هویت
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل هویت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
هویت به مجموعۀ صفات متمایز کنندۀ یک فرد از افراد دیگر، گفته میشود که از عوامل مختلفی مانندسرزمین، تاریخ و... به وجود آمده است.
چیستی هویت
هویت در لغت فارسی یعنی آنچه موجب شناسایی شخص باشد[۱]، هویت حقیقت شیء یا شخص است که مشتمل بر صفات اصلی اوست و هویت در لغت عربی به معنای شخصیت، ذات، هستی و وجود است[۲]. هویت در تعریف اصطلاحی، آن بخشی از عناصر اصلی شخصیت انسان است که به دنبال عینیت پیدا کردن آن، فرد قادر میشود موضع خود را در برخورد با جهان، دیگران و خویشتن به صورت شایسته مشخص نماید[۳]. هویت، مرز انسان با دیگران است و آنچه او را از دیگران متمایز می‌سازد هویت است[۴]. این واژه، بیانگر چه کسی بودن است که از نیاز بشر به شناسانده شدن به چیزی یا جایی ناشی میشود. به عبارت دیگر، وقتی از "هویت شخصی"سخن به میان می‌‌آید، مراد همان ویژگی‌های است که شخص را از دیگری متمایز می‌کند و به دیگران امکان اشاره با ضمیر "او"، (برای تشخّص این فرد از دیگر افراد) را می‌دهد؛ زیرا این شخص به گونه‌ای است که به علل و عواملی از جمله رفتار یا صفات خاص از دیگران متمایز شده و تشخص یافته است. البته، در تبیین هویت باید در نظر داشته باشیم همیشه معنایی ارزشی به همراه ندارد؛ چه‌بسا فرد یا ملتی ویژگی‌های ناپسندی نیز داشته باشند که بخشی از هویت آنان را می‌سازد[۵].
بحران هویت
برخی افراد در دستیابی به هویت کامل، دچار مشکل می‌‌شوند که نسبت به این مسئله (ناتوانی فرد در کسب هویت انسانی)، تعبیرهای متفاوتی صورت گرفته است. روان‌شناسان از این حالت، بیشتر با عنوان‌هایی همچون، آشفتگی هویت، اختلال هویت و بحران هویت یاد می‌‌کنند و بعضی صاحب‌نظران آن را "گم کردن خویش" یا "از خود بیگانگی" می‌‌نامند[۶]. فرد مبتلا به بحران هویت، قادر به یافتن ارزش‌های مثبت پایدار در فرهنگ، مذهب یا ایدئولوژی خود نیست؛ لذا ایده‌آل هایش به هم می‌‌ریزد و از درهم ریختگی هویت، رنج می‌‌برد، نه می‌‌تواند ارزش‌های گذشتۀ خود را ارزیابی کند و نه صاحب ارزش‌هایی میشود که به کمک آنها بتواند آزادانه برای آینده، طرح ریزی نماید[۷]. در نتیجه، چنین فردی تصور مشخص و یکپارچه ای از خود ندارد[۸].
عناصر تشکیل دهندۀ هویت
علل و عواملی وجود دارد که به عنوان صفات تمیز دهنده، فرد را از دیگران متمایز ساخته و شخصیت مستقلی به او می‌‌بخشد. سرزمین، تاریخ، زبان، ادبیات، دین، ساختار سیاسی، فرهنگ و هنر مشترک، از جمله عناصر تشکیل‌دهندۀ هویت هستند. البته، در فرآیند دستیابی به هویت کامل انسانی، فرد از عوامل دیگری مانند مذهب، خانواده، نهادهای آموزش و پرورش، نظام سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه، رسانه‌ها، مطبوعات و تبلیغات بیگانگان و... متأثر میشود که در این میان، دو عامل نخست (مذهب و خانواده)، بیشترین تأثیر را دارند[۹]. نکتۀ مهم آن است که برخی افراد در دستیابی به هویت کامل دچار مشکل می‌‌شوند که نسبت به این مسئله (ناتوانی فرد در کسب هویت انسانی)، تعبیرهای متفاوتی صورت گرفته است. روان‌شناسان از این حالت، بیشتر با عنوان‌هایی چون: آشفتگی هویت، اختلال هویت و بحران هویت یاد می‌‌کنند و بعضی صاحب‌نظران آن را "گم کردن خویش" یا "از خود بیگانگی" می‌‌نامند[۱۰].
اقسام هویت
منابع
سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان
عرفان، امیر محسن و واسعی، سید علی رضا، باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی
جستارهای وابسته
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محمد معین، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۵ش، چاپ دهم، ج ۴، ص ۵۲۲۸.
- ↑ حسن عمید، فرهنگ عمید، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۸۴، چاپ بیست و هفتم، ص ۱۲۶۵.
- ↑ ر.ک: فوزی، یحیی، «هویت»، مجله متین، ۱۳۸۲، شماره ۱۹.
- ↑ ر.ک: عرفان، امیر محسن و واسعی، سید علی رضا، باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی.
- ↑ ر.ک: عرفان، امیر محسن و واسعی، سید علی رضا، باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی.
- ↑ ر.ک: سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۱۱۳-۱۱۴.
- ↑ ر.ک: صفورایی پاریزی، محمدمهدی، «هویت»، مجلۀ دیدار آشنا، شهریور ۱۳۸۱، ش ۲۷، ص ۳۷.
- ↑ ر.ک: آخوندی، محمدباقر، هویت ملی- مذهبی جوانان، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۸۳- ص.۱۸
- ↑ ر.ک: سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۱۱۳-۱۱۴.
- ↑ ر.ک: سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۱۱۳-۱۱۴.