ابوعذبه حضرمی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
منسوب به حضرموت[۱] از سرزمین‌های یمن[۲] چنان که برخی گفته‌اند[۳] نام وی دانسته نیست. ابن سعد[۴] در طبقه اول از تابعین امل شام با همین عنوان أبوعذبه حضرمی از وی یاد کرده است. به گفته ابن عساکر[۵]، ابوزرعه نیز نام او را در طبقه پس از صحابه آورده است، برخی نام او را ابوعذیه آورده‌اند [۶] که باید تصحیف باشد. به گفته ابن حجر[۷] وی زمان رسول خدا(ص) را درک کرد و به روزگار عمر، در حمص سکونت گزید. شاید بدین سبب به وی حمصی نیز گفته‌اند[۸]. گزارش مشهوری که از وی در دست است اینکه، او هنگام حج نزد عمر رفت و شاهد بود که عمر از نافرمانی اهل عراق آگاه شده است و آنان را نفرین می‌کند. عمر از خدا خواست در مسلط شدن جوان ثقفی - حجاج - بر اهل عراق تعجیل کند که او به حکم جاهلی بر آنان حکم براند و نیکی آنان را نپذیرد و از بدی‌شان نگذرد[۹]. این قسمت خبر، باید مجعول و شبیه به پیشگویی‌های منسوب به امام علی(ع) درباره مردم عراق باشد. گفته‌اند ابوعذبه از عمر روایت نقل کرده است[۱۰] و شریح بن عبید و اهل شام از وی روایت حدیث کرده‌اند[۱۱]. برخی با اشاره به نقل روایت او از عمر، وی را ناشناخته دانسته‌اند[۱۲]. ابن عساکر[۱۳] مشابه گزارش یاد شده را از عمرو بن سلیم حضرمی نقل می‌کند و ذیل نام ابوعذبه می‌گوید: به گمانم ابوعذبه، همان عمرو بن سلیم حضرمی باشد و گفته‌اند حارث بن معاویه کندی حمصی است[۱۴]. این سخن به نظر نادرست می‌آید؛ چون به گفته خود ابن عساکر[۱۵] و دیگران[۱۶] عمرو بن سلیم از ابوعذبه روایت نقل کرده است؛ پس آن دو نمی‌تواند یکی باشند.[۱۷]
منابع
پانویس
- ↑ ناحیه‌ای وسیع در شرق عدن نزدیک دریا؛ ر.ک: یاقوت حموی، ج۲، ص۲۷۰.
- ↑ سمعانی، ج۲، ص۲۷۲.
- ↑ ر.ک: ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ به نقل از حاکم نیشابوری.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴.
- ↑ بخاری، ص۶۲.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۲۴۹.
- ↑ ابن عساکر، ج۸۴، ص۶۷.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷؛ بخاری، ص۶۲.
- ↑ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۴۲۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۱۶۵-۱۶۶.
- ↑ ابن حبان، ج۷، ص۶۶۴.
- ↑ ذهبی، ج۴، ص۵۵۱؛ ابن حجر، لسان، ج۷، ص۸۰.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۳.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۱.
- ↑ ابن عساکر، ج۸۳، ص۶۷.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۸، ص۴۰.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوعذبه حضرمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۳۸.