سیره علوی

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سیره علوی در قرآن - سیره علوی در حدیث - سیره علوی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل سیره علوی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

سیره علوی: سیرۀ امام علی(ع)، به مجموعۀ رفتارها و سلوک فردی و اجتماعی آن حضرت در مسائل شخصی، عبادی، حکومتی، معاشرتی، تربیتی، جهادی و... گفته می‌شود. یادکرد سیرۀ علوی در این مختصر نمی‌گنجد. هم باید به منابع حدیثی و تاریخی مراجعه کرد، هم به کتاب‌های مستقلّی که در این موضوع نگاشته شده است، ولی به نمونه‌هایی از سیرۀ اخلاقی او اشاره می‌شود: برای مؤمنان پدری مهربان، برای کافران دشمنی سرسخت بود. به نیازمندان رسیدگی می‌کرد، چشمانش از خوف خدا اشک‌ریز بود، با آن همه عظمت، فروتن بود، همه نزد او در برابر حق و عدل، برابر بودند. شب‌ها از عبادت بیدار و روزها در جهاد پیگیر بود، زندگی‌اش حتی در دوران زمامداری زاهدانه و ساده بود، با همۀ شجاعت و دلاوری قلبی رؤوف داشت. وقت نماز، رنگ از چهره‌اش می‌پرید. خود را عادت داده بود که از لذایذ دنیا کمتر سود جوید. دل به دنیا نمی‌بست، اخلاص او نمونه بود، انفاق‌های بسیار و صدقات پنهانی و موقوفات فراوان بر محرومین داشت. در مبارزه با ظلم و فساد، سازش‌ناپذیر بود. با سوء استفاده‌کنندگان از بیت المال برخوردی شدید داشت. خوشرو و خندان، در عین حال با مهابت و عظمت بود. در نبرد، پشت به دشمن نمی‌کرد، گذشت او بی‌نظیر بود. به آنچه می‌گفت، پیش از گفتن عمل می‌کرد. نماز، آرامش جانش بود. خود را بندۀ خدا می‌دید، هر چند امیر مؤمنان بود. بعضی از محققین، سیرۀ او را به‌طور مبسوط کاوش کرده‌اند که سرفصل آنها از این قرار است: سیرۀ عبادی: خداشناسی، اخلاص، نماز، خشوع و حضور قلب و... سیرۀ خانوادگی: شیوۀ همسرداری، رفتار با فرزندان و خویشاوندان. سیرۀ اجتماعی: احترام به حقوق و کرامت انسان‌ها، مروت و مدارا با دوست و دشمن، سهل‌انگاری نکردن در امور دین، عدالت اجتماعی، برابری اجتماعی و طبقاتی و حقوقی، برابری در تقسیم بیت المال، برابری در مقابل قانون و قضا، مشورت در امور اجتماعی. سیرۀ سیاسی و حکومت: راستگویی و راست‌کرداری، حق‌مداری و باطل‌ستیزی، قانون مداری، سازش‌ناپذیری با باطل، نظم و انضباط، شایسته‌سالاری، مراقبت و نظارت بر کارگزاران، پرهیز از استبداد، نقدپذیری، ارتباط دائم و بی‌واسطه با مردم، رعایت حقوق اقلیّت‌ها، تعلیم و تربیت. سیرۀ قضایی: قاضی رکن اول داوری، قضا و آداب آن، رعایت طرفین دعوا، مصالح جامعه. سیرۀ نظامی: تنظیم و آمادگی دفاعی سپاه، تاکتیک‌های جنگی، حفظ عدالت و رعایت اخلاقیات جنگ..

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ غدیر