بخل در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[بخیل]] در میان همه [[مردمان]] از کم‌ترین راحتی برخوردار است؛ و بخیل‌ترین [[مردمان]]، کسی است که نسبت به آنچه که [[خداوند]] بر او [[واجب]] فرموده [[بخل]] ورزد"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الصَّادِقِ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: أَقَلُّ النَّاسِ رَاحَةً الْبَخِيلُ وَ أَبْخَلُ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.</ref>؛ | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[بخیل]] در میان همه [[مردمان]] از کم‌ترین راحتی برخوردار است؛ و بخیل‌ترین [[مردمان]]، کسی است که نسبت به آنچه که [[خداوند]] بر او [[واجب]] فرموده [[بخل]] ورزد"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الصَّادِقِ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: أَقَلُّ النَّاسِ رَاحَةً الْبَخِيلُ وَ أَبْخَلُ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "تعجّب می‌کنم از کسی که در حالتی که [[دنیا]] به او روکرده، نسبت به آن [[بخل]] می‌ورزد؛ و یا در حالتی که به او پشت کرده، نسبت به آن [[بخل]] می‌ورزد؛ چه نه [[انفاق]] و خرج کردن در حالت روی کردن [[دنیا]] به او ضرر می‌رساند، و نه امساک و خرج نکردن در حالت پشت‌کردن [[دنیا]] نفعی می‌رساند" <ref>{{متن حدیث| قَالَ الصَّادِقُ {{ع}} عَجِبْتُ لِمَنْ يَبْخَلُ بِالدُّنْيَا وَ هِيَ مُقْبِلَةٌ عَلَيْهِ أَوْ يَبْخَلُ بِهَا وَ هِيَ مُدْبِرَةٌ عَنْهُ فَلَا الْإِنْفَاقُ مَعَ الْإِقْبَالِ يَضُرُّهُ وَ لَا الْإِمْسَاكُ مَعَ الْإِدْبَارِ يَنْفَعُهُ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.</ref>؛ | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "تعجّب می‌کنم از کسی که در حالتی که [[دنیا]] به او روکرده، نسبت به آن [[بخل]] می‌ورزد؛ و یا در حالتی که به او پشت کرده، نسبت به آن [[بخل]] می‌ورزد؛ چه نه [[انفاق]] و خرج کردن در حالت روی کردن [[دنیا]] به او ضرر می‌رساند، و نه امساک و خرج نکردن در حالت پشت‌کردن [[دنیا]] نفعی می‌رساند" <ref>{{متن حدیث| قَالَ الصَّادِقُ {{ع}} عَجِبْتُ لِمَنْ يَبْخَلُ بِالدُّنْيَا وَ هِيَ مُقْبِلَةٌ عَلَيْهِ أَوْ يَبْخَلُ بِهَا وَ هِيَ مُدْبِرَةٌ عَنْهُ فَلَا الْإِنْفَاقُ مَعَ الْإِقْبَالِ يَضُرُّهُ وَ لَا الْإِمْسَاكُ مَعَ الْإِدْبَارِ يَنْفَعُهُ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.</ref>؛ | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "ابتدای این [[امّت]] به‌واسطه [[زهد]] و [[یقین]] به [[صلاح]] می‌رسد، و انتهای آن به‌واسطه [[بخل]] و آرزومندی به | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "ابتدای این [[امّت]] به‌واسطه [[زهد]] و [[یقین]] به [[صلاح]] می‌رسد، و انتهای آن به‌واسطه [[بخل]] و آرزومندی به هلاکت می‌رسد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} إِنَّ صَلَاحَ أَوَّلِ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِالزُّهْدِ وَ الْيَقِينِ وَ هَلَاكَ آخِرِهَا بِالشُّحِّ وَ الْأَمَلِ}}؛بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.</ref>؛ | ||
# در خبری که آنچه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} از آن [[نهی]] فرمودند را بیان می‌کند، آمده است: [[خداوند متعال]] می‌فرماید: [[بهشت]] را بر منّت‌گذار و [[بخیل]] و [[سخن‌چین]] [[حرام]] کردم" <ref>{{متن حدیث| فِي خَبَرِ مَنَاهِي النَّبِيِّ {{صل}} قَالَ: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حَرَّمْتُ الْجَنَّةَ عَلَى الْمَنَّانِ وَ الْبَخِيلِ وَ الْقَتَّاتِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>؛ | # در خبری که آنچه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} از آن [[نهی]] فرمودند را بیان می‌کند، آمده است: [[خداوند متعال]] می‌فرماید: [[بهشت]] را بر منّت‌گذار و [[بخیل]] و [[سخن‌چین]] [[حرام]] کردم" <ref>{{متن حدیث| فِي خَبَرِ مَنَاهِي النَّبِيِّ {{صل}} قَالَ: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حَرَّمْتُ الْجَنَّةَ عَلَى الْمَنَّانِ وَ الْبَخِيلِ وَ الْقَتَّاتِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>؛ | ||
# [[فضل بن ابی قرّه]] گوید: [[امام صادق]] {{ع}} را دیدم که از ابتدای شب تا صبح‌گاهان [[طواف]] می‌فرمود، و می‌گفت: "بار خدایا! مرا از [[بخل]] [[نفس]] خودم محافظت فرما!. [[فضل]] گوید: به [[امام]] عرض کردم: فدایت شوم! نشنیدم که جز از این دعای دیگری داشته باشید! آن | # [[فضل بن ابی قرّه]] گوید: [[امام صادق]] {{ع}} را دیدم که از ابتدای شب تا صبح‌گاهان [[طواف]] می‌فرمود، و می‌گفت: "بار خدایا! مرا از [[بخل]] [[نفس]] خودم محافظت فرما!. [[فضل]] گوید: به [[امام]] عرض کردم: فدایت شوم! نشنیدم که جز از این دعای دیگری داشته باشید! آن حضرت فرمودند: چه چیزی سخت‌تر و بدتر از [[بخل]] است، که درباره آن دعاکنم؟؛ حضرت حق می‌فرماید: {{متن قرآن| وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.</ref>. <ref>{{متن حدیث| عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِي قُرَّةَ قَالَ: رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} يَطُوفُ مِنْ أَوَّلِ اللَّيْلِ إِلَى الصَّبَاحِ وَ هُوَ يَقُولُ اللَّهُمَّ قِنِي شُحَّ نَفْسِي فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا سَمِعْتُكَ تَدْعُو بِغَيْرِ هَذَا الدُّعَاءِ قَالَ وَ أَيُّ شَيْ‌ءٍ أَشَدُّ مِنْ شُحِّ النَّفْسِ إِنَّ اللَّهَ يَقُولُ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>. | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "دو [[خوی]] هستند که در هیچ مسلمانی جمع نمی‌شوند: [[بخل]]، و بدخُلقی" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} خَصْلَتَانِ لَا تَجْتَمِعَانِ فِي مُسْلِمٍ الْبُخْلُ وَ سُوءُ الْخُلُقِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>؛ | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "دو [[خوی]] هستند که در هیچ مسلمانی جمع نمی‌شوند: [[بخل]]، و بدخُلقی" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} خَصْلَتَانِ لَا تَجْتَمِعَانِ فِي مُسْلِمٍ الْبُخْلُ وَ سُوءُ الْخُلُقِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>؛ | ||
# [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: "سه چیز است که موجب [[بدبختی]] [[انسان]] می‌شود: بخلی که [[اطاعت]] شود، هوای نفسی که تبعیّت شود، و آنکه [[انسان]] به خود خوشنود بُوَد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: الْمُوبِقَاتُ ثَلَاثٌ شُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًى مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۲.</ref>؛ | # [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: "سه چیز است که موجب [[بدبختی]] [[انسان]] می‌شود: بخلی که [[اطاعت]] شود، هوای نفسی که تبعیّت شود، و آنکه [[انسان]] به خود خوشنود بُوَد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: الْمُوبِقَاتُ ثَلَاثٌ شُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًى مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۲.</ref>؛ | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[ایمان]] را هیچ چیزی همچون [[بخل]] نابود نمی‌سازد. پس از آن فرمودند: [[بخل]] را ردّپائی همچون ردپای مورچه، و فروعاتی همچون [[فروع]] [[شرک]] است"<ref>{{متن حدیث| عَنِ البَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} مَا مَحَقَ الْإِيمَانَ مَحْقَ الشُّحِّ شَيْ‌ءٌ ثُمَّ قَالَ إِنَّ لِهَذَا الشُّحِّ دَبِيباً كَدَبِيبِ النَّمْلِ وَ شُعَباً كَشُعَبِ الشِّرْكِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>؛ | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[ایمان]] را هیچ چیزی همچون [[بخل]] نابود نمی‌سازد. پس از آن فرمودند: [[بخل]] را ردّپائی همچون ردپای مورچه، و فروعاتی همچون [[فروع]] [[شرک]] است"<ref>{{متن حدیث| عَنِ البَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} مَا مَحَقَ الْإِيمَانَ مَحْقَ الشُّحِّ شَيْ‌ءٌ ثُمَّ قَالَ إِنَّ لِهَذَا الشُّحِّ دَبِيباً كَدَبِيبِ النَّمْلِ وَ شُعَباً كَشُعَبِ الشِّرْكِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[جوان]] بخشنده‌ای که تازه سر در راه [[گناه]] نهاده باشد، نزد [[خداوند]] عزیزتر از پیرمرد عابد [[بخیل]] است"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الصَّادِقِ {{ع}}:شَابٌّ سَخِيٌّ مُرَهَّقٌ فِي الذُّنُوبِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ شَيْخٍ عَابِدٍ بَخِيلٍ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۷.</ref>؛. | # [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[جوان]] بخشنده‌ای که تازه سر در راه [[گناه]] نهاده باشد، نزد [[خداوند]] عزیزتر از پیرمرد عابد [[بخیل]] است"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الصَّادِقِ {{ع}}:شَابٌّ سَخِيٌّ مُرَهَّقٌ فِي الذُّنُوبِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ شَيْخٍ عَابِدٍ بَخِيلٍ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۷.</ref>؛. | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[انسان]] [[بخشنده]] به [[خداوند]] و [[مردم]] و [[بهشت]] نزدیک است، و [[انسان]] [[بخیل]] از [[خداوند]] و [[مردم]] دور و به [[جهنم]] نزدیک می‌باشد"<ref>{{متن حدیث| عَنِ البَاقِرِ {{ع}} عَنِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}: السَّخِيُّ قَرِيبٌ مِنَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ الْجَنَّةِ وَ الْبَخِيلُ بَعِيدٌ مِنَ اللَّهِ بَعِيدٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ النَّارِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۸.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[انسان]] [[بخشنده]] به [[خداوند]] و [[مردم]] و [[بهشت]] نزدیک است، و [[انسان]] [[بخیل]] از [[خداوند]] و [[مردم]] دور و به [[جهنم]] نزدیک می‌باشد"<ref>{{متن حدیث| عَنِ البَاقِرِ {{ع}} عَنِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}: السَّخِيُّ قَرِيبٌ مِنَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ الْجَنَّةِ وَ الْبَخِيلُ بَعِيدٌ مِنَ اللَّهِ بَعِيدٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ النَّارِ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۸.</ref>.<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۲]]، ص ۳۷۷-۳۸۲.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث بخل است. بخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: بخل در قرآن - بخل در حدیث - بخل در نهج البلاغه - بخل در اخلاق اسلامی - بخل در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردروایات مربوطه
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "بخیل در میان همه مردمان از کم‌ترین راحتی برخوردار است؛ و بخیل‌ترین مردمان، کسی است که نسبت به آنچه که خداوند بر او واجب فرموده بخل ورزد"[۱]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "تعجّب می‌کنم از کسی که در حالتی که دنیا به او روکرده، نسبت به آن بخل می‌ورزد؛ و یا در حالتی که به او پشت کرده، نسبت به آن بخل می‌ورزد؛ چه نه انفاق و خرج کردن در حالت روی کردن دنیا به او ضرر می‌رساند، و نه امساک و خرج نکردن در حالت پشت‌کردن دنیا نفعی می‌رساند" [۲]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "ابتدای این امّت به‌واسطه زهد و یقین به صلاح می‌رسد، و انتهای آن به‌واسطه بخل و آرزومندی به هلاکت می‌رسد" [۳]؛
- در خبری که آنچه پیامبر اکرم (ص) از آن نهی فرمودند را بیان می‌کند، آمده است: خداوند متعال می‌فرماید: بهشت را بر منّت‌گذار و بخیل و سخن‌چین حرام کردم" [۴]؛
- فضل بن ابی قرّه گوید: امام صادق (ع) را دیدم که از ابتدای شب تا صبح‌گاهان طواف می‌فرمود، و می‌گفت: "بار خدایا! مرا از بخل نفس خودم محافظت فرما!. فضل گوید: به امام عرض کردم: فدایت شوم! نشنیدم که جز از این دعای دیگری داشته باشید! آن حضرت فرمودند: چه چیزی سخت‌تر و بدتر از بخل است، که درباره آن دعاکنم؟؛ حضرت حق می‌فرماید:
وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
[۵]. [۶]. - پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "دو خوی هستند که در هیچ مسلمانی جمع نمی‌شوند: بخل، و بدخُلقی" [۷]؛
- امام باقر (ع) فرمودند: "سه چیز است که موجب بدبختی انسان می‌شود: بخلی که اطاعت شود، هوای نفسی که تبعیّت شود، و آنکه انسان به خود خوشنود بُوَد"[۸]؛
- امام باقر (ع) فرمودند: "ایمان نیاورده است آنکه در او بخل و حسد و ترس باشد، و مؤمن ترسو و حریص و بخیل نمی‌باشد" [۹]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "بخشش درختی از درختان بهشت است، که شاخه‌هائی آویزان در دنیا دارد؛ از این رو هرکس که بخشنده باشد به یکی از این شاخه چنگ زده، و آن شاخه او را به بهشت رهنمون می‌شود. و بُخل نیز درختی از درختان جهنّم است که شاخه‌هایی آویزان در دنیا دارد، از این رو هر کس که بخیل باشد به یکی از این شاخه‌ها چنگ زده و آن شاخه او را به جهنّم می‌کشد" [۱۰]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "از بخل برحذر باشید، چرا که آنان که پیش از شما بودند، به‌واسطه بخل به هلاکت رسیدند؛ چه بخل آنان را به دروغ گفتن امر کرد و آنان دروغ گفتند، آنان را به ظلم امر کرد و آنان به ظلم پرداختند، آنان را به قطع ارتباط با دیگران امر کرد و آنان ارتباط خود با دیگران را قطع کردند" [۱۱]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "بخیل کامل کسی است که نسبت به سلام کردن به دیگران، بخل ورزد" [۱۲]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "بخیل واقعی، کسی است که نام من نزد او برده شود، امّا او بر من صلوات نفرستد" [۱۳]؛
- امام رضا (ع) فرمودند: "حسد نیکی‌ها را از بین می‌برد... و بخل بدترین خوی‌ها، و طمع خوئی بد و زشت است" [۱۴]؛
- امام رضا (ع) فرمودند: "... بخل، آبرو را می‌درد" [۱۵]؛
- امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "نگاه کردن به بخیل، قلب را سخت و همچون سنگ می‌سازد" [۱۶]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "عاجزترین مردم، کسی است که از دعاء کردن عاجز باشد، و بخیل‌ترین آنان کسی است که نسبت به سلام کردن بخل ورزد" [۱۷]؛
- بنا بر آنچه در غرر الحکم آمده است، امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "بخیل، جمع کننده ثروت برای وارثان خود است؛ بخیل، نسبت به خود از اندکی از مال هم بخل می‌ورزد، و تمامی آن را به وارث خود می‌بخشد؛ بخیل بیشتر از آبروئی که از خود حفظ می‌کند، آن را می‌بخشد و از دست می‌دهد؛ بخیل را هیچ دوستی نیست" [۱۸]؛
- امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "فرزند عزیزم!... از دوستی با انسان بخیل برحذر باش، چرا که او تو را از آنچه که بیش از هرچیز دیگری بدان احتیاج داری، محروم می‌سازد" [۱۹]؛
- امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "هیچ‌گاه در مشورت خود، انسان بخیل را وارد نساز؛ که تو را از بخشش باز می‌دارد و از فقر می‌ترساند" [۲۰]
- امام باقر (ع) می‌فرمایند: "هیچ بنده‌ای نیست که از کمک به برادر مسلمان خود و تلاش در راه حاجت او دست کشد- خواه آن حاجت برآورده شود، یا نشود- مگر آنکه خداوند او را به تلاش در نیازی مبتلا می‌سازد، که در شمار گناهان بوده و اَجری بر آن مترتّب نشود؛ و هیچ بنده‌ای نیست که بر مخارجی که خداوند بدان راضی است بخل ورزد، مگر آنکه بدان مبتلا می‌شود که چندین برابر آن را در راهی که خداوند را به غضب در می‌آورد، هزینه نماید"[۲۱]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "ایمان را هیچ چیزی همچون بخل نابود نمی‌سازد. پس از آن فرمودند: بخل را ردّپائی همچون ردپای مورچه، و فروعاتی همچون فروع شرک است"[۲۲]؛
- امام صادق (ع) می‌فرمایند: "جوان بخشنده‌ای که تازه سر در راه گناه نهاده باشد، نزد خداوند عزیزتر از پیرمرد عابد بخیل است"[۲۳]؛.
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "انسان بخشنده به خداوند و مردم و بهشت نزدیک است، و انسان بخیل از خداوند و مردم دور و به جهنم نزدیک می‌باشد"[۲۴].[۲۵]
منابع
پانویس
- ↑ « عَنِ الصَّادِقِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): أَقَلُّ النَّاسِ رَاحَةً الْبَخِيلُ وَ أَبْخَلُ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.
- ↑ « قَالَ الصَّادِقُ (ع) عَجِبْتُ لِمَنْ يَبْخَلُ بِالدُّنْيَا وَ هِيَ مُقْبِلَةٌ عَلَيْهِ أَوْ يَبْخَلُ بِهَا وَ هِيَ مُدْبِرَةٌ عَنْهُ فَلَا الْإِنْفَاقُ مَعَ الْإِقْبَالِ يَضُرُّهُ وَ لَا الْإِمْسَاكُ مَعَ الْإِدْبَارِ يَنْفَعُهُ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.
- ↑ « عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) إِنَّ صَلَاحَ أَوَّلِ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِالزُّهْدِ وَ الْيَقِينِ وَ هَلَاكَ آخِرِهَا بِالشُّحِّ وَ الْأَمَلِ»؛بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۰.
- ↑ « فِي خَبَرِ مَنَاهِي النَّبِيِّ (ص) قَالَ: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حَرَّمْتُ الْجَنَّةَ عَلَى الْمَنَّانِ وَ الْبَخِيلِ وَ الْقَتَّاتِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.
- ↑ «و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.
- ↑ « عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِي قُرَّةَ قَالَ: رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَطُوفُ مِنْ أَوَّلِ اللَّيْلِ إِلَى الصَّبَاحِ وَ هُوَ يَقُولُ اللَّهُمَّ قِنِي شُحَّ نَفْسِي فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا سَمِعْتُكَ تَدْعُو بِغَيْرِ هَذَا الدُّعَاءِ قَالَ وَ أَيُّ شَيْ‌ءٍ أَشَدُّ مِنْ شُحِّ النَّفْسِ إِنَّ اللَّهَ يَقُولُ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.
- ↑ « عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) خَصْلَتَانِ لَا تَجْتَمِعَانِ فِي مُسْلِمٍ الْبُخْلُ وَ سُوءُ الْخُلُقِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.
- ↑ « عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: الْمُوبِقَاتُ ثَلَاثٌ شُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًى مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۲.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ (ع) قَالَ: لَا يُؤْمِنُ رَجُلٌ فِيهِ الشُّحُّ وَ الْحَسَدُ وَ الْجُبْنُ وَ لَا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ جَبَاناً وَ لَا حَرِيصاً وَ لَا شَحِيحاً»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۲.
- ↑ « عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (ع) عَنْ آبَائِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): إِنَّ السَّخَاءَ شَجَرَةٌ مِنْ أَشْجَارِ الْجَنَّةِ لَهَا أَغْصَانٌ مُتَدَلِّيَةٌ فِي الدُّنْيَا فَمَنْ كَانَ سَخِيّاً تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِهَا فَسَاقَهُ ذَلِكَ الْغُصْنُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ الْبُخْلُ شَجَرَةٌ مِنْ أَشْجَارِ النَّارِ لَهَا أَغْصَانٌ مُتَدَلِّيَةٌ فِي الدُّنْيَا فَمَنْ كَانَ بَخِيلًا تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِهَا فَسَاقَهُ ذَلِكَ الْغُصْنُ إِلَى النَّارِ»؛ بحار الأنوار، ج۶۸، ص۳۵۲.
- ↑ « عَنِ النَّبِيِّ (ص) قَالَ: إِيَّاكُمْ وَ الشُّحَّ فَإِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِالشُّحِّ أَمَرَهُمْ بِالْكَذِبِ فَكَذَبُوا وَ أَمَرَهُمْ بِالظُّلْمِ فَظَلَمُوا وَ أَمَرَهُمْ بِالْقَطِيعَةِ فَقَطَعُوا»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۳.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: الْبَخِيلُ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلَامِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۵.
- ↑ « عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) الْبَخِيلُ حَقّاً مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۶.
- ↑ « قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الثَّالِثُ (ع) الْحَسَدُ مَاحِقُ الْحَسَنَاتِ ... وَ الْبُخْلُ أَذَمُّ الْأَخْلَاقِ وَ الطَّمَعُ سَجِيَّةٌ سَيِّئَةٌ»؛ بحار الأنوار، ج۶۹، ص۱۹۸.
- ↑ « قَالَ الرِّضَا (ع): الْبُخْلُ يُمَزِّقُ الْعِرْضَ»بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۵۷.
- ↑ « قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): ... النَّظَرُ إِلَى الْبَخِيلِ يُقْسِي الْقَلْبَ»؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۵۳.
- ↑ « قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): إِنَّ أَعْجَزَ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ مِنَ الدُّعَاءِ وَ إِنَّ أَبْخَلَ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلَامِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۴.
- ↑ « قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): فِي غُرَرِ الْحِكَمِ: الْبَخِيلُ خَازِنٌ لِوَرَثَتِهِ؛ الْبَخِيلُ يَبْخَلُ عَلَى نَفْسِهِ بِالْيَسِيرِ مِنْ دُنْيَاهُ وَ يَسْمَحُ لِوَارِثِهِ بِكُلِّهَا؛ الْبَخِيلُ يَسْمَحُ مِنْ عِرْضِهِ بِأَكْثَرَ مِمَّا أَمْسَكَ مِنْ عَرَضِهِ؛ لَيْسَ لِبَخِيلٍ حَبِيبٌ»؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۴.
- ↑ « قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): يَا بُنَيَّ ... وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ»؛ نهج البلاغة، صبحی صالح، حکمت ۳۸.
- ↑ « قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): وَ لَا تُدْخِلَنَ فِي مَشُورَتِكَ بَخِيلًا يَعْدِلُ بِكَ عَنِ الْفَضْلِ وَ يَعِدُكَ الْفَقْرَ»؛ نهج البلاغة، صبحی صالح، کتاب ۵۳.
- ↑ « عَنِ الْبَاقِرِ (ع):مَا مِنْ عَبْدٍ يَمْتَنِعُ مِنْ مَعُونَةِ أَخِيهِ الْمُسْلِمِ وَ السَّعْيِ لَهُ فِي حَاجَتِهِ قُضِيَتْ أَوْ لَمْ تُقْضَ إِلَّا ابْتُلِيَ بِالسَّعْيِ فِي حَاجَةٍ فِيمَا يَأْثَمُ عَلَيْهِ وَ لَا يُؤْجَرُ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ يَبْخَلُ بِنَفَقَةٍ يُنْفِقُهَا فِيمَا يُرْضِي اللَّهَ إِلَّا ابْتُلِيَ بِأَنْ يُنْفِقُ أَضْعَافَهَا فِيمَا أَسْخَطَ اللَّهَ»؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۱۷۳.
- ↑ « عَنِ البَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَا مَحَقَ الْإِيمَانَ مَحْقَ الشُّحِّ شَيْ‌ءٌ ثُمَّ قَالَ إِنَّ لِهَذَا الشُّحِّ دَبِيباً كَدَبِيبِ النَّمْلِ وَ شُعَباً كَشُعَبِ الشِّرْكِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۱.
- ↑ « عَنِ الصَّادِقِ (ع):شَابٌّ سَخِيٌّ مُرَهَّقٌ فِي الذُّنُوبِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ شَيْخٍ عَابِدٍ بَخِيلٍ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۷.
- ↑ « عَنِ البَاقِرِ (ع) عَنِ رَسُولِ اللَّهِ (ص): السَّخِيُّ قَرِيبٌ مِنَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ الْجَنَّةِ وَ الْبَخِيلُ بَعِيدٌ مِنَ اللَّهِ بَعِيدٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ النَّارِ»؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۰۸.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی ج۲، ص ۳۷۷-۳۸۲.