وصایت

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

وصایت در قرآن | وصایت در حدیث | وصایت در نهج البلاغه | وصایت در معارف دعا و زیارات | وصایت در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل وصایت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

وصایت سفارش، توصیه، نوعی عهد و قرارداد مالی که کسی در ثروت خود برای پس از مرگ می‌‌کند. مثل آنکه وصیت می‌‌کند پس از مرگش فلان مبلغ به فلان شخص یا برای فلان کار داده شود. مستحب است که انسان در حال حیات، "وصیت نامه" بنویسد و اگر بدهی‌هایی دارد، یا نمازها و عبادت‌هایی از او فوت شده، در وصیت‌نامه بنویسد تا پس از او عمل شود. وصیت‌کننده باید عاقل، بالغ و ‌رشید باشد تا وصیت او لازم الاجرا گردد. به کسی که عهده‌دار انجام وصیت می‌‌شود "وصی" گفته می‌شود. جانشینان پیامبران را هم وصی گویند. اوصیای انبیا وظیفه دارند کارهای پیامبران را پس از فوتشان به پایان برسانند و ادامه‌دهنده راه آنان باشند. امیرالمؤمنین(ع) وصی حضرت رسول و جانشین او بود. به این برنامه "وصایت" هم گفته می‌‌شود. وصیت در بُعد اخلاقی به پند و موعظه‌ای گفته می‌‌شود که یک شخص به دیگری می‌‌گوید تا به آن عمل کند، مثل وصایای امیرالمؤمنین به فرزندان و شیعیانش، یا وصیت امام صادق(ع) به پیروانش نسبت به اهمیت نماز. این وصیت‌ها گاهی مکتوب است و گاهی شفاهی و گفتاری. وصیت‌نامه الهی سیاسی امام خمینی یکی از جامع‌ترین وصیت‌هاست که در ابعاد مختلف می‌تواند سرمشق عملی مسلمانان قرار گیرد.

مقدمه

• وصایت به معنای جانشینی از کسی در انجام همۀ اموری که برعهده و در حیطۀ قدرت و اختیارات او بوده است و معمولا این منصب به پس از فوت موصی مربوط می‌شود.آن کسی که عهده‌دار این مسؤولیت می‌شود، وصی است.
• در بعد اعتقادی، پیامبران الهی اوصیایی داشته‌اند که پس از آنان بار تبلیغ دین و بیان شریعت را برعهده داشتند. مثلا شیث، وصیّ آدم، سام وصیّ نوح، یوحنّا وصیّ هود، اسحاق وصیّ ابراهیم، یوشع وصیّ موسی، شمعون وصیّ عیسی و امام علی(ع) وصیّ حضرت محمّد(ص) بوده‌اند و سلسلۀ اوصیای پیامبران، شأن و منزلتی والا داشته‌اند.
• در جانشینی پیامبر اسلام و امامت امامان پس از او همین سمت و منصب الهی بوده است و ائمه، اوصیای پیامبر بوده‌اند و حضرت علی(ع) سیّد الأوصیاء و وصیّ محمّد(ص) به‌شمار می‌آمد و این لقب برای او مشهور بوده است.
• علامه مجلسی بابی مستقل گشوده و احادیث مربوط به وصی بودن و سرور اوصیا بودن امام علی(ع) و کاربرد این لقب در اشعار شعرای صدر اسلام را آورده است و می‌گوید بیشتر این روایات تصریح دارد که مقصود از وصایت، همان خلافت عظمی است. در تاریخ انبیا، برای تداوم این خطّ نورانی، سلسلۀ اوصیا عهده‌دار تداوم راه پیامبران بوده‌اند و انتخاب وصیّ هم به امر الهی بوده است و نام یکایک اوصیا در منابع روایی آمده است

جستارهای وابسته

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ غدیر.
• محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: