حقوق متقابل امامت
حقوق، جمع «حق» به معنای درست، درستی، سزاوار است[۱]. اصل حق به معنای ثبوت همراه با مطابقت با واقع است[۲] و در اصطلاح، قدرتی است که از طرف قانون به شخصی داده شده است[۳]؛ قدرت یا امتیازی که کسی یا جمعی سزاوار برخورداری از آن است، به ویژه قدرت یا امتیازی که به موجب قانون یا عرف مقرّر شده باشد. اساساً افراد جامعه بر اثر روابط و مناسبات خود یک رشته اختیارات و امتیازات به دست میآورند که مجموعه آن را حقوق مینامند و مشتمل بر اختیارات مدنی، اجتماعی، سیاسی و همه مزایا و سلطههایی است که از قانون ناشی میشود[۴]. در این مدخل، معنای اصطلاحی آن مقصود است و از واژه «حقّ» و آنچه رساننده معنای حق است استفاده شده است[۵].
حق امام بر امت
اول: حقوق فردی امام
- حق معرفت
- حق محبت
- حق ترفیع بیوت
- حق زیارت
- حق توسل
- حق سلام
- حق صلوات
- حق تکریم
- حق صله رحم
- حق دعا
- حق ذکر
- حق شکرگزاری
دوم: حقوق اجتماعی امام
- حق وصایت
- حق امامت و ولایت
- حق مرجعیت علمی
- حق تقدیم (افضلیت)
- حق اسوه بودن
- حق اطاعت
- حق نصرت
- حق انتظار
- حقوق مالی
وظایف امت در قبال این حقوق
نخست: وظایف معرفتی
دوم: وظایف قلبی و عاطفی
- نخست: ایمان به امام و کفر به دشمنان او
- پذیرش ولایت امام و بیزاری از دشمنان او
- محبّت به امام و بغض به دشمنان او
- مودّت امام و عداوت با دشمنان او
- خیرخواهی برای امام
- صلوات بر امام و لعن بر دشمنان او
سوم: وظایف رفتاری و عملی
- تمسّک به امام
- اعتصام به امام
- تبعیت از امام
- اطاعت از امام
- معیت با امام
- وفاداری در بیعت با امام
- اجابت دعوت امام
- پرداخت حقوق مالی امام
- تسلیم امام و جنگ با دشمنان او
- انتظار فرج محمد و آل محمد