آدم بن ابی‌ایاس عسقلانی

آدم بن ابی‌ایاس عسقلانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آدم بن ابی‌ایاس عسقلانی در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

ابوالحسن آدم بن عبدالرحمان بن محمد عسقلانی خراسانی مروزی بغدادی از موالی بنی تیم یا بنی تمیم، و نیاکانش از مردمان خراسان بوده و خود به سال۱۳۲ هـ در مروالرود متولد شد. او به آدم بن ابی ایاس شهرت داشت. دیری نپایید که به جهت کسب دانش، راهی بغداد شد و رشد علمی خویش را از آنجا آغاز کرد و شاید به همین سبب است که برخی رشد و شکوفایی وی را در این شهر دانسته‌اند. در بغداد از اساتید بسیاری بهره برده که برجسته‌ترین آنها شعبة بن حجاج بود. ذهبی به نقل از احمد بن حنبل می‌‌گوید که آدم بن ابی‌ایاس یکی از شش نفری است که احادیث شعبه را نوشته و آنها را جمع‌آوری کرده است. وی نزد شعبه از اعتبار خاصی برخوردار بود و علاوه بر او از اساتید دیگری نیز بهره‌مند شد که از آن میان شیبان بن عبدالرحمان، بکر بن خنیس و حماد بن سلمه را می‌‌توان نام برد.

عسقلانی چنان به دانش‌اندوزی و بهره‌گیری از دانشمندان اشتیاق داشت که به بغداد و اساتید آنجا اکتفا نکرد؛ لذا به کوفه و از آنجا به بلاد دیگری چون بصره، حجاز، شام و در نهایت به عسقلان، از شهرهای ساحلی شام رفت و از شیوخ آن مناطق استفاده کرد. وی پس از مسافرت به این دیار، آنجا را به عنوان وطن خود برگزید و تا آخر عمر در همان‌جا رحل اقامت افکند و به همین سبب به عسقلانی شهرت یافت.

بسیاری از راویان و مورّخان از شاگردان وی بوده و از او روایت کرده‌اند که محمد بن اسماعیل بخاری صاحب الصحیح، ابوحاتم رازی محدّث معروف و ابوزرعه دمشقی صاحب تاریخ از برجسته‌ترین اینان‌اند. ابن ابی حاتم و عجلی بر وثاقت وی تأکید کرده و ابن حبّان نام وی را در زمره ثقات آورده است. ابن سعد، عسقلانی را مردی کوتاه قد توصیف کرده و می‌‌نویسد که وی به کاغذ فروشی اشتغال داشت. او پس از ۸۸ سال زندگی در سال ۲۲۰ هـ در عسقلان درگذشت. آدم دارای تألیفی به نام تفسیر القرآن می‌‌باشد .

جستارهای وابسته

• تفسیر آدم بن ابی‌ایاس

منابع

1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱