معاشرت در معارف دعا و زیارات

این مدخل زیرشاخهٔ بحث معاشرت است. معاشرت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: معاشرت در قرآن - معاشرت در معارف دعا و زیارات - معاشرت در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

معاشرت به معنای آمیختن، آمیزش کردن، با هم زیست کردن، اختلاط، الفت، مصاحبت، همدمی و رفاقت است. آموزه‌های مربوط به معاشرت در صحیفه سجادیه، شباهت فراوانی با معیارهای قرآن و سایر پیشوایان دین دارد و موارد آن بسیار زیاد است. این تعالیم گسترده را می‌توان به دو بخش، توصیه‌ها و پرهیزها، تقسیم کرد. در این نوشتار گزیده‌ای از آنها ارائه می‌شود.

• توصیه‌ها

اهتمام مستمر در نیکی نسبت به مردم؛ رفتار مبتنی بر اخلاق متعالی؛ آبروداری؛ عزت‌مندی؛ اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر؛ مصرف بهینه، رزق حلال، اهتمام به بهترین نوع انفاق، محبوبیت همنشینی با فقرا و شکیبایی بر مصاحبت با آنان، نزدیکی و کمک به نیازمندان، حسن مصاحبت با مردم؛ همسویی با جماعت مقبول؛ تلاش برای ایجاد صلح و آشتی میان مردم، انصاف نسبت به عموم مردم حتی افراد ستمگر؛ عیادت بیماران.

• پرهیزها

منت نهادن؛ تکبر، کینه‌توزی، حسد، بدگمانی، بدرفتاری، ناسازگاری، ستمگری و...؛ بدعت و نوآوری‌های بی‌اساس؛ اسراف، ظلم و سرکشی؛ حسد؛ ستمگری؛ سکوت در برابر تجاوز به مظلوم، غیبت، تحقیر و تمسخر، تکبر و خودبرتربینی، دوری از پیروان باورهای بی‌اساس.

به عنوان نمونه، آن محمد چنین دعا می‌کند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا... وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ‏ وَ إِعْزَازِهِ‏، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعِيفِ، وَ إِدْرَاكِ اللَّهِيفِ‏»؛ «خداوندا! بر محمد (ص) و خاندانش درود فرست و ما را... بر نصرت حق و عزیز داشتن آن، راهنماییِ گمراهان، یاری افراد ناتوان و فریادرسی ستمدیدگان موفق بدار». همچنین از خدا درخواست می‌نماید: «بار خدایا درود بفرست بر محمد و خاندانش و... ناسازگاری معاشران را به معاشرتی کریمانه بدل فرمای»..

منابع

1. شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «معاشرت»، دانشنامه صحیفه سجادیه