رضایت در معارف و سیره رضوی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث رضایت است. رضایت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: رضایت در قرآن - رضایت در فقه سیاسی - رضایت در معارف و سیره نبوی - رضایت در معارف و سیره رضوی - رضایت در سیره معصوم - رضایت در اخلاق اسلامی - رضایت در روان‌شناسی اسلامی - رضایت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

به معنی «خشنود» و «راضی‌شده به امری» می‌باشد؛ و از مشهورترین القاب حضرت امام علی بن موسی بن جعفر (ع) می‌باشد که خداوند فقط ایشان را سزاوار این لقب دانست.

احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی می‌گوید: «هنگامی که به امام جواد (ع) عرض کردم: یا محمّد بن علی! گروهی از مخالفین شما گمان می‌کنند که وقتی پدر بزرگوارتان راضی به ولایتعهدی مأمون شدند، مأمون نام ایشان را رضا نامید. آن بزرگوار فرمودند: قسم به ذات خداوند، این سخن دروغ است و آنان فاجرند که چنین سخنی را بر زبان می‌رانند. بلکه حق‌تعالی او را رضا (ع) نامید چه او راضی بود به خداوندی ذات احدیت در آسمان و به رسول خدا (ص) و ائمة الهدی (ع). گفتم: مگر دیگر اجداد ایشان به خدا و رسول و ائمه بعد از خود راضی نبودند؟ فرمودند: چرا، همگی راضی بودند. عرض کردم: پس چرا تنها نام پدر شما رضا شد. فرمودند: راضی بودند از ایشان مخالفین و دشمنانش، چنانچه راضی بودند موافقین و دوستداران ایشان و هیچ‌یک از اجداد ایشان در این امر به مثابه ایشان نبودند؛ از این جهت وی را رضا نامیدند».

هم‌چنین سلیمان بن حفص می‌گوید: «موسی بن جعفر (ع) فرزند خود را علی نام نهاد، اما هرگاه ایشان فرزندشان را صدا می‌زد، او را با لفظ رضا می‌خواند و می‌فرمودند: به فرزندم رضا بگویید نزد من بیاید. بارها از ایشان شنیدم که فرمود: فرزندم رضا چنین گفت و یا به فرزندم رضا چنین گفتم».

امام رضا (ع) فرمودند: ایمان دارای ۴ رکن است:

1. توکل به خدا؛
2. رضا به قضای او؛
3. تسلیم در برابر امر او؛
4. واگذار کردن امور به او.

از احمد بن عمر بن ابی‌شعبه حلبی و نوفلی روایت شده است که می‌گفتند: «حضور امام رضا (ع) رسیدیم و عرض کردیم: ما در نعمت و رفاه و فراخ روزی به سر می‌بردیم، لکن حالمان دگرگونه شده و گرفتار فقر و تهیدستی شدیم، دعا کن خداوند متعال حالت گذشته را به زندگانی ما باز گرداند. امام (ع) فرمودند: می‌خواهید چه بشوید؟ آیا دوست می‌دارید چون سلاطین باشید؟ و خوشحال می‌شوید که همانند طاهر و هرثمه زندگانی کنید؟ به این حالت، رضای درونی را از دست داده و از این عقیده و آئینی که بدان پای‌بند هستید بیگانه می‌گردید؟ عرض کردیم: نه، سوگند به خدا اگر دنیا و آنچه در آن است و تمام زر و سیمی را که در آن وجود دارد در اختیارمان قرار دهند ما را راضی نخواهد کرد که از این حالت دست برداریم. حضرت در ادامه این آیه را تلاوت کردند: ﴿اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ﴾، و سپس فرمودند: نسبت به خدا حسن ظن داشته باشید؛ چراکه اگر کسی در برابر خدا برخوردار از حسن ظن باشد، مرحمت الهی را در گمان خویش می‌یابد، و اگر کسی به روزی کم راضی و قانع باشد خدا نیز عمل اندک را از او پذیرا می‌گردد، و چنانچه به رزق اندکی از حلال دلخوش باشد، مؤونه او سبک گشته و شاد و خرم خواهد بود و خدا او را به درد و رنج‌های دنیا و راه چاره و درمان آنها رهنمون گشته و وی به سلامت از این دنیا به دارالسلام رخت بر بندد».

منابع

1. محمدی، حسین، رضانامه