آل داوود: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[آل داوود در قرآن]] - [[آل داوود در حدیث]] - [[آل داوود در کلام اسلامی]] - [[آل داوود در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط  = آل داوود (پرسش)}}


{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[آل داوود در قرآن]] - [[آل داوود در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط  = }}
== مقدمه ==
== مقدمه ==
* [[داوود]]، اسم اعجمی از ریشه "دود" در [[فرهنگ]] [[عبری]] به معنی عمو، دایی، شوهر و [[دوست]] گرفته شده و در [[زبان عبری]] به صورت "داوید" تلفظ می‌شود و سپس در [[زبان عربی]] به شکل [[داوود]] استعمال شده و به معنی [[عشق]] و علاقه شدید و [[محبوب]] است<ref>التحقیق، ج۲، ص۱۱۴.</ref>.
[[داوود]]، اسم اعجمی از ریشه "دود" در [[فرهنگ]] [[عبری]] به معنی عمو، دایی، شوهر و [[دوست]] گرفته شده و در [[زبان عبری]] به صورت "داوید" تلفظ می‌شود و سپس در [[زبان عربی]] به شکل [[داوود]] استعمال شده و به معنی [[عشق]] و علاقه شدید و [[محبوب]] است<ref>التحقیق، ج۲، ص۱۱۴.</ref>.
* [[داوود]] از [[فرزندان]] [[یهود]]، پسر [[یعقوب]] و از [[پیامبران بنی‌اسرائیل]] است که در هزاره یکم قبل از میلاد [[مسیح]] می‌زیسته و [[سفر]] [[مزامیر]] در کتاب [[تورات]] از اوست. [[آل داوود]] را [[مفسران]] و [[دانشمندان اسلامی]] به چند مفهوم گرفته‌اند:
 
[[داوود]] از [[فرزندان]] [[یهود]]، پسر [[یعقوب]] و از [[پیامبران بنی‌اسرائیل]] است که در هزاره یکم قبل از میلاد [[مسیح]] می‌زیسته و [[سفر]] [[مزامیر]] در کتاب [[تورات]] از اوست. [[آل داوود]] را [[مفسران]] و [[دانشمندان اسلامی]] به چند مفهوم گرفته‌اند:
# شخص [[داوود]] و علت جمع آمدن فعل [[تعظیم]] و [[تکریم]] [[سلیمان]] می‌باشد<ref>روح البیان، ج۲۷۶.</ref>.
# شخص [[داوود]] و علت جمع آمدن فعل [[تعظیم]] و [[تکریم]] [[سلیمان]] می‌باشد<ref>روح البیان، ج۲۷۶.</ref>.
# [[سلیمان]]، [[خاندان]] و [[فرزندان]] [[داوود]]<ref>ترجمه المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.</ref>.
# [[سلیمان]]، [[خاندان]] و [[فرزندان]] [[داوود]]<ref>ترجمه المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.</ref>.
خط ۱۱: خط ۱۱:
# نوزده تن [[فرزند]] [[داوود]] که مصداق [[آل داوود]] هستند<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۰۸.</ref>.
# نوزده تن [[فرزند]] [[داوود]] که مصداق [[آل داوود]] هستند<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۰۸.</ref>.
# هشتاد مرد و هفتاد [[زن]] که همواره در حال [[عبادت]] بودند و [[محراب]] [[عبادت]] از آنها خالی نبود <ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۰۸.</ref>.
# هشتاد مرد و هفتاد [[زن]] که همواره در حال [[عبادت]] بودند و [[محراب]] [[عبادت]] از آنها خالی نبود <ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۰۸.</ref>.
* [[خداوند]] پس از ذکر مواهبی که خاص [[داوود]] نموده چون [[اطاعت]] کوه و پرندگان از او و نرم شدن آهن به دست او و تفضلاتی که به [[سلیمان]] فرموده مانند اینکه باد را در [[اختیار]] او نهاد و [[پریان]] را مسخر او کرد و چشمه مس را برایش روان ساخت، می‌فرماید: آن متخصصان برای او هر چه می‌خواست: از نمازخانه‌ها و مجسمه‌ها و ظروف بزرگ مانند حوضچه‌ها و دیگ‌های چسبیده به [[زمین]] می‌ساختند. ای [[خاندان]] [[داوود]]، [[شکرگزار]] باشید و از [[بندگان]] من اندکی، سپاسگزارند {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>.
 
* از [[امام صادق]] {{ع}} در [[تفسیر]] این [[آیه]] آمده است که هشتاد مرد و هفتاد [[زن]] بودند که هرگز [[محراب]] (المقدس) از آنها خالی نبود و همگی از [[خاندان]] [[داوود]] بودند. این [[خاندان]] در میان [[بنی‌اسرائیل]] از [[حسن]] [[شهرت]] ویژه‌ای برخوردار بودند و [[حکمت]] یا [[حکمت]] نامه‌ای به آنها منسوب است که در [[روایات]] از آن نام برده شده است. از جمله از [[حضرت صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرمود: در [[حکمت]] [[آل داوود]] آمده که بر [[خردمند]] است که به زمان خویش آشنا و به وظائفش پایبند بوده و زبانش را مواظب باشد <ref>معارف و معاریف، ج۱، ص۳۷-۳۸.</ref>.
[[خداوند]] پس از ذکر مواهبی که خاص [[داوود]] نموده چون [[اطاعت]] کوه و پرندگان از او و نرم شدن آهن به دست او و تفضلاتی که به [[سلیمان]] فرموده مانند اینکه باد را در [[اختیار]] او نهاد و [[پریان]] را مسخر او کرد و چشمه مس را برایش روان ساخت، می‌فرماید: آن متخصصان برای او هر چه می‌خواست: از نمازخانه‌ها و مجسمه‌ها و ظروف بزرگ مانند حوضچه‌ها و دیگ‌های چسبیده به [[زمین]] می‌ساختند. ای [[خاندان]] [[داوود]]، [[شکرگزار]] باشید و از [[بندگان]] من اندکی، سپاسگزارند {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>.
* در [[روایات]] متعددی از [[اهل بیت]] {{عم}} از [[داوری]] [[آل داوود]] یاد شده است. بر اساس این [[روایات امام حسین]]، [[حضرت سجاد]] و [[امام صادق]] {{ع}} می‌گویند: ما مانند [[آل داوود]]، [[قضاوت]] می‌کنیم. [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی خبر می‌دهد: هنگامی که [[امام مهدی]] {{ع}} ظهور کند، [[آل داوود]] میان [[مردم]] [[داوری]] خواهند کرد. در چگونگی [[داوری]] [[آل داوود]] [[روایت]] شده که از [[مردم]] [[گواه]] نمی‌خواستند. در احادیثی، از [[حکمت]] [[آل داوود]] نیز، یاد شده است. [[امام صادق]] {{ع}} نیز از [[پدر]] بزرگوارش [[نقل]] می‌کند که در [[حکمت]] [[آل داوود]] آمده: ای [[پسر آدم]] که عالِم و به عظمتش عارفی! پیوسته. چگونه است که [[قبر]] و [[تنهایی]] آن را یاد نمی‌کنی؟
 
* یکی از وجوه معنایی [[آل داوود]] از دیدگاه [[مفسران]] این است که [[داوود]] [[نماز]] را بر [[خانواده]]، [[فرزندان]] و زنانش تقسیم کرد و پس از آن، هر ساعتی از شبانه روز، یکی از آنان در [[محراب]] [[عبادت]] به [[نماز]] می‌ایستاد و این عمل بنابر [[دستور خداوند]] به [[آل داوود]] است {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. طبق [[روایت]] [[امام صادق]] {{ع}} نیز که آن را [[تأیید]] می‌کند این [[خاندان]] غیر از [[اطاعت]] و [[بندگی]] [[خداوند]] هیچ‌گونه [[وابستگی]] نداشته‌اند.
از [[امام صادق]] {{ع}} در [[تفسیر]] این [[آیه]] آمده است که هشتاد مرد و هفتاد [[زن]] بودند که هرگز [[محراب]] (المقدس) از آنها خالی نبود و همگی از [[خاندان]] [[داوود]] بودند. این [[خاندان]] در میان [[بنی‌اسرائیل]] از [[حسن]] [[شهرت]] ویژه‌ای برخوردار بودند و [[حکمت]] یا [[حکمت]] نامه‌ای به آنها منسوب است که در [[روایات]] از آن نام برده شده است. از جمله از [[حضرت صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرمود: در [[حکمت]] [[آل داوود]] آمده که بر [[خردمند]] است که به زمان خویش آشنا و به وظائفش پایبند بوده و زبانش را مواظب باشد <ref>معارف و معاریف، ج۱، ص۳۷-۳۸.</ref>.
* این عنوان فقط یک بار در [[قرآن]] آمده است و در آن به [[آل داوود]] [[امر]] شده که برای [[شکرگزاری]] [[خداوند]] او را [[اطاعت]] و [[عبادت]] کنند {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. بنا به [[نقلی]] از [[ابن مسعود]]، [[آل داوود]] پس از این [[دستور]] به [[نماز]] مشغول شدند و در شبانه روز ساعتی نبود مگر اینکه یکی از آنها به نوبت در [[محراب]] به [[نماز]] می‌ایستاد<ref>روح المعانی، ج۱۱، ص۲۹۴.</ref>.
 
* [[ابوبکر]] [[عتیق]] [[نیشابوری]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref> سؤال می‌کند: چرا [[خدای تعالی]] فرمود: {{متن قرآن|اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا}}<ref>«ای خاندان داوود! سپاس گزارید!» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref> و جواب آن را این‌گونه بیان می‌کند: در کلمه {{متن قرآن|اعْمَلُوا}} هم [[طاعت خدا]] نهفته است و هم [[شکر]] او<ref>تفسیر سورآبادی، ج۳، ص۲۰۱۴.</ref>.
در [[روایات]] متعددی از [[اهل بیت]] {{عم}} از [[داوری]] [[آل داوود]] یاد شده است. بر اساس این [[روایات امام حسین]]، [[حضرت سجاد]] و [[امام صادق]] {{ع}} می‌گویند: ما مانند [[آل داوود]]، [[قضاوت]] می‌کنیم. [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی خبر می‌دهد: هنگامی که [[امام مهدی]] {{ع}} ظهور کند، [[آل داوود]] میان [[مردم]] [[داوری]] خواهند کرد. در چگونگی [[داوری]] [[آل داوود]] [[روایت]] شده که از [[مردم]] [[گواه]] نمی‌خواستند. در احادیثی، از [[حکمت]] [[آل داوود]] نیز، یاد شده است. [[امام صادق]] {{ع}} نیز از [[پدر]] بزرگوارش [[نقل]] می‌کند که در [[حکمت]] [[آل داوود]] آمده: ای [[پسر آدم]] که عالِم و به عظمتش عارفی! پیوسته. چگونه است که [[قبر]] و [[تنهایی]] آن را یاد نمی‌کنی؟
 
یکی از وجوه معنایی [[آل داوود]] از دیدگاه [[مفسران]] این است که [[داوود]] [[نماز]] را بر [[خانواده]]، [[فرزندان]] و زنانش تقسیم کرد و پس از آن، هر ساعتی از شبانه روز، یکی از آنان در [[محراب]] [[عبادت]] به [[نماز]] می‌ایستاد و این عمل بنابر [[دستور خداوند]] به [[آل داوود]] است {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. طبق [[روایت]] [[امام صادق]] {{ع}} نیز که آن را [[تأیید]] می‌کند این [[خاندان]] غیر از [[اطاعت]] و [[بندگی]] [[خداوند]] هیچ‌گونه [[وابستگی]] نداشته‌اند.
 
این عنوان فقط یک بار در [[قرآن]] آمده است و در آن به [[آل داوود]] [[امر]] شده که برای [[شکرگزاری]] [[خداوند]] او را [[اطاعت]] و [[عبادت]] کنند {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. بنا به [[نقلی]] از [[ابن مسعود]]، [[آل داوود]] پس از این [[دستور]] به [[نماز]] مشغول شدند و در شبانه روز ساعتی نبود مگر اینکه یکی از آنها به نوبت در [[محراب]] به [[نماز]] می‌ایستاد<ref>روح المعانی، ج۱۱، ص۲۹۴.</ref>.
 
[[ابوبکر]] [[عتیق]] [[نیشابوری]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref> سؤال می‌کند: چرا [[خدای تعالی]] فرمود: {{متن قرآن|اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا}}<ref>«ای خاندان داوود! سپاس گزارید!» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref> و جواب آن را این‌گونه بیان می‌کند: در کلمه {{متن قرآن|اعْمَلُوا}} هم [[طاعت خدا]] نهفته است و هم [[شکر]] او<ref>تفسیر سورآبادی، ج۳، ص۲۰۱۴.</ref>.
* [[سید قطب]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref> سؤالات متعددی را در زمینه [[شکرگزاری]] [[انسان]] بیان می‌کند. از جمله اینکه با توجه به [[محدودیت]] [[توانایی]] [[بشر]] در [[شکرگزاری]] از نعمت‌های بی‌حد و مرز [[خداوند]]، [[انسان]] تا چه اندازه باید [[شکرگزار]] این [[نعمت‌ها]] باشد<ref>فی ظلال القرآن، ج۵، ص۲۸۹۹.</ref>.
* [[سید قطب]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref> سؤالات متعددی را در زمینه [[شکرگزاری]] [[انسان]] بیان می‌کند. از جمله اینکه با توجه به [[محدودیت]] [[توانایی]] [[بشر]] در [[شکرگزاری]] از نعمت‌های بی‌حد و مرز [[خداوند]]، [[انسان]] تا چه اندازه باید [[شکرگزار]] این [[نعمت‌ها]] باشد<ref>فی ظلال القرآن، ج۵، ص۲۸۹۹.</ref>.
* [[علامه طباطبایی]] در مورد این [[آیه]] می‌گوید: عبارت {{متن قرآن|اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا}} خطاب به [[سلیمان]] و سایر افراد [[دودمان]] [[داوود]] است که با [[سلیمان]] بودند به ایشان می‌فرماید: [[خدا]] را [[بندگی]] کنید تا [[شکر]] او را به جا آورده باشید<ref>ترجمه المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.</ref>.
 
* با توجه به اینکه [[خداوند]] [[آل داوود]] را مورد [[فضل]] خود قرار داده مشخص می‌شود که [[خویشاوندی]] با [[پیامبران]] در [[نزدیکی به خداوند]] و برخورداری از [[رضایت]] او تأثیر دارد و امکانات مادی و [[معنوی]]، باید زمینه [[سپاسگزاری]] از [[خداوند]] باشد. [[شکر]]، تنها با زبان نیست، بلکه یک عمل است و [[برگزیدن]] [[بنده]] از جانب [[خدا]] به معنای اختصاص دادن او به [[فیض الهی]] و سرازیر شدن [[نعمت]] به سوی اوست که این ویژه [[پیامبران]] و بعضی از افرادی است که به آنها نزدیک‌اند.<ref>[[مرضیه السادات کدخدایی|کدخدایی، مرضیه السادات]]، [[آل داوود - کدخدایی (مقاله)|مقاله «آل داوود»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۵۲-۵۳.</ref>
[[علامه طباطبایی]] در مورد این [[آیه]] می‌گوید: عبارت {{متن قرآن|اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا}} خطاب به [[سلیمان]] و سایر افراد [[دودمان]] [[داوود]] است که با [[سلیمان]] بودند به ایشان می‌فرماید: [[خدا]] را [[بندگی]] کنید تا [[شکر]] او را به جا آورده باشید<ref>ترجمه المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.</ref>.
 
با توجه به اینکه [[خداوند]] [[آل داوود]] را مورد [[فضل]] خود قرار داده مشخص می‌شود که [[خویشاوندی]] با [[پیامبران]] در [[نزدیکی به خداوند]] و برخورداری از [[رضایت]] او تأثیر دارد و امکانات مادی و [[معنوی]]، باید زمینه [[سپاسگزاری]] از [[خداوند]] باشد. [[شکر]]، تنها با زبان نیست، بلکه یک عمل است و [[برگزیدن]] [[بنده]] از جانب [[خدا]] به معنای اختصاص دادن او به [[فیض الهی]] و سرازیر شدن [[نعمت]] به سوی اوست که این ویژه [[پیامبران]] و بعضی از افرادی است که به آنها نزدیک‌اند.<ref>[[مرضیه السادات کدخدایی|کدخدایی، مرضیه السادات]]، [[آل داوود - کدخدایی (مقاله)|مقاله «آل داوود»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۵۲-۵۳.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۲۸: خط ۳۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[مرضیه السادات کدخدایی|کدخدایی، مرضیه السادات]]، [[آل داوود - کدخدایی (مقاله)|مقاله «آل داوود»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]
#[[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[مرضیه السادات کدخدایی|کدخدایی، مرضیه السادات]]، [[آل داوود - کدخدایی (مقاله)|مقاله «آل داوود»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}



نسخهٔ کنونی تا ‏۳ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۹

مقدمه

داوود، اسم اعجمی از ریشه "دود" در فرهنگ عبری به معنی عمو، دایی، شوهر و دوست گرفته شده و در زبان عبری به صورت "داوید" تلفظ می‌شود و سپس در زبان عربی به شکل داوود استعمال شده و به معنی عشق و علاقه شدید و محبوب است[۱].

داوود از فرزندان یهود، پسر یعقوب و از پیامبران بنی‌اسرائیل است که در هزاره یکم قبل از میلاد مسیح می‌زیسته و سفر مزامیر در کتاب تورات از اوست. آل داوود را مفسران و دانشمندان اسلامی به چند مفهوم گرفته‌اند:

  1. شخص داوود و علت جمع آمدن فعل تعظیم و تکریم سلیمان می‌باشد[۲].
  2. سلیمان، خاندان و فرزندان داوود[۳].
  3. افرادی از خاندان و امت داوود که سپاسگزار خدا باشند[۴]؛
  4. خانواده، فرزندان و همسران داوود[۵]
  5. نوزده تن فرزند داوود که مصداق آل داوود هستند[۶].
  6. هشتاد مرد و هفتاد زن که همواره در حال عبادت بودند و محراب عبادت از آنها خالی نبود [۷].

خداوند پس از ذکر مواهبی که خاص داوود نموده چون اطاعت کوه و پرندگان از او و نرم شدن آهن به دست او و تفضلاتی که به سلیمان فرموده مانند اینکه باد را در اختیار او نهاد و پریان را مسخر او کرد و چشمه مس را برایش روان ساخت، می‌فرماید: آن متخصصان برای او هر چه می‌خواست: از نمازخانه‌ها و مجسمه‌ها و ظروف بزرگ مانند حوضچه‌ها و دیگ‌های چسبیده به زمین می‌ساختند. ای خاندان داوود، شکرگزار باشید و از بندگان من اندکی، سپاسگزارند ﴿يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ[۸].

از امام صادق (ع) در تفسیر این آیه آمده است که هشتاد مرد و هفتاد زن بودند که هرگز محراب (المقدس) از آنها خالی نبود و همگی از خاندان داوود بودند. این خاندان در میان بنی‌اسرائیل از حسن شهرت ویژه‌ای برخوردار بودند و حکمت یا حکمت نامه‌ای به آنها منسوب است که در روایات از آن نام برده شده است. از جمله از حضرت صادق (ع) نقل شده که فرمود: در حکمت آل داوود آمده که بر خردمند است که به زمان خویش آشنا و به وظائفش پایبند بوده و زبانش را مواظب باشد [۹].

در روایات متعددی از اهل بیت (ع) از داوری آل داوود یاد شده است. بر اساس این روایات امام حسین، حضرت سجاد و امام صادق (ع) می‌گویند: ما مانند آل داوود، قضاوت می‌کنیم. امام صادق (ع) در روایتی خبر می‌دهد: هنگامی که امام مهدی (ع) ظهور کند، آل داوود میان مردم داوری خواهند کرد. در چگونگی داوری آل داوود روایت شده که از مردم گواه نمی‌خواستند. در احادیثی، از حکمت آل داوود نیز، یاد شده است. امام صادق (ع) نیز از پدر بزرگوارش نقل می‌کند که در حکمت آل داوود آمده: ای پسر آدم که عالِم و به عظمتش عارفی! پیوسته. چگونه است که قبر و تنهایی آن را یاد نمی‌کنی؟

یکی از وجوه معنایی آل داوود از دیدگاه مفسران این است که داوود نماز را بر خانواده، فرزندان و زنانش تقسیم کرد و پس از آن، هر ساعتی از شبانه روز، یکی از آنان در محراب عبادت به نماز می‌ایستاد و این عمل بنابر دستور خداوند به آل داوود است ﴿يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ[۱۰]. طبق روایت امام صادق (ع) نیز که آن را تأیید می‌کند این خاندان غیر از اطاعت و بندگی خداوند هیچ‌گونه وابستگی نداشته‌اند.

این عنوان فقط یک بار در قرآن آمده است و در آن به آل داوود امر شده که برای شکرگزاری خداوند او را اطاعت و عبادت کنند ﴿يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ[۱۱]. بنا به نقلی از ابن مسعود، آل داوود پس از این دستور به نماز مشغول شدند و در شبانه روز ساعتی نبود مگر اینکه یکی از آنها به نوبت در محراب به نماز می‌ایستاد[۱۲].

ابوبکر عتیق نیشابوری ذیل آیه ﴿يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ[۱۳] سؤال می‌کند: چرا خدای تعالی فرمود: ﴿اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا[۱۴] و جواب آن را این‌گونه بیان می‌کند: در کلمه ﴿اعْمَلُوا هم طاعت خدا نهفته است و هم شکر او[۱۵].

علامه طباطبایی در مورد این آیه می‌گوید: عبارت ﴿اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا خطاب به سلیمان و سایر افراد دودمان داوود است که با سلیمان بودند به ایشان می‌فرماید: خدا را بندگی کنید تا شکر او را به جا آورده باشید[۱۸].

با توجه به اینکه خداوند آل داوود را مورد فضل خود قرار داده مشخص می‌شود که خویشاوندی با پیامبران در نزدیکی به خداوند و برخورداری از رضایت او تأثیر دارد و امکانات مادی و معنوی، باید زمینه سپاسگزاری از خداوند باشد. شکر، تنها با زبان نیست، بلکه یک عمل است و برگزیدن بنده از جانب خدا به معنای اختصاص دادن او به فیض الهی و سرازیر شدن نعمت به سوی اوست که این ویژه پیامبران و بعضی از افرادی است که به آنها نزدیک‌اند.[۱۹]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. التحقیق، ج۲، ص۱۱۴.
  2. روح البیان، ج۲۷۶.
  3. ترجمه المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.
  4. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ص۴۶.
  5. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۲۸۶.
  6. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۰۸.
  7. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۰۸.
  8. «هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.
  9. معارف و معاریف، ج۱، ص۳۷-۳۸.
  10. «هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.
  11. «هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.
  12. روح المعانی، ج۱۱، ص۲۹۴.
  13. «هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.
  14. «ای خاندان داوود! سپاس گزارید!» سوره سبأ، آیه ۱۳.
  15. تفسیر سورآبادی، ج۳، ص۲۰۱۴.
  16. «هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.
  17. فی ظلال القرآن، ج۵، ص۲۸۹۹.
  18. ترجمه المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.
  19. کدخدایی، مرضیه السادات، مقاله «آل داوود»، دانشنامه معاصر قرآن کریم، ص۵۲-۵۳.