طلیب بن عمیر
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
ابوعدی، طلیب بن عمیر، از قبیله قریش و اهل مکه و از طایفه بنی عبد بن قصی و مادرش، اروی، دختر عبدالمطلب، عمه حضرت پیامبر(ص) است[۱]. طلیب در خانه ارقم اسلام آورد و با تبلیغات خود موجب اسلام آوردن مادر خود نیز شد[۲] او همواره از مدافعان پیامبر(ص) بود [۳]. وی در هجرت دوم، حبشه هجرت کرد[۴] و پس از شنیدن اسلام آوردن اهل مکه به وطن برگشت[۵] و سپس به مدینه مهاجرت کرد[۶] و به خانه عبدالله بن سلمه در قباء وارد شد[۷] و پیامبر(ص) میان وی و منذر بن عمرو، عقد اخوت بست[۸]. طلیب در برخی جنگ‌ها از جمله جنگ بدر[۹] و یرموک حضور داشت[۱۰].[۱۱]
طلیب و نجات مادر
طلیب در خانه ارقم به حضور پیامبر(ص) رسید و مسلمان شد و از آنجا بیرون آمد و نزد مادرش، اروی رفت و گفت: "من در راه خدا مسلمان شدم و از محمد(ص) پیروی کردم". مادرش گفت: "بهترین کارست که با پسر دایی خود همکاری کردی و او را یاری دادی و به خدا سوگند، اگر کاری که از مردان ساخته است از من ساخته بود، از او حمایت و دشمن را از او دفع می‌کردم". طلیب گفت: "مادر جان چه چیزی مانع شده که اسلام بیاوری و از محمد(ص) پیروی کنی، در حالی که برادرت، حمزه مسلمان شده". او گفت: منتظر می‌مانم ببینم خواهرانم چه می‌کنند؛ من هم یکی از آنان خواهم بود". طلیب گفت: "تو را به خدا سوگند، از تو خواهش می‌کنم که به حضور پیامبر(ص) بیایی و اسلام بیاوری و او را تصدیق کنی و به یکتایی خداوند و پیامبری او گواهی دهی؛ زیرا محمد(ص) رسول خداست". و پس از آن، اروی با زبان خویش هماره پیامبر(ص) را یاری می‌داد و فرزندش را به یاری پیامبر(ص) و قیام به اجرای فرمان آن حضرت تشویق می‌کرد[۱۲].[۱۳]
طلیب و دفاع از پیامبر(ص)
طلیب همواره از مدافعان پیامبر(ص) بود و با اذیت‌کنندگان آن حضرت برخورد می‌کرد. روزی عقبه بن ابی معیط که در آزار پیامبر(ص) از همه سخت‌تر بود، پیمانه‌ای پر از مواد پلید در مدخل خانه پیامبر(ص) گزارد. طلیب بن عمیر او را دید؛ پیمانه را برداشت و بر سر او زد، به طوری که پیمانه هر دو گوش او را گرفت. عقبه نزد مادر طلیب شکایت کرده، گفت: "فرزند تو محمد را یاری می‌کند". او گفت: "کیست که به این کار از او سزاوارتر باشد؟ دارایی و جان ما فدای محمد"[۱۴].
روزی ابوجهل و تنی چند از کافران قریش باعث آزار رسول خدا(ص) شدند طلیب به سوی ابو جهل رفت و ضربه‌ای محکم بر سر او زد. ابوجهل و اطرافیانش او را گرفته، به بند کشیدند و زندانی کردند. ابولهب به دفاع از او برخاست و او را آزاد کرد. کافران قریش به مادرش، اروی، گفتند: پسرت طلیب را می‌بینی که چگونه خود را سپر بلای محمد(ص) ساخته است؟ او گفت: "خوش‌ترین روز زندگانی او همان روزی است که از پسر دایی خود که حق او را فرستاده است، دفاع کرده است"[۱۵].
هم چنین روزی طلیب، ابا أهاب بن عزیز تمیمی که پیامبر(ص) را اذیت می‌کرد، کتک زد؛ وی هم پیش مادر طلیب شکایت کرد. مادرش گفت: "او بدین کار سزاوارتر است"[۱۶].[۱۷]
شهادت طلیب
طلیب در جنگ اجنادین با کافری جنگ تن به تن کرد و چنان ضربتی به او زد که دست راستش را قطع کرد و شمشیر وی از دستش افتاد. سپس رومیان به وی رسیده، او را کشتند[۱۸]. بدین ترتیب او در جمادی الاولی سال سیزدهم هجرت در ۳۵ سالگی به شهادت رسید[۱۹].[۲۰]
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، ج۱، ص۲۰۲.
- ↑ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۶۴؛ سبل الهدی و الرشاد، صالحی شامی، ج۱۱، ص۸۷.
- ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۳۵؛ الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۷۴؛ امتاع الاسماع، مقریزی، ج۱۴، ص۳۳۲.
- ↑ السیرة النبویة، ابن هشام، ج۱، ص۳۲۴؛ المنتظم، ابن جوزی، ج۲، ص۳۷۶.
- ↑ السیرة النبویه، ابن هشام، ج۱، ص۳۲۴؛ سبل الهدی و الرشاد، صالحی شامی، ج۲، ص۳۶۸.
- ↑ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۱، ص۲۰۳؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۳، ص۶۸.
- ↑ السیرة النبویه، ابن هشام، ج۱، ص۴۷۸.
- ↑ المحبر، ابن حبیب، ص۷۲؛ عیون الاثر، این سد الناس، ج۱، ص۲۳۲.
- ↑ المغازی، واقدی، ج۱، ص۲۴؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۴۱۴.
- ↑ علی‌زاده، فرهاد، مقاله «طلیب بن عمیر»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۵، ص:۵۴۸-۵۴۹.
- ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۹۱ و ج۸، ص۳۵؛ انساب الاشراف، بلاذری، ج۹، ص۴۱۵؛ سبل الهدی و الرشاد، صالحی شامی، ج۱۱، ص۸۷؛ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۸.
- ↑ علی‌زاده، فرهاد، مقاله «طلیب بن عمیر»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۵، ص:۵۴۹.
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، ج۱، ص۱۴۷؛ الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۷۴؛ امتاع الأسماع، مقریزی، ج۱۴، ص۳۳۲.
- ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۳۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۸.
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، ج۹، ص۴۱۶.
- ↑ علی‌زاده، فرهاد، مقاله «طلیب بن عمیر»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۵، ص:۵۴۹-۵۵۰.
- ↑ فتوح البلدان، بلاذری، ص۱۱۷.
- ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۹۱.
- ↑ علی‌زاده، فرهاد، مقاله «طلیب بن عمیر»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۵، ص:۵۵۰.