تمام بن عباس

تمام بن العباس بن عبدالمطلب
تمام بن العباس بن عبدالمطلب
دین	اسلام
اطلاعات علمی
استادان	جعفر بن أبی طالب القرشی، العباس بن عبد المطلب الهاشمی، عبد الله بن العباس القرشی،لبابة بنت الحارث الهلالیة
شاگردان	جعفر بن تمام الهاشمی، محمد بن شهاب الزهری، قثم بن تمام، عیسی بن السکن الزراد،علی بن الحسن الزراد
	v; t; e;

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تمام بن عباس در تاریخ اسلامی - تمام بن عباس در تراجم و رجال - تمام بن عباس در حدیث

نسب

تمام بن العباس بن عبد المطلب قرشی، هاشمی مشهور به تمام بن العباس الهاشمی او از روات حدیث است. در بین اهل سنت برخی او را صحابی می‌دانند. ^[۱]

مقدمه

تمام بن عباس آخرین فرزند عباس بن عبدالمطلب پسر عموی رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین علی(ع) و برادر عبدالله بن عباس است^[۲]. او در زمان پیامبر اسلام(ص) در مدینه متولد شد و مادرش ام ولد بود و دو برادر مادری او عون و کثیر می‌باشند^[۳].
در صحابی یا تابعی بودن تمام اختلاف است، اما او این روایت معروف را از رسول خدا(ص) نقل نموده که فرمود: "اگر بر امتم سخت نمی‌بود، مسواک زدن در هنگام هر نماز را بر آنان واجب می‌کردم"^[۴]. اگر این حدیث را بدون واسطه از رسول خدا(ص) نقل کرده باشد، صحابی بودن او تقویت می‌شود.
تمام بن عباس، از شیعیان امیرالمؤمنین(ع) بود و با آن حضرت بیعت کرد و از نزدیکان حضرت قرار گرفت و امام(ع) نیز متقابلاً به وی اعتماد داشت و او را به فرمانداری مدینه گمارد؛ زیرا هنگامی که حضرت برای سرکوب ناکثین عازم بصره بود، سهل بن حنیف را بر مدینه گمارد، بعد او را نزد خود فراخواند و تمام بن عباس را بر امارت مدینه نصب کرد، و سپس او را نیز عزل نمود و ابو ایوب انصاری را گمارد و ابو ایوب انصاری تا شهادت امیرالمؤمنین(ع) بر مدینه امارت کرد^[۵].^[۶]

مشایخ در روایت

روایت‌کنندگان از او

أبو علی مشهور به أبو علی الأزدی
جعفر بن تمام بن العباس بن عبد المطلب مشهور به جعفر بن تمام الهاشمی
محمد بن مسلم بن عبید الله بن عبد الله مشهور به محمد بن شهاب الزهری
قثم بن تمام مشهور به قثم بن تمام
عیسی بن السکن مشهور به عیسی بن السکن الزراد
علی بن حسن مشهور به علی بن الحسن الزراد^[۸]

جستارهای وابسته

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی

پانویس

↑ موسوعة الحدیث
↑ عباس دارای ده پسر بود که شش نفرشان از ام الفضل بودند، و اسامی آنان: فضل، عبدالله، عبیدالله، ثم، معبد، عبدالرحمان، و یک دختر از این همسر داشت به نام ام حبیب. و پسران دیگر عباس عون، کثیر و تمام بود که مادرشان ام ولد بوده است، و فرزند دهم عباس، به نام حارث است که از همسری به نام هذیل بوده است.
↑ ر.ک: اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲؛ الاصابه، ج۱، ص۳۷۵ و اعیان الشیعه، ج۳، ص۶۳۷.
↑ «لَوْ لاَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ مَعَ كُلِّ صَلاَةٍ»؛ ر.ک: اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲؛ الاصابه، ج۱، ص۳۷۵ و اعیان الشیعه، ج۳، ص۶۳۷.
↑ اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲ و ر.ک: تاریخ طبری، ج۵، ص۹۳.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۵۳-۲۵۴.
↑ موسوعة الحدیث
↑ موسوعة الحدیث

[1] موسوعة الحدیث

[2] عباس دارای ده پسر بود که شش نفرشان از ام الفضل بودند، و اسامی آنان: فضل، عبدالله، عبیدالله، ثم، معبد، عبدالرحمان، و یک دختر از این همسر داشت به نام ام حبیب. و پسران دیگر عباس عون، کثیر و تمام بود که مادرشان ام ولد بوده است، و فرزند دهم عباس، به نام حارث است که از همسری به نام هذیل بوده است.

[3] ر.ک: اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲؛ الاصابه، ج۱، ص۳۷۵ و اعیان الشیعه، ج۳، ص۶۳۷.

[4] «لَوْ لاَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ مَعَ كُلِّ صَلاَةٍ»؛ ر.ک: اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲؛ الاصابه، ج۱، ص۳۷۵ و اعیان الشیعه، ج۳، ص۶۳۷.

[5] اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲ و ر.ک: تاریخ طبری، ج۵، ص۹۳.

[6] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۵۳-۲۵۴.

[7] موسوعة الحدیث

[8] موسوعة الحدیث

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]