مهاجر در فقه سیاسی

مقدمه

هجرت‌ کننده. اصل آن "هَجْر" به معنای قطع شدن^[۱] یا ترک چیزی با وجود ارتباط با آن^[۲].

﴿لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ﴾^[۳].

"مهاجر" در اصطلاح خاص به همراهان رسول(ص) در هجرت از مکه به مدینه یا اصحاب مکّی رسول اللّه(ص) اطلاق می‌شود. از آنجا که بسیاری از ذوی القربی و نزدیکان سببی و نسبی رسول خدا(ص) میان آنان بودند، فضیلت بسیاری از آنان در قرآن کریم ذکر شده است: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ﴾^[۴].

این گروه از اصحاب رسول خدا(ص) از نظر منزلت و موقعیت سیاسی و اجتماعی و قرابت با رسول خدا(ص)، در صدر گروه‌های صاحب قدرت و نفوذ در حکومت پیامبر(ص) قرار داشتند و نقش اساسی در انتخاب خلیفه بعد از رسول خدا(ص) ایفا کردند ^[۵]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۶، ص۳۴.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۲۴۰.
↑ «خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.
↑ «بی‌گمان کسانی که ایمان آوردند و در راه خداوند هجرت و جهاد کردند، به بخشایش خداوند امید دارند و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۲۱۸.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۹۴-۴۹۵.

[1] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۶، ص۳۴.

[2] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۲۴۰.

[3] «خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.

[4] «بی‌گمان کسانی که ایمان آوردند و در راه خداوند هجرت و جهاد کردند، به بخشایش خداوند امید دارند و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۲۱۸.

[5] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۹۴-۴۹۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]