آسیب‌های اندیشه مهدویت چیست؟ (پرسش)

آسیب‌های اندیشه مهدویت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

آسیب‌های اندیشه مهدویت چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

پاسخ نخست

سید علی حسینی خامنه‌ای

آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای، در دیدار جمعی از اساتید و فارغ التحصیلان تخصصی مهدویت در این‌باره گفته است:

• «ظهور مدّعیان دروغین ارتباط یا نیابت از جانب آن حضرت: در هر عصری برخی با بهره از شرایط اجتماعی و نگاه عامیانه مردم به مهدویّت به دروغ ادعای‌هایی را مطرح کرده و آنان را تحت تأثیر این باورهای انحرافی قرار داده‌اند. این دسته از مدّعیان دروغین در قالب‌های زیر نمایان می‌شوند:

1. ادّعای دروغین مهدویّت: این اشخاص خود را مهدی موعود معرفی کرده و دین و جامعه را از مسیر اصلی خود منحرف می‌سازند. این معضل از زمان ائمه ـ (ع) ـ شایع بوده است و تاکنون ادامه دارد.
2. نیابت خاص یا عام (مدّعی مرجعیّت) آن حضرت: این افراد مدّعی‌اند هر گاه بخواهند امام را می‌توانند، ببینند و مردم می‌توانند مشکلات خود را به واسطه آنان حل کنند و یا هر پیامی که داشته باشند، می‌توانند به امام برسانند.
3. ملاقات‌گرایی: مدّعیانی که بی‌دلیل یا به ساده‌ترین اتفاق، ادّعای ملاقات می‌کنند، یا کسانی که تمام وظیفه خویش را رسیدن به دیدار حضرت می‌پندارند و از باقی وظایف غافل شده و افراد را تنها به این عمل، به عنوان برترین وظیفه فرا می‌خوانند.
4. ارتباط دوستانه و خویشاوندی با آن حضرت: این‌گونه مدّعیان با ادّعای خویشاوندی هم‌چون فرزند امام یا همسر ایشان، افراد ساده لوح جامعه را فریب می‌دهند.

بدون تردید، وجود این افراد که ریشه در نگاه جاهلانه به مسأله مهدویّت دارد، زمینه را برای فعالیّت و رشد این افراد مساعد می‌کند.

پیامدهای خطرناک این‌گونه مدّعیان دروغین عبارت است از:

1. گمراه و انحراف مردم از مسیر اهل بیت (ع)؛
2. بازی گرفته شدن دین؛
3. ناامیدی در اثر عدم توفیق دیدار و حل مشکلات؛
4. سوءاستفاده از اموال مردم.

• غوطه‌ور شدن مردم در احساسات و تخیّلات به جای واقعیّات: از جمله آسیب‌های نگاه جاهلانه در مسأله مهدویّت، خیال پردازی برخی افراد ساده لوح به ملاقات و ارتباط با ولی عصر در خواب یا بیداری و نقل افسانه‌ها و پیام‌هایی از او و گشودن دکان عوام فریبی و سودجویی و سوءاستفاده از اعتقاد مردم است. معرفی امام زمان (ع) از زاویه خواب‌ها و داستان‌های افسانه ای به ویژه در جوانان تردیدزا و شبهه آفرین است و بهانه خوبی به دست کسانی می‌دهد که به طور کلی منکر وجود مبارک امام زمان (ع) می‏شوند و مسأله مهدویّت را ساختگی می‌دانند. اما آسیب‌هایی که می‌توان برای این مورد نام برد:

1. توهّم‌گرایی و خیال‌پردازی؛
2. دور ماندن از انجام وظایف اصلی به دلیل اهتمام بیش از اندازه به دیدار؛
3. بدبینی به امام (ع) به دلیل عدم دیدار.

• دور شدن از انتظار حقیقی: مقام معظم رهبری کار عوامانه در مباحث مهدویّت را دور شدن مردم از انتظار حقیقی شمرده و می‌فرمایند: «کارهای غیرعالمانه، غیرمستند، غیرمتکی به منابع و مدارک معتبر، صرف تخیّلات و توهّمات؛ این جور کاری مردم را از حالت انتظار حقیقی دور می‌کند». در مورد انتظار دو دیدگاه هست: یکی انتظار سازنده؛ به این معنا که انتظار به معنای قانع نبودن به وضع موجود و تلاش برای رسیدن به وضعیّتی مطلوب است. در مقابل این دیدگاه برداشتی انحرافی نیز وجود دارد و آن انتظار به معنای دست روی دست گذاشتن و قانع بودن به وضع موجود و عدم کوشش برای تحقق وضعی برتر است تا خود حضرت ظهور نموده و کارها را اصلاح نماید.(...)
• تطبیق‌های ناصواب در رابطه با علایم ظهور:اگر در هر مسأله‌ای، انحراف پدید آید، حقیقت در پس آن نهان می‌شود و زمینه گمراه عده‌ای را نسبت به آن مسأله، ایجاد می‌نماید. مسأله نشانه‌های پیش از ظهور همیشه برای اندیشمندان در حوزه مهدویّت و مردمی که در انتظار امام خویش هستند، جذاب بوده است. چرا که با نمایان شدن نشانه‌های ظهور، فرج امام زمان نزدیک می‌شود. معصومین (ع) نیز روایاتی را در این زمینه نقل کرده‌اند اما سؤال اینجاست که همه نشانه‌های پیش از ظهور اتفاق خواهد افتاد؟ این پرسشی است که علما به آن پاسخ منفی داده و علایم را به دو بخش حتمی و غیر حتمی تقسیم کرده‌اند. نخست باید اسناد و مدارک احادیث علایم ظهور را مورد بررسی قرار داد و موارد ضعیف آن را جدا کرد. در مورد احادیث درست نیز عالمانه نگاه شود که آیا از علایم حتمی است یا غیر حتمی؟ با تمام این اوصاف، تطبیق علایم کاری دشوار و بسیار سخت است».

پرسش‌های وابسته

1. وظیفه مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
2. چرا باید برای امام مهدی دعا کرد؟ (پرسش)
3. فلسفه توسل به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
4. هنگام دعا کردن و امداد خواستن از امام مهدی با توجه به پهناور بودن جهان چطور الساعه به ایشان الهام می‌‏شود؟ (پرسش)
5. چه اعمال و ادعیه‌های باعث خشنودی و خرسندی حضرت می‌شود؟ (پرسش)
6. در چه مکان‌‏هایی سفارش دعا برای امام مهدی شده است؟ (پرسش)
7. در چه زمان‌هایی به دعا برای امام مهدی توصیه شده است؟ (پرسش)
8. دعا برای نجات از فتنه‌های آخر الزمان چیست؟ (پرسش)
9. آیا دعا کردن برای سلامت امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)
10. دلیل دعا کردن برای سلامتی امام مهدی چیست در حالی که خدای منان اراده دارد آن امام مهدی زنده و سلامت بماند؟ (پرسش)
11. آیا دعای سلامت امام مهدی وجود دارد؟ مگر حضرت دچار بلایای طبیعی می‏شوند؟ (پرسش)
12. دعای غریق چیست؟ (پرسش)
13. چگونه باید به امام مهدی استغاثه کرد؟‌ (پرسش)
14. استخاره‌ای که به امام مهدی نسبت داده می‌شود چیست؟ (پرسش)
15. صلوات بر امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
16. چه دعاهای از امام مهدی به دست ما رسیده است؟ (پرسش)
17. چه احادیثی از امام مهدی نقل شده است؟ (پرسش)
18. چه زمان‌هایی به امام مهدی اختصاص دارد؟ (پرسش)
19. چرا در روایات دعا برای امام مهدی در شب جمعه تأکید شده است؟ (پرسش)
20. آیا دعای ندبه سند دارد؟ (پرسش)
21. دعاهای امام مهدی که در ساعت دوزادهم باید خوانده شود چیست؟ (پرسش)
22. ساعت مخصوص دعا برای امام مهدی چه وقت است؟ (پرسش)
23. اوقات مناسب دعا کردن برای امام مهدی چه زمان‌هایی است؟ (پرسش)