عرفه در معارف دعا و زیارات
مقدمه
روز نهم ذی‌الحجه، روز عرفه نامیده می‌شود. در این روز حاجیان در صحرای عرفات، که محلی در حدود بیست کیلومتری مکه است، اجتماع کرده و از ظهر روز نهم تا غروب همان روز در آنجا وقوف می‌کنند و به عبادت مشغول می‌شوند. درباره دلیل نامگذاری این روز و این مکان مخصوص وجوهی گفته شده است از جمله اینکه آدم(ع) و حوا(س) در این مکان (عرفات) یکدیگر را پیدا کردند و نسبت به هم معرفت حاصل نمودند؛ و یا اینکه زائران خانه خدا در این مکان یکدیگر را می‌بینند و می‌شناسند. و نیز می‌توان گفت عرفات سرزمین شناخت خداوند است. در همه این وجوه نظر به ریشه کلمه (عَرَفَ) یعنی معرفت و شناخت بوده است.
امام سجاد(ع) درباره ارزش و اهمیت روز عرفه می‌فرماید: «اللَّهُمَّ هَذَا يَوْمُ عَرَفَةَ يَوْمٌ شَرَّفْتَهُ وَ كَرَّمْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ...» [۱]؛ «بارخدایا امروز روز عرفه است. روزی که آن را شریف و گرامی داشته‌ای و تعظیم و تجلیل کرده‌ای. در این روز رحمت خود پراکنده‌ای و بر مردمان به عفو خود منت نهاده‌ای و عطای خود در حق ایشان افزوده‌ای و بر بندگانت تفضل فرموده‌ای».
آن حضرت از خداوند درخواست می‌کند که از توبه‌کاران و آمرزیدگان باشد: در این روز مرا چونان کسانی که از گناه بیزاری جسته‌اند و به تو پناه آورده‌اند و به آمرزش تو پیوسته‌اند، خلعت عفو و رحمت خود بپوشان[۲]. همچنین می‌فرماید: «بارخدایا! برای من در این روز نصیبی قرار ده که از آن به خشنودی تو رسم و مرا از ثوابی که پرستندگانت از آن بهره‌ور می‌شوند تهی‌دست بر مگردان»[۳].
روایات درباره فضیلت این روز و گستردگی رحمت الهی در آن بسیار است. در روایت است که امام زین‌العابدین(ع) در روز عرفه صدای سائلی را شنید که از مردم تقاضای حاجت می‌کرد. حضرت به او فرمود: «وای بر تو! آیا از غیر خدا طلب حاجت می‌کنی؟ و حال آنکه در این روز برای بچه‌ها در شکم مادران امید فضل الهی می‌رود که سعادتمند شوند».[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ دعای چهل‌وهفتم.
- ↑ دعای چهل‌وهفتم.
- ↑ دعای چهل‌وهفتم.
- ↑ تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۴، چاپ اول؛ ریاض العارفین، محمد دارابی، دارالاسوة للطباعة والنشر، تهران، ۱۳۷۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ مفاتیح‌الجنان، عباس قمی.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «عرفه»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص۳۳۲.