آرامش
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- مدخل‌های وابسته به این بحث:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل آرامش (پرسش) قابل دسآرامشی خواهند بود.
مفهوم‌شناسی آرامش
ارزش و جایگاه آرامش
ضرورت آرامش
اقسام آرامش
مراتب آرامش
ویژگی‌ها و شرایط آرامش
خاستگاه آرامش(اسباب و عوامل آرامش)
راه کسب آرامش
موانع آرامش
نشانه‌های آرامش
فواید و کارکردهای آرامش
آرامش عامل حرکت
گستره آرامش
عواقب نبود آرامش
متعلق آرامش
امور عادی و دنیوی
امور معنوی و الهی
آرامش و مهدویت
احساس آرامش در سایه انتظار ظهور
- احساس آرامش در باب انتظار، به این معناست که فلسفه و مکتب انتظار، که بر اراده حتمی خداوند بر تحقّق حاکمیت عدل‌محور و جهانی امام مهدی(ع) و ریشه‌کن کردن هر گونه شرک و ظلم و تبعیض توسط آن حضرت و رسیدن به امنیت، آرامش، آسایش، رفاه و معنویت فراگیر برای کل بشریت مبتنی است، نه تنها از استرس و نگرانی‌های فرد و جامعه منتظِر نسبت به آینده پیش‌گیری می‌کند، بلکه انگیزش و توان‌مندی فکری و روانی منتظران را در جهت زمینه‌سازی و نیل به اهداف والا و رسیدن به چنین آینده روشن ارتقا می‌بخشد[۱].
گستره آرامش در مکتب انتظار
آرامش یکی از دستاوردهای دولت مهدوی
- باور به مهدویت، از چند طریق بر آرامش روحی و روانی اثر می‌گذارد:
- یاد مهدی(ع) یاد خداست: خداوند متعال در قرآن کریم، درمان تمام غم‌ها، تنش‌ها، و اضطراب‌ها و آرامش‌دهنده قلب‌ها را ذکر و یاد و توجه به خود (خدا) معرفی کرده است و از دیدگاه اسلام، تنها چیزی که نیاز به آرامش و امنیت روانی را برآورده می‌کند، یاد خداست: ﴿الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ﴾[۲].
- آینده مثبت و سرشار از سعادت: یکی از عوامل مخل آرامش که موجب افسردگی،اضطراب و نگرانی در آدمی می‌شود، بدبینی و ترس از آینده مبهم است؛ ولی در مکتب مهدویت، آینده بشر بسیار مثبت و درخشان و همراه با سعادت و خوشبختی توصیف و پیش‌بینی شده است که انسان سرگشته و مأیوس از آینده را به نگرش مثبت و سرشار از امید به آینده و در نتیجه به اطمینان و آرامش می‌رساند و بستر رشد و تکامل او را فراهم می‌آورد.
- معرفت یقینی: معرفت و یقین، اطمینان و آرامش قلب را برای انسان به ارمغان می‌آورد. از آنجا که ایمان و باور به مهدویت، با شناخت منطقی و آگاهی‌های یقینی شکل می‌گیرد، از این رو، اعتقاد به مهدویت، جایی برای تردید و تشویش و تشکیک و تزلزل و ترس از آینده باقی نمی‌گذارد و انسان را از اضطراب، پوچی و بیهودگی می‌رهاند و به او نشاط روحی،آرامش دل و فراغت خاطر عطا می‌کند. چون تمام رفتار ریز و درشت چنین فردی، از پشتوانه فکری قوی برخوردار است و برای تک تک کنش‌ها و واکنش‌های خود، دلیل و توجیه منطقی و قابل پذیرش دارد[۳].
- احساس امنیت حقیقی: امام عصر(ع) فرمود: «وَ إِنِّي لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ»؛ من مایه امنیت اهل زمینم، چنان‌که ستارگان مایه امنیت اهل آسمان‌اند[۴]. براساس همین باورهای مکتب انتظار، فرد و جامعه مؤمنینایمان دارند که در دوران هراس‌انگیز غیبت، امام مهدی(ع)، به عنوان حجت خداوند در زمین، حاضر و ناظر بر احوال پیروان خود است و آنان در پناه مراقبت و محافظت آن حضرت از گزند گرفتاری‌ها و شر دشمنان آسوده و در امنیت به سر می‌برند. چنان‌که در توقیع شریف خطاب به شیعیان فرمود: «إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَزَلَ بِكُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَكُمُ الْأَعْدَاءُ فَاتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ»؛ ما در رسیدگی و سرپرستی شما کوتاهی و اهمال نکرده و یاد شما را از خاطر نبرده‌ایم که اگر جز این بود، دشواری‌ها و مصیبت‌ها بر شما فرود می‌آمد و دشمنان، شما را ریشه کن می‌نمودند. پس تقوای خدای بزرگ را پیشه خود سازید[۵].
- پشتوانه و تکیه‌گاه روانی: ایمان و اعتقاد به این امر که "خداوند برای ابلاغ پیام خویش و هدایت انسان و ارائه دستور و برنامه زندگی مطلوب به آدمی، کسانی را به عنوان پیامبر و امام منصوب کرده است" دارای این اثر روانی است که انسان، خود را رها شده و به خود وا نهاده شده و در نتیجه حیران و سرگردان نمی‌یابد؛ بلکه اطمینان دارد که همواره تحت نظارت و تربیت خداوند از طریق انبیا، اولیا و ائمه(ع) قرار دارد و به آسان‌ترین وجه ممکن می‌تواند به بهترین برنامه زندگی که متضمّن سعادت دنیا و آخرت و تأمین کننده سلامت جسم و روان او باشد،دست یابد.
- هدایت و نجات: تاریخ نشان می‌دهد، پیامبران عظیم الشأنی مانند: ابراهیم(ع)، موسی(ع)، عیسی(ع)، و محمد(ص)، در شرایطی ظهور کرده‌اند که جامعه بشریت سخت نیازمند به وجود آنها بوده است؛ آنان مانند یک دست غیبی از آستین بیرون آمده‌اند و بشریت را نجات داده‌اند؛ مانند بارانی بوده‌اند که در بیابانی بر تشنه‌ای ببارد؛ خداوند به واسطه وجود آنها بر بیچارگان و مظلومان منّت نهاده و رسولان را برای نجات آنان مبعوث فرموده است[۶]. پیامبران معمولاً در مواقعی ظهور کرده‌اند که بشریت و یا لااقل محیط اجتماعی ظهور آنها در یک پرتگاه خطرناکی قرار داشته و آنان سبب نجات و اصلاح اجتماع خود شده‌اند. قرآن کریم خطاب به مردم عصر رسول اکرم(ص) چنین می‌فرماید: ﴿وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا﴾[۷][۸].
جستارهای وابسته
منابع
نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
یغمایی، ابوالفضل، مقاله «آرامش»، دانشنامه امام رضا
پانویس
- ↑ نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ «همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.
- ↑ ر.ک: موحدی، محسن، آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت، ص۴.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۹۲.
- ↑ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۷.
- ↑ ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾ «و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.
- ↑ «و در لبه پرتگاهی از آتش بودید که شما را از آن رهانید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.
- ↑ نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.