مقدمه

قزل، به معنی سرخ، و طلا و رنگ طلایی[۱] و «قزل امام»، به معنای «امام طلایی» و این عنوانی است که مردم ترکمن به امام رضا (ع) می‌گویند و ایشان بدین نام مشهورند. عشق و ارادات ترکمن‌ها به امام طلایی شهره آفاق بوده و در میان قوم ترکمن ریشه و رخنه کرده است. ترکمن‌ها و گلستانی‌ها همانند دیگر عاشقان به امامت و ولایت در مناسبت‌های مختلف سال از جمله سالروز ولادت و شهادت علی بن موسی الرضا (ع) با سفر به مشهد مقدس و حضور در بارگاه ملکوتی این امام، گوشه‌ای از ارادت دیرینه‌شان را به خاندان نبوت و امامت نمایان می‌سازند. علاوه بر آن همزمان با سالروز ولادت این امام فرزانه در گوشه و کنار گلستان و دشت ترکمن صحرا، آئین‌های خاصی برپاست که ریشه در عشق‌ورزی این قوم اصیل و پر پیشینه به خاندان کرامت دارد.

ترکمن‌ها در نامگذاری کودکان و نوزادان علاقه فراوانی به استفاده از نام مبارک «رضا» دارند و تا کنون نوزادان زیادی در بین ترکمن‌ها به این اسم نامیده شده‌اند که به هنگام صدا زدن حتماً آن کودک را «رضا جان» می‌خوانند که این نشانه اخلاص این قوم به امام رضا (ع) می‌باشد.

آخوند عبدالجبار میرابی، مدیر حوزه علمیه اهل سنت گلستان می‌گوید: «ریشه ارادت این قوم به امام هشتم (ع) از آنجا ناشی می‌شود که امام ابوحنیفه نعمان بن ثابت پایه گذار مذهب حنفی از شاگردان امام جعفر صادق (ع) که از اجداد امام رضا (ع) بود و ترکمن‌ها ارادت ویژه نسبت به وی دارند و این ارادت باعث شد تا به امام رضا (ع) نیز عشق ورزیده و رهرو ایشان باشند. ترکمن‌ها همواره به قزل امام توسل می‌جویند و از هر فرصتی برای سفر به مشهد مقدس برای پابوسی امام رضا (ع) سفر می‌کنند که این امر نشان‌دهنده علاقه وافر به این امام همام است. زوج‌های جوان ترکمن پس از جشن ازدواج برای ماه عسل یا «ثق ماغ» به زیارت بارگاه قزل امام سفر می‌کنند. حتی حجاج و زائران نیز قبل و بعد از مشرف شدن به مکه، به مشهد می‌روند تا ارادتشان را نسبت به علی بن موسی رضا نشان دهند»[۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه قزل.
  2. گزارش خبرگزاری مهر از عقاید مردم ترکمن درباره امام رضا (ع).
  3. محمدی، حسین، رضانامه ص ۵۶۶.