ابی بن ثابت نجاری
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
وی از تیره بنو عدی بن عمرو بن مالک بن نجار، از قبیله خزرج و برادرزاده حسان بن ثابت، شاعر معروف رسول خدا(ص) بود[۱]. به نقل ابن حجر[۲]، ابن اسحاق، ابوشیخ را فرزند ابی بن ثابت دانسته است و در این قول، موسی بن عقبه و ابن کلبی نیز با ابن اسحاق موافقت دارند. ابن اسحاق گفته است: ابوالشیخ بن اُبی در جنگ بدر و احد شرکت داشت و در بئر معونه به شهادت رسید، و پدرش اُبی بن ثابت در جاهلیت درگذشت [۳]، اما ابن هشام[۴]، واقدی[۵] ابن سعد[۶] و ابن حبان[۷]، ابوالشیخ را کنیه اُبی بن ثابت و او را برادر حسان بن ثابت دانسته‌اند. ابن سعد[۸] می‌گوید: ابوالشیخ، برادر پدری حسان بن ثابت و برادر تنی اوس بن ثابت است که در بدر و احد شرکت داشت و ۳۶ ماه گذشته از هجرت، در بئر معونه به شهادت رسید و نسلی از او باقی نماند. همو در شرح حال عمرة الثالثه دختر مسعود گفته است: عمرة با ثابت بن منذر ازدواج کرد و ابو الشیخ اُبی بن ثابت از او به دنیا آمد[۹]، ولی در شرح حال ابوشیخ، اُبی، می‌گوید: مادر اُبی، سخطی دختر حارثة بن لوذان است[۱۰]. در اینکه ابوشیخ کنیه اُبی بن ثابت است یا فرزند او، دلیل موجهی برای برتری یکی از دو قول وجود ندارد. ابونعیم ادعای دیگری کرده و آن اینکه کسی به اسم ابی بن ثابت، جز اوس بن ثابت بن شداد برادر حسان بن ثابت وجود ندارد که از شرکت کنندگان در بدر بود. او همان است که بعضی از راویان، به خطا "اوس" را به "اُبی" تصحیف کرده‌اند [۱۱]. اما این ادعای ابونعیم درست نیست، به دلیل اینکه تاریخ درگذشت اوس را به اختلاف در احد[۱۲] و سال ۳۵ هجری[۱۳] گفته‌اند، در حالی که اُبی بن ثابت، در بئر معونه به شهادت رسیده است. افزون بر این، از اُبی فرزندی باقی نماند[۱۴]، ولی شداد، صحابی معروف، فرزند اوس بن ثابت است[۱۵]. علاوه بر این، ابن سعد[۱۶] و سمعانی[۱۷] تصریح کرده‌اند ابوشیخ، برادر حسان و اوس، فرزندان ثابت هستند.[۱۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۵۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۶۵؛ ابن حبان، تاریخ، ص۳۰.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۱۷۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۵۳؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۶۵؛ ابن حجر، ج۷، ص۱۷۸.
- ↑ ابن هشام، ج۲، ص۳۶۱.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۱۶۳.
- ↑ ابن سعد، ج۸، ص۳۳۱.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۵.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۸۲.
- ↑ ابن سعد، ج۸، ص۳۳۱.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۸۲.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۲۱.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۳۰۳؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۰۶؛ ابن هشام، ج۳، ص۲۵۸.
- ↑ بلاذری، ج۱، ص۲۸۱؛ ابن حبان، ج۳، ص۱۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۱۶۵؛ ذهبی، ج۲، ص۱۷۸.
- ↑ ابن اثیر، ج۲، ص۳۸۲؛ ابن ابی حاتم، ج۴، ص۳۲۸؛ ابن حجر، ج۳، ص۲۵۸.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۸۲.
- ↑ سمعانی، ج۵، ص۳۵۱.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابی بن ثابت نجاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۷۷-۳۷۸.