تدبر در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تدبر است. تدبر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تدبر در قرآن - تدبر در علوم قرآنی - تدبر در نهج البلاغه - تدبر در فقه سیاسی - تدبر در معارف و سیره نبوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
تدبّر: تفکّر[۱]، تأمل، اندیشیدن[۲]، ژرف‌اندیشی و درک عمیق[۳].
كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ
[۴].
خداوند همگان را به تأمل و ژرف‌اندیشی در قرآن دعوت کرده است. آهنگ و سیاق آیاتی که به ژرف‌اندیشی در قرآن دعوت می‌کند، با نوعی توبیخ و اعتراض همراه است: أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ[۵]، أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا[۶].
معنای تدبّر در قرآن این است که این کتاب نازل شده بر پیامبر اکرم (ص)، بسیاری از خیرات و برکات عمومی و خاص را در خود دارد تا مردم با تأمل و ژرف‌اندیشی در آنها، هدایت شوند و حجت بر آنها تمام شود[۷]. همچنین راه رسیدن به سعادت ابدی تبعیت از قرآنی است که کتاب هدایت و رحمت است.
قرآن مایۀ شفای کسانی است که به آن تمسک کنند. از این آیات شریفه می‌توان وجوب معرفت معانی قرآن را استنباط کرد[۸][۹].
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۲۸۳.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۳۳.
- ↑ محسن معینی، «تدبر در قرآن»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۵۰۴-۵۰۵.
- ↑ «(این) کتابی خجسته است که ما به سوی تو فرو فرستاده‌ایم تا در آیات آن نیک بیندیشند و تا خردمندان از آن پند گیرند» سوره ص، آیه ۲۹.
- ↑ «پس آیا در این گفتار نیندیشیده‌اند؟» سوره مؤمنون، آیه ۶۸.
- ↑ «آیا در قرآن نیک نمی‌اندیشند یا بر دل‌ها، کلون زده‌اند؟» سوره محمد، آیه ۲۴.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۱۹۷.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۳، ص۱۹۵-۱۹۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۷۳.