ایمان و دین مردم ارتباط دارد، تا‌ آن‌ جا که نشناختن او، زندگی‌ انسان‌ را به زندگیجاهلیت پیش از اسلام مبدل می‌سازد. از این جا روشن می‌شود که جایگاه امامت در جهان بینی اسلامی، همان جایگاه‌ نبوت‌ است. همان گونه که‌ نشناختن‌ پیامبر و عدم اطاعت از او،ایمان و اسلام انسان را مخدوش می‌سازد، نشناختن و عدم اطاعت از امام نیز چنین است. در این صورت، شرایط و صفات امام نیز باید در مرتبه شرایط‌ و صفات‌ پیامبر باشد و این، همان دیدگاه شیعه در مسئله امامت است. .

امامت چنان از اهمیت و ارزش بالایی برخورداراست که می‌توان گفت بدون معرفت امام شناخت خدای متعال‌، میسور نیست‌. در حقیقت امام‌‌شناسی و معرفت ائمه پایه و اساس خداشناسی است. این یک حقیقت انکار ناپذیر است که امام صادق (ع) از زبان سید‌ الشهدا (ع) نقل فرموده است: آنجا که می‌فرماید: «حضرت امام حسین (ع) روزی‌ بر یارانش وارد شد‌ و فرمود‌: «اى مردم! خداوند بزرگِ بِشْکوه، بندگانش را نیافریده، جز براى آنکه او را بشناسند و چون او را شناختند، عبادتش کنند و چون عبادتش کردند، با عبادت او، از عبادت جز او‌، بى نیاز شوند». پس مردى گفت: اى فرزند پیامبر خدا! پدر و مادرم فداى تو! معرفت خدا، یعنى چه؟ فرمود: «شناخت مردم هر عصر نسبت به امامى که اطاعتش بر آنان، واجب‌ است‌». .