ابومعمر اشج
مقدمه
ذهبی[۱] بدون بیان منبع خود می‌گوید: از این کنیه در شمار صحابه یاد شده، ولی دروغ است. ابن حجر[۲] او را در بخش چهارم کتابش (توهمات) آورده است و می‌گوید: در برخی از روایات، از ابوالدنیا اشج با این کنیه، یعنی ابو معمر اشج یاد شده است. به نظر می‌رسد بیان ابن حجر صحیح است و وی همان ابوعمرو عثمان بن خطاب معروف به ابوالدنیا اشج است که می‌گویند عمری بیش از سیصد سال کرد و مدعی بود بسیاری از اصحاب رسول خدا(ص)، از جمله امیر مؤمنان(ع) را دیده است. کنیه ابوالدنیا و ابومعمر و لقب اشج، کنیه و القاب اصلی او نبوده، بلکه به مناسبت به او داده شده است، وی مردی از مغرب بود که در جریان جنگ صفین تصمیم می‌گیرد با پدرش به امام علی(ع) ملحق شود، ولی در راه گرفتار کمبود آب می‌شوند. ابوالدنیا برای یافتن آب به اطراف می‌رود و چشمه آبی می‌بیند، ولی چون باز می‌گردد، پدرش را از تشنگی مُرده می‌بیند. وی خود را به صفین می‌رساند و به در خیمه امام علی(ع) می‌رود که در این هنگام استر رسول خدا(ص) را برای او آورده بودند تا سوار شود، ولی چون عجله می‌کند، چوب دستی‌اش که سر آهنی داشته، به سر ابوالدنیا اصابت می‌کند و سر او شکسته می‌شود. آن حضرت او را صدا می‌زند و از حالش می‌پرسد. وی نیز جریان آمدن خود را به همراه پدرش بازگو می‌کند. ابوالدنیا می‌گوید: حضرت فرمود: آن آب که نوشیدی، آب حیات بود و سه مرتبه دعا کرد که خدا عمر مرا طولانی کند و از این رو مرا ابومعمر و ابو الدنیا اشج نامید.
علمای اهل سنت این موضوع و روایات او را از امام علی(ع) به شدت تکذیب کرده‌اند [۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ تجرید، ج۲، ص۲۰۴.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۳۳۴.
- ↑ ابن عساکر، ج۳۸، ص۳۴۸-۳۴۹؛ ذهبی، میزان، ج۳، ص۳۳؛ ابن حجر، لسان، ج۴، ص۱۳۴-۱۴۰. برای اطلاع بیشتر از شرح حال او، ر.ک: مدخل أبو الدنیا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابومعمر اشج»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۵۲۴-۵۲۵.