رابطه علم معصوم با عصمت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
==قسمتی از علامه طباطبایی و قسمتی از مقاله آقای غلامی==
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی        = [[علم معصوم (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم]]
| موضوع فرعی        = رابطه علم معصوم با عصمت چیست؟
| تصویر            = 7626626252.jpg
| اندازه تصویر      = 200px
| نمایه وابسته      = [[کلیاتی از علم معصوم (نمایه)|کلیاتی از علم معصوم]]
| مدخل اصلی        = [[علم معصوم]]
| موضوعات وابسته    =  
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان      =
}}
'''رابطه علم معصوم با عصمت چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[علم معصوم (پرسش)|علم معصوم]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم معصوم]]''' مراجعه شود.


(یافت شود)
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==


خداوند متعال خطاب به رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) می‌فرماید: «وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَ كانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظيماً»[سوره نساء (4)،‌آیه113.]؛ «و خدا کتاب و حکمت بر تو نازل کرد، و آنچه را نمی‌دانستی به تو  آموخت، و تفضل خدا بر تو همواره بزرگ بوده است.»
== پاسخ نخست==
[[پرونده:76355353737.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|شریعتمدار جزایری]]]]
آیت‌الله '''[[سید نورالدین شریعتمدار جزایری]]''' در مقاله ''«[[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم به شهادت]]»'' در این باره گفته است:
::::::«از دیدگاه‌ عقل‌ این‌ موضوع‌ بررسی‌ شود که‌ آیا مانعی‌ در علم‌ گسترده [[امام‌]] وجود دارد؟(...) عقل‌ این‌ گونه‌ علم‌ و خبررسانی‌ را محال‌ نمی‌داند و مانعی‌ را در دارا بودن‌ آن‌ تصوّر نمی‌کند. بلکه بالعکس اگر این‌ علم‌ گسترده‌ و فراگیر نبود، ادعای‌ رهبری‌ امّت‌ اثر نداشت‌ و چگونه‌ کسی‌ که‌ آگاهی‌ به‌ حال‌ مردم‌ ندارد، می‌تواند سعادت‌ دنیا و آخرت‌ آنان‌ را تأمین‌ و تضمین‌ نماید. (...) از باورهای‌ شیعیان‌ درباره [[پیامبر]] و [[امام‌]]، عصمت‌ و محفوظ‌ بودن‌ از گناه‌، اشتباه‌، سهو، نسیان‌ و غفلت‌ است‌ که‌ در تمام‌ مدت‌ عمر خود در یک‌ لحظه‌ و در یک‌ بار نیز خطا،اشتباه‌ و گناه‌ از او سر نمی‌زند. معصوم‌ بودن‌ از گناه‌ و خطا، در تمام‌ لحظه‌های‌ عمر و برخوردهای‌ زندگانی‌، زمانی‌ تحقق‌ می‌یابد که‌ دانش‌ و آگاهی‌ فراگیر شود و به‌ هر چیزی‌ در هر حال‌ علم‌ داشته‌ باشد و اگر یک‌ مورد را نداند، مقام‌ عصمت‌ را به‌ نمی‌یابد، زیرا آن‌ چه‌ با عصمت‌ سازگار نیست‌گناه‌ و اشتباه‌ و ... از نادانی‌ و جهل‌ است‌ و کسی‌ که‌ از مصالح‌ و مفاسد واقعی‌ باخبر است‌، گناه‌ و اشتباه‌ نمی‌کند. پس‌ معصوم‌ بودن‌ [[پیامبر]] و [[امام‌]]، دانش‌ و آگاهی‌ او را به‌ تمام‌ مصالح‌ و مفاسد و حقایق‌ اشیاء در هر حالی‌ نیاز دارد»<ref>[http://www.pasokhgoo.ir/node/2300 مقاله امام حسین و علم شهادت.]</ref>.
<br /><br /><br /><br /><br />
==پاسخ‌های دیگر==


از این آیه شریفه استفاده می‌شد که خداوند دو نوع علم به پیغمبر اکرم تعلیم نموده است: یکی، تعلیم از راه وحی و نزول روح الامین بر ایشان، که « أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» بیانگر آن است. و دیگری،‌«وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ» که نوعی القا بر قلب پیغمبر و الهام الهی بدون واسطه ملک و انزال آن است. این موهبت الهی همان عصمت و نوعی علم است که بر تمام قوای طبیعی و غرایز و امیال نفسانی غالب و صاحبش را از گمراهی و گناه به طور کلی باز می‌دارد و به واسطه آن نسبت به گناه تنفر و انزجار قلبی پیدا می‌کند.
==پرسش‌های وابسته==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|2}}
# [[علم در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[علم در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)]]
# [[حقیقت علم معصوم چیست؟ (پرسش)]]
# [[آیا مراد از علم امام یا معصوم علم عادی و ویژه اوست یا یکی از این دو؟ (پرسش)]]
# [[چه احادیثی در مورد علم معصوم وجود دارد؟ (پرسش)]]
# [[چه احادیثی در مورد قلمرو علم معصوم وجود دارد؟ (پرسش)]]
# [[قرآن در مورد علم معصوم چه آیاتی دارد؟ (پرسش)]]
# [[رابطه علم معصوم با رویدادهای فراحسی و خارق‌العاده چیست؟ (پرسش)]]
# [[امتنانی بودن علم معصوم به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[بحث از علم معصوم چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)]]
# [[خزانه‌داری معصوم برای علوم الهی به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[معدن علم بودن معصوم به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[عیبة علم الله بودن معصوم به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[وراثت علوم انبیا به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[آیا قضاوت‌های معصومان با استفاده از علم خویش بوده است؟ (پرسش)]]
# [[آیا موضع ودایع رسالت و درخت نبوت یا محل رفت وآمد فرشتگان بودن با علم معصوم ارتباط دارد؟ (پرسش)]]
{{پایان}}
{{پایان}}


عصمت نوعی علم است که صاحبش را به طور دائم و برای همیشه در راه بندگی قرار می‌دهد، و مانع از صدور معصیت از او می‌شود نه از قبیل علم متعارف به حسن و قبح فعل یا علم به مصلحت و مفسده آن؛ زیرا این گونه علم گاهی با گمراهی و ارتکاب عصیان و گناه جمع می‌شود. و انسان با اینکه قبح و مفسده فعل را می‌داند، در عین حال، قوه شهویه یا غضبیه بر او غالب می‌گردد و مرتکب آن فعل می‌شود.
==[[:رده:آثار علم معصوم|منبع‌شناسی جامع علم معصوم]]==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم معصوم|کتاب‌شناسی علم معصوم]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم معصوم|مقاله‌شناسی علم معصوم]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم معصوم]].
{{پایان}}
{{پایان}}


عصمت در لغت به معنای منع و حفظ است و همه انواع حفظ را دربرمی‌گیرد.[ابن منظور، لسان العرب، ج12، ص404-403.] اما از نظر احادیث، معصوم کسی است که از محارم الهی امتناع و اجتناب کند.[شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص132.] امتناع و اجتناب، فعل شخص معصوم است؛ اما توفیق و تسدید الاهی نیز در عصمت نقش دارد. و از طریق افاضه علم حاصل می‌شود. امام رضا(علیه السلام) می‌فرماید: هنگامی که خداوند بنده‌ای را برای سرپرستی امور بندگانش برمی‌گزیند، سینه‌اش را برای این امر گشاده می‌گرداند و چشمه‌های حکمت را در قلبش به ودیعه می‌گذارد و به او علم الهام می‌کند... پس او معصوم و مؤید است.[ الکافی، ج1، ‌ص202.] البته وجود علم ضرورتاً موجب فعل یا ترک نیست و از انسان سلب اختیار نمی‌کند، اما مسلم است که عصمت بدون علم ممکن نیست، در نتیجه وجود عصمت، از وجود علم الاهی در معصوم حکایت می‌کند.
==پانویس==
{{پانویس2}}


(اصغر غلامی، نمایه احادیث علم امام در کتاب الحجه اصول کافی)
[[رده:علم معصوم]]
[[رده:پرسش‌های جامع امامت و ولایت]]
[[رده:پرسش‌های علم معصوم]]
[[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌های علم معصوم با ۱ پاسخ]]

نسخهٔ ‏۳۰ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۰۱

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
رابطه علم معصوم با عصمت چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم
مدخل اصلیعلم معصوم

رابطه علم معصوم با عصمت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

شریعتمدار جزایری

آیت‌الله سید نورالدین شریعتمدار جزایری در مقاله «امام حسین و علم به شهادت» در این باره گفته است:

«از دیدگاه‌ عقل‌ این‌ موضوع‌ بررسی‌ شود که‌ آیا مانعی‌ در علم‌ گسترده امام‌ وجود دارد؟(...) عقل‌ این‌ گونه‌ علم‌ و خبررسانی‌ را محال‌ نمی‌داند و مانعی‌ را در دارا بودن‌ آن‌ تصوّر نمی‌کند. بلکه بالعکس اگر این‌ علم‌ گسترده‌ و فراگیر نبود، ادعای‌ رهبری‌ امّت‌ اثر نداشت‌ و چگونه‌ کسی‌ که‌ آگاهی‌ به‌ حال‌ مردم‌ ندارد، می‌تواند سعادت‌ دنیا و آخرت‌ آنان‌ را تأمین‌ و تضمین‌ نماید. (...) از باورهای‌ شیعیان‌ درباره پیامبر و امام‌، عصمت‌ و محفوظ‌ بودن‌ از گناه‌، اشتباه‌، سهو، نسیان‌ و غفلت‌ است‌ که‌ در تمام‌ مدت‌ عمر خود در یک‌ لحظه‌ و در یک‌ بار نیز خطا،اشتباه‌ و گناه‌ از او سر نمی‌زند. معصوم‌ بودن‌ از گناه‌ و خطا، در تمام‌ لحظه‌های‌ عمر و برخوردهای‌ زندگانی‌، زمانی‌ تحقق‌ می‌یابد که‌ دانش‌ و آگاهی‌ فراگیر شود و به‌ هر چیزی‌ در هر حال‌ علم‌ داشته‌ باشد و اگر یک‌ مورد را نداند، مقام‌ عصمت‌ را به‌ نمی‌یابد، زیرا آن‌ چه‌ با عصمت‌ سازگار نیست‌گناه‌ و اشتباه‌ و ... از نادانی‌ و جهل‌ است‌ و کسی‌ که‌ از مصالح‌ و مفاسد واقعی‌ باخبر است‌، گناه‌ و اشتباه‌ نمی‌کند. پس‌ معصوم‌ بودن‌ پیامبر و امام‌، دانش‌ و آگاهی‌ او را به‌ تمام‌ مصالح‌ و مفاسد و حقایق‌ اشیاء در هر حالی‌ نیاز دارد»[۱].






پاسخ‌های دیگر

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

پانویس