شعبان
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ماه‌های قمری است. شعبان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شعبان در معارف مهدویت - پرسش مرتبط نداردماه هشتم از ماه‌های قمری شعبان نام دارد که وقایع مختلفی در آن روی داده مانند ولادت امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضل (ع)، امام سجاد (ع) و ولادت امام مهدی (ع). اعمال خاصی برای این ماه نیز بیان شده است. براساس روایات در موضوعات آخرالزمان شعبان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و جنگ‌های در آن روی خواهد داد.
مقدمه
شعبان ماه هشتم از ماه‌های قمری است که پس از ماه رجب و پیش از ماه رمضان قرار دارد و به این دلیل که دارای عظمت فراوانی است، از آن به "شعبان المعظم" یاد شده است[۱].[۲]
مناسبتهای فرخندهای در این ماه وجود دارد که بر عظمت آن افزوده است؛ مانند ولادت با سعادت حضرت حسین بن علی (ع) در روز سوم این ماه، ولادت حضرت ابوالفضل عباس (ع) در روز چهارم آن. روز پنجم این ماه نیز پیشوای چهارم شیعیان پای به جهان گذاشته و طبق نقلی علی اکبر فرزند امام حسین (ع) در روز یازدهم این ماه دیده به جهان گشوده است. آنچه جلوه این ماه بزرگ را دو چندان کرده است ولادت آخرین خورشید آسمان امامت حضرت مهدی (ع) است. بسیاری از دانشمندان اهل سنت و همه عالمان امامیه، شب نیمه شعبان را وقت ولادت منجی موعود در آخر الزمان ثبت کرده‌اند. ایشان بر این باورند در سحرگاه نیمه ماه شعبان، آخرین خورشید آسمان ولایت طلوع کرده و عظمت و جلالت خاصی به این ماه بخشیده است.
شب نیمه ماه شعبان "لیلة البرات" نیز نامیده شده است؛ چرا که در آن شب برات آزادی از آتش به اهل طاعت و بندگی عطا می‌شود[۳].[۴]
برای این ماه اعمال خاصی بیان شده است که در کتاب‌های دعا آمده است. اباصلت هروی می‌گوید: «در روز جمعه آخر ماه «شعبان» بود که امام رضا (ع) به من فرمودند: ای اباصلت! ماه شعبان گذشت و این جمعه آخر آن است، پس آنچه از اعمال خیر این ماه که در انجام آن کوتاهی کردی در این چند روز باقی مانده تدارک کن. بر تو باد به آنچه که بر حال تو مفید است و ترک آنچه برای تو فایده‌ای ندارد، و دعا و استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و از گناهان و نافرمانی‌ها بازگرد و توبه نما تا این ماه خدا، به تو رو کرده باشد. اگر امانتی از کسی داری آن را بر گردنت باقی نگذاری و کینه هیچ مؤمنی را بر دل نگیری. از خداوند پروا داشته باش و در تمام کارها به او توکل نما. در باقی مانده این ماه، این ذکر را زیاد بگو: «اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ» (خداوندا! اگر تاکنون در این ماه که به سر نرسیده است ما را نبخشیدی، پس از تو می‌خواهم که در باقیمانده این ماه، مرا ببخشی و بیامرزی.) بدان که خداوند تبارک و تعالی، مردم زیادی را در این ماه از آتش جهنم آزاد می‌کند و این، به جهت احترام به ماه مبارک رمضان است»[۵].[۶]
ماه شعبان و مهدویت
در پی وقوع حوادثی عجیب در ماه‌های پایانی آخرین سال غیبت، در ماه شعبان نیز حوادثی رخ خواهد داد. سه گروه به سرکردگی خراسانی و یمانی و سفیانی در یک روز قیام کرده و لشکر به سوی هم روانه می‌‌کنند یکی از شرق خاورمیانه، یکی از جنوب و یکی از غرب. این قیام‌ها در ماه قبل یعنی ماه رجب رخ داده است. آنان در ماه رجب لشکرها را به هم رسانده و صف‌آرایی نظامی خود را کامل کرده‌اند.
به‌طور کلی دو جریان در این ایام در حال شکل گرفتن است، جریان یاوران حضرت مهدی (ع) (یمانی از یمن و سید خراسانی از ایران) و جریان سفیانی که بر رقبای خویش "اصهب" و "ابقع" فایق آمده و پس از این پیروزی با رومیان و یهودیان (غرب) هم‌پیمان گشته است.
ابو حمزه ثمالی از قول امام باقر (ع) نقل کرده که فرمودند: وقتی شنیدید که مردم شام دچار اختلاف شده‌اند، از آنجا فرار کنید که فتنه و کشتار به جانش افتاده است. گفتم به کجا فرار کنیم؟ فرمودند: مکه بهترین جایی است که مردم بدانجا بگریزند[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ ر. ک: سید بن طاووس، الاقبال، ص ۷۲۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۳۸۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۷۱.
- ↑ ر. ک: صحیح ابن حبان، ج ۱۲، ص ۴۸۱؛ طبرانی، معجم الاوسط، ج ۷، ص ۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۳، ص ۴۶۴، ح ۷۴۵۰، ۷۴۵۱
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۷۱.
- ↑ عیون اخبارالرضا (ع)، ج۲، ص۷۶-۷۷.
- ↑ محمدی، حسین، رضانامه، ص۴۴۰.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۷۱.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۳۸۱.