سفک
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل سفک (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
خون ریختن و خونریزی[۱]. اصل آن به معنای روان و جاری کردن (با دشمنی و عداوت)[۲].
﴿أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ﴾[۳].
خونریزی در قرآن کریم منفور داشته شده و فرشتگان به همین دلیل از خداوند درباره خلقت آدم پرسیدند: ﴿أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ﴾[۴]. در منشأ این پرسش فرشتگان دو نظر وجود دارد:
اول اینکه قبل از انسان مخلوقاتی از جن در زمین بودهاند که فساد و خونریزی میکردند و فرشتگان آنها را دیده بودند.
دوم اینکه فرشتگان میدانستند، طبیعت چنین خلقتی از خاک و ماده که دارای اختیار و اراده است، به فساد و خونریزی منجر خواهد شد[۵].
از آنجا که میان قوم بنیاسرائیل همواره نزاع و خونریزی وجود داشت، خداوند در تورات از آنان عهد و پیمان گرفت که میان خود به کشتار و خونریزی نپردازند؛ امّا آنان پیمان شکستند و خداوند به این پیمان شکنی آنان را مؤاخذه کرد: ﴿وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَاءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ﴾[۶].[۷].
آنچه به عنوان ﴿سْفِكُ الدِّمَاءَ﴾ در قرآن کریم آمده است، کشتار و خونریزی به انگیزه انتقامکشی یا تشفی قلب و خشونتگرایی و لذت از ماجراجویی و سایر انگیزههای حیوانی و پلید است؛ امّا در راه دفاع از مرزهای سرزمینی و شهر و دیار یا سرکوب توطئه دشمنان، جهاد و دفاع مقدس تشریع شده است که ممکن است به کشتهشدن عدهای از دو طرف بینجامد؛ ولی انگیزه در این جنگها مقدس و با سفک دماء متفاوت است.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابنفارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۷۸.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۴۲.
- ↑ «آیا کسی را در آن میگماری که در آن تباهی میکند و خونها میریزد » سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ «آیا کسی را در آن میگماری که در آن تباهی میکند و خونها میریزد » سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱، ص۱۲۵.
- ↑ «و (یاد کنید) آنگاه را که از شما پیمان گرفتیم که خون همدیگر را نریزید و یکدیگر را از خانههاتان آواره نسازید سپس اقرار کردید در حالی که خود (بر آن) گواهی میدهید» سوره بقره، آیه ۸۴.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱، ص۲۱۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۴۰-۳۴۱.