وکیع بن جراح رؤاسی

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

وکیع بن جراح رؤاسی در علوم قرآنی

مقدمه

ابوسفیان وکیع بن جراح بن ملیح بن عدی بن فرس رؤاسی کوفی اهل کوفه و از طایفه عامر بن صعصعه بود. در اصل و نسبش اختلاف است: برخی اصل او را از نیشابور و گروهی از «سُغد»، ناحیه‌ای خوش آب و هوا بین سمرقند و بخارا گفته‌اند. تاریخ ولادتش به اختلاف بین سال‌های ۱۲۷ تا ۱۲۹هـ نقل شده است. پدرش جراح ریاست بیت المال مهدی عباسی را به عهده داشت.

وی امام اهل کوفه بود و از کسانی چون اسماعیل بن خالد، هشام بن عروه، سلیمان بن اعمش، ابن جریج، اوزاعی و سفیان ثوری حدیث شنیده و روایت کرده است. راویان و محدثان برجسته‌ای نیز از ایشان روایت کرده‌اند که از آن میان افرادی همچون عبدالله بن مبارک، یحیی بن آدم، قتیبة بن سعید و احمد بن حنبل را می‌‌توان نام برد.

وی در سال ۱۴۵هـ به بصره رفت و بارها نیز به بغداد سفر کرد که در یکی از این دفعات، هارون خواست وی را به قضاوت منصوب کند که نپذیرفت. وکیع کثیرالحدیث، ثقه، اهل فضل و از حافظان استوار بود. گفته‌اند که وی هرگز کتابی به دست نمی‌گرفت، بلکه کتاب‌هایش را از حفظ می‌‌خواند. او فردی عابد و صائم بود و گویند که هر شب قرآن را ختم می‌‌کرد.

از او روایاتی درباره فضایل امام علی(ع) نقل شده که برخی از آنها می‌‌تواند از اعتقاد به امامت و تشیع وی خبر دهد از جمله آنها حدیث نبوی « مَنْ فَضَّلَ أَحَداً مِنْ أَصْحَابِي عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ كَفَرَ» می‌‌باشد. وی به هنگام بازگشت از حج در مکانی به نام فید، از روستاهای میان راه مکه و مدینه درگذشت. سال وفاتش به اختلاف از ۱۹۶ تا ۱۹۸هـ نقل شده است. وکیع دارای آثار و تألیفاتی نیز بوده که عبارت انداز: «کتاب السنن» «المعرفة و التاریخ» «کتاب فی اختلاف العدد» تفسیر القرآن و «کتاب الزهد».

جستارهای وابسته

• دانش تفسیر قرآن
• مفسران اهل سنت
• تفسیر وکیع بن جراح

منابع

1. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱