آیةالكرسی در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۷: خط ۲۷:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:آیات اعتقادی قرآن]]
[[رده:آیةالكرسی]]

نسخهٔ ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۲

مقدمه

در روایات و نزد مشهور فقها، آیة الکرسی تنها این آیه است: ﴿اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا یَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ[۱] [۲]

این‏ آیه از سوی پیامبر (ص) و ائمّه (ع) به همین نام خوانده شده است. در روایات از آیة الکرسی به عنوان با عظم‌ترین آیه قرآن و رأس آن تعبیر شده است. [۳]

از آیة الکرسی به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات و حج سخن رفته است.

قرائت آیة الکرسی بعد از وضو، [۴] بر بالین محتضر[۵]، هنگام دفن میّت، [۶] پس از نمازهای واجب، [۷] هنگام پوشیدن لباس نو، [۸] هنگام خواب، در سفر [۹] و زمان رسیدن حاجی به عرفات برای وقوف [۱۰]، مستحب است.

قرائت آیه یاد شده در بعضی نمازهای مستحب، مانند نماز غدیر [۱۱]، نماز شب اول قبر [۱۲] و نماز اَعرابی [۱۳] وارد شده است و نیز قرائت آن در نافله‌‏های ظهر و رکعت دوم از دو رکعت نافله بین مغرب و عشا و رکعت نخست نماز وُتَیره مستحب است. [۱۴] اگر ارتفاع سقف اتاق بیشتر از هشت ذراع باشد، نوشتن آیة الکرسی رأس هشت ذراع یا بالاتر از آن مستحب است. [۱۵]

قرائت آیة الکرسی، هنگام تخلّی کراهت ندارد[۱۶][۱۷]

منابع

پانویس

  1. «خداوند است که هیچ خدایی جز آن زنده پایدار نیست که او را چرت و خواب فرا نمی‌گیرد، همه آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آن اوست، کیست که جز به اذن وی نزد او شفاعت آورد؛ به آشکار و پنهان آنان داناست و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند؛ اریکه او گستره آسمان‌ها و زمین است و نگاهداشت آنها بر وی دشوار نیست و او فرازمند سترگ است» سوره بقره، آیه ۲۵۵.
  2. جواهر الکلام، ج۱۲، ص:۲۱۵.
  3. المیزان، ج۲، ص:۳۳۷
  4. العروة‏الوثقی، ج۱، ص: ۲۰۰.
  5. العروة‏الوثقی، ج۱، ص:۳۷۵.
  6. الحدائق‏ الناضرة، ج۴، ص:۱۰۵
  7. مجمع الفائدة، ج۲، ص:۳۱۵
  8. کشف الغطاء، ج۳، ص:۳۸
  9. العروة‏الوثقی، ج۲، ص:۴۱۴
  10. جواهرالکلام، ج۱۹، ص:۵۴
  11. جواهرالکلام، ج۱۲، ص:۲۱۴
  12. العروة الوثقی، ج۲، ص:۱۰۴
  13. جامع المقاصد، ج۲، ص:۴۸۷
  14. کشف اللثام، ج۴، ص:۵۷ ـ ۵۸؛ جواهر الکلام، ج۷، ص:۴۳
  15. وسائل الشیعة، ج۵، ص:۳۱۲ ـ ۳۱۳
  16. العروة الوثقی، ج۱، ص:۱۸۱.
  17. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۱، صفحه ۱۷۴.