پرده‌پوشی در حدیث

مقدمه

رسول خدا (ص) می‌فرماید: «من‏ ستر على‏ أخيه‏ عورة فكأنّما أحيى‏ موءودة»[۱]. و فرمود: «من ستر علی مسلم فکانما أحیی میتاً»[۲].

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «فَلْيَكْفُفْ مَنْ عَلِمَ مِنْكُمْ عَيْبَ غَيْرِهِ لِمَا يَعْلَمُ‏ مِنْ‏ عَيْبِ‏ نَفْسِهِ‏»[۳]. و می‌فرماید: «طُوبَى‏ لِمَنْ‏ شَغَلَهُ‏ عَيْبُهُ‏ عَنْ‏ عُيُوبِ‏ النَّاسِ‏»[۴]؛ خوشا به حال کسی که عیوب خودش او را از پرداختن به عیوب مردم باز دارد.

می‌فرماید: «حسب المرء مِنْ سَلَامَتِهِ‏ قِلَّةُ حِفْظِهِ‏ لِعُيُوبِ‏ غَيْرِهِ‏»[۵]. همچنین می‌فرماید: آنان که از معاصی دوری گزیده‌اند خداوند نعمت پرهیز از گناه را به ایشان بخشیده، به گناهکاران و اهل معصیت رحم کنند و شکر خدا بر آنها غالب باشد و ایشان را از پرداختن به گناهان دیگران باز دارد. چه فکر می‌کند کسی که از برادر خویش غیبت می‌کند و او را به خاطر گناهی که مرتکب شده سرزنش می‌کند؟! آیا به یاد نمی‌آورد که خدا گناهان بزرگ‌تری را بر او پوشیده است؟[۶].

یکی از ستایش‌های بلیغ درباره عیب‌پوشی آن است که عیب‌پوشی از صفات خداوند متعال است و به همین دلیل او را به نام مبارک ستّار می‌شناسیم؛ و باز به همین دلیل است که در احکام شرعی برای اثبات کارهای زشت و ناروا بسیار سخت‌گیری شده است، به طوری که غالباً قابل اثبات نیست. خداوند متعال با قراردادن این شرایط بر کار گناهکاران پرده کشیده تا کارشان کمتر به رسوایی بینجامد و در بین مردمان بی‌آبرو نشوند[۷]. طبق روایاتی که در دست داریم صفت ستّاری خداوند متعال به زندگی دنیا اختصاص ندارد، بلکه در آخرت نیز بندگان گناهکار از این نمود رحمت برخوردار خواهند بود و پرده از کارشان برداشته نخواهد شد. رسول خدا (ص) می‌فرماید: «ما ستر علی عبد ذنبا فی الدنیا الا و ستره علیه فی الاخرة»[۸].

و در حدیثی دیگر می‌فرماید: «ما ستر الله علی عبد ذنبا فی الدنیا فیعیره به یوم القیامة»[۹]. در روایت دیگری آمده است: روز قیامت بنده‌ای را می‌آورند که گریه می‌کند. خداوند متعال می‌فرماید: چرا گریه می‌کنی؟ عرض می‌کند: به خاطر اینکه اکنون همه عیب‌ها و گناهانم در محضر فرشتگان و مردمان قاش می‌شود.

خداوند سبحان می‌فرماید: بنده من آنگاه که در دنیا گناه می‌کردی و می‌خندیدی من تو را رسوا نکردم، اکنون که گناه نمی‌کنی و گریه می‌کنی چگونه رسوایت کنم؟![۱۰].

در روایت دیگری است که روز قیامت، رسول گرامی (ص) از خداوند متعال می‌خواهد که امتش را تنها با حضور خودش حسابرسی کند تا فرشتگان، پیامبران و سایر امت‌ها از کارهای زشت ایشان با خبر نشوند. خداوند سبحان در پاسخ می‌فرماید: حبیبا! من نسبت به بندگانم از تو رئوف‌ترم. همان طور که تو نمی‌پسندی عیوب پیروانت پیش دیگران فاش شود، من هم نمی‌پسندم که عیوب بندگانم آشکار شود؛ بنابراین خودم تنها به حساب آنها می‌رسم؛ چنان که جز من کسی از لغزش‌هایشان آگاه نشود[۱۱].[۱۲].

منابع

پانویس

  1. «هر کس عیبی را بر برادر خود بپوشاند من مثل آن است که دختر زنده به گوری را نجات داده است» طبرانی، المعجم الاوسط، ج۸، ص۹۷.
  2. «کسی که عیب مسلمانی را بپوشاند چنان است که مرده‌ای را زنده کرده باشد» جلال‌الدین عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، الجامع الصغیر، ج۲، ص۶۰۹؛ ابن حجر، الاصابة، ج۳، ص۲۹۵.
  3. «هرکس از عیب کسی آگاه شده، به خاطر عیوبی که در خود سراغ دارد از افشای آن بپرهیزد» شریف رضی، نهج البلاغه، با شرح محمد عبده، ۲/ ۲۳.
  4. شریف رضی، نهج البلاغه، با شرح محمد عبده، ۲/۹۶.
  5. «برای اثبات سلامت انسان همین کافی است که عیوب دیگران را به خاطر نسپارد» محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۷۵، ص۸۱.
  6. شریف رضی، نهج البلاغه، با شرح محمد عبده، ۲/ ۲۳.
  7. ر. ک: نراقی، جامع‌السعادت، ج۲، ص۲۷۱.
  8. «خداوند هر گناهی را در دنیا بر بنده‌اش بپوشاند، در قیامت نیز می‌پوشاند» سید عبدالله جزائری، التفحة الستیة، ص۷۸.
  9. «خداوند در قیامت بنده را به خاطر گناهی که در دنیا بر او پوشیده، سرزنش نمی‌کند» هیثمی، مجمع الزوائد، ج۱۰، ص۱۹۲؛ ابن‌فهد حلی، عدة الداعی، ص۲۱۰.
  10. نراقی، جامع السعادت، ج۲، ص۲۷۲.
  11. نراقی، جامع السعادت، ج۲، ص۲۷۲.
  12. تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱۴، ص ۲۵۴.