محمد بن علی بن ابراهیم بن موسی قرشی صیرفی
آشنایی اجمالی
ابوجعفر محمد بن علی بن ابراهیم صیرفی قرشی کوفی معروف به ابوسمینه، اهل کوفه و خواهرزاده خلاد سدی[۱] و از اصحاب امام رضا (ع)بود[۲] و با محمد بن علی بن ابراهیم همدانی متفاوت است و چون از موالی قریش بوده، لقب قرشی گرفته است. به گفته آیت‌الله خوئی، فضل بن شاذان ابوسمینه را در میان چند تن کذّاب مشهورترین می‌‌دانست.[۳] وی از عبدالرحمن بن محمد بن ابی‌هشام، ابراهیم حذاء، عیسی بن عبدالله عمری،[۴] نصر بن مزاحم منقری[۵] و محمد بن عبدالله خراسانی خادم امام رضا (ع) روایت کرده است.[۶] احمد برقی،[۷]احمد بن هلیل،[۸] ابن داهر مرادی[۹] و محمد بن حسان رازی از او حدیث شنیده و روایت کرده‌اند.[۱۰]
رجال‌شناسان شیعی ابوسمینه را محدثی ضعیف، غالی بد اندیش و دروغگو، غیر قابل اعتماد[۱۱] و جاعل حدیث خوانده‌اند.[۱۲] وی در کوفه به دروغگویی شهرت داشت. نجاشی نوشته است که صیرفی زمانی به قم مسافرت کرد و مدتی نزد احمد بن محمد بن عیسی اشعری، فقیه بزرگ قمّیین به سر برد، ولی دیری نپایید که غالی‌گری وی شهرت یافت و به دستور اشعری از قم اخراج گردید.[۱۳] تألیفات صیرفی عبارت‌اند از: الدلائل العتق، تفسیر عمّ یتسائلون، الآداب و کتاب الوصایا که محمد ماجیلویه و محمد بن عبدالله محمدی آنها را روایت کرده‌اند.[۱۴] گفته شده است که آثار وی همانند کتاب‌های حسین بن سعید اهوازی بوده است[۱۵] که حدود سی کتاب در موضوعات مختلف فقهی داشت.[۱۶]
جستارهای وابسته
- خلاد سدی (دایی)
- تفسیر عم یتسائلون
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ رجال ابن داود ۵۰۷.
- ↑ رجال البرقی ۵۴.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱۷/۳۱۹ و ۳۲۳.
- ↑ الکافی ۱/۷۴، ۳/۲۲۷ و ۲/۲۵۰.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۳۸۵.
- ↑ عیون اخبار الرضا (ع) ۲/۱۲۰.
- ↑ الکافی ۱/۷۴.
- ↑ دلائل الامامه ۳۶۷.
- ↑ فرج المهوم ۲۲۵.
- ↑ الغیبه (نعمانی) ۱۵۶.
- ↑ خلاصة الاقوال ۲۵۳.
- ↑ رجال ابن داود ۵۰۷.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۲۱۶.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۲۱۶.
- ↑ الفهرست (طوسی) ۱۵۳.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۷۱۱-۷۱۲.