مکان قریب
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مکان قریب است. مکان قریب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مکان قریب در قرآن - مکان قریب در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ
[۱].
منظور از مکان قریب در این آیه چه چیز و یا کجا می‌تواند باشد؟
درباره مکان قریب توضیح مختصر و کوتاهی ذیل آیه ۵۱ سوره سبأ در تفسیر نمونه داریم: «منظور از جمله أُخِذُوا مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ این است که این افراد بی‌ایمان و ستمگر نه تنها نمی‌توانند از حوزه قدرت خدا فرار کنند بلکه خدا آنها را از جائی گرفتار می‌کند که بسیار به آنها نزدیک است».
برخی از علما در ادامه می‌نویسند: «آیا فرعونیان در امواج نیل که سرمایه افتخار آنها بود دفن نشدند؟ و آیا قارون در میان گنج‌هایش به زمین فرو نرفت؟ و آیا قوم سبأ که داستانشان در همین سوره آمده، از نزدیک‌ترین مکان یعنی همان سد عظیمی که قلب آبادی آنها و مایه حیات و حرکت آنان بود گرفتار نگشتند؟»[۲].
اگر مکان قریب را به قوم سبأ بکشانیم و ذکر حالات عبرت آموز قوم سبأ را در این سوره در ذهن خود مجسم کنیم مکان قریب همان «سد مأرب» یا همان سد عرم خواهد بود که در وادی اذنه در شمال شرقی شهر صنعاء در یمن قرار دارد.[۳]
مکان قریب
وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ [۴].
اطلاعات کمی درباره مکان قریب وجود دارد.
این آیه و آیات قبلی آن «که آخرین آیات سوره ق را تشکیل می‌دهد همانند سایر آیات این سوره تکیه بر مسأله معاد و رستاخیز دارد و باز گوشه دیگری از آن را مطرح می‌کند و آن مسأله نفخ صور و خروج مردگان از قبر است»[۵].
برخی عقیده دارند و گفته‌اند که مکان قریب؛ صخره بیت المقدس است. تفسیر نمونه در این رابطه می‌گوید: جمعی از مفسران احتمال داده‌اند مکان قریب «صخره بیت المقدس» می‌باشد همان سنگ مخصوصی که در بیت المقدس است و معراج پیامبر(ص) به سوی آسمان از آنجا شروع شد»[۶].
وی در آخر می‌نویسد: ولی هیچ دللی روشنی بر آن وجود ندارد. نظر ما این است: هر آنچه در آینده توسط محققان به سرانجام برسد نقطه عطف تاریخی برای نقطه جغرافیایی بودن مکان قریب یا نبودن آن محسوب خواهد شد.[۷]
منابع
پانویس
- ↑ «و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند» سوره سبأ، آیه ۵۱.
- ↑ آیت الله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۱۶۹.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۸۱.
- ↑ «و به روزی گوش فرا دار که بانگ برآورنده از جایگاهی نزدیک، بانگ برآورد» سوره ق، آیه ۴۱.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۳۰۴.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۳۰۶.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۸۳.