حقیقت علم الکتاب و آگاهی ائمه از آن (مقاله)

حقیقت علم الکتاب و آگاهی ائمه(ع) از آن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی دیدگاه‏‌های مختلف علم الکتاب می‌پردازد. این مقاله 18 صفحه‌ای به قلم علی ربانی گلپایگانی و مسلم زمانیان نگاشته شده و در فصلنامه کلام اسلامی (شماره 106، تابستان 1397) منتشر گشته است.

حقیقت علم الکتاب و آگاهی ائمه(ع) از آن
رتبه علمی	علمی-پژوهشی
زبان	فارسی
نویسندگان	علی ربانی گلپایگانی و مسلم زمانیان
موضوع	امامت
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه کلام اسلامی
وابسته به	مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع) تابستان 1397 - شماره 106 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه)/ISC (18 صفحه - از 69 تا 86)
محل نشر	قم، ایران
تاریخ نشر	تابستان 1397
شماره	106
ناشر الکترونیک	پایگاه تخصصی مجلات نور

چکیده مقاله

نویسندگان در چکیده مقاله خود می‌نویسند: «"کتاب" در قرآن کریم کاربردهای متعددی دارد. یکی از این کاربردها "علم الکتاب" است، این تعبیر دوبار در قرآن استعمال شده است؛ یک بار در مورد کسی که بخشی از "علم الکتاب" را دارا بوده، و یک بار در مورد کسی که از تمام "علم الکتاب" آگاه بوده، و بر رسالت پیامبر(ص) در برابر مشرکین گواهی می‌دهد. در تعیین منظور از "کتاب" و حقیقت آن اختلاف شده که آیا مراد، لوح محفوظ است، یا کتب آسمانی پیشین، و یا قرآن کریم؛ و نیز عالم به تمام "علم الکتاب" آیا خداوند است، یا جبرئیل، یا علمای اهل کتاب، یا ائمه(ع). با تحلیل و بررسی آیات و روایات روشن می‌شود که منظور از علم الکتاب همان حقیقت قرآن کریم است که هم در لوح محفوظ بوده، و هم جامع کتاب آسمانی است؛ و مصداق آگاهان از تمام "علم الکتاب" هم بعد از پیامبر(ص)، ائمه اطهار(ع) هستند».

فهرست مقاله

• چکیده
• مقدمه
• کتاب در لغت
• کابرد کتاب در قرآن

1. هرگونه نوشته
2. قرارداد مکتوب
3. حکم الهی
4. سرنوشت و قضای الهی
5. نامه اعمال
6. کتاب‌های آسمانی
7. کتاب وقایع و حوادث (لوح محفوظ)

• علم الکتاب

1. لوح محفوظ
2. کتب آسمانی پیشین
3. قرآن کریم

• مصداق عالم به کتاب

1. روایات عام
2. روایات خاص

• نتیجه‌گیری.

دربارهٔ پدیدآورندگان

علی ربانی گلپایگانی (پدیدآورنده)

علی ربانی گلپایگانی حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد. پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «درآمدی به شیعه‌شناسی»، «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «امامت اهل بیت»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «اصول دین»، «قاعده لطف و وجوب امامت»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «بررسی و تحلیل برهان معجزه بر امامت ولی عصر»، «خلافت الاهی و امامت مهدوی»، «براهین و نصوص امامت»، «فلسفه امامت از دید متکلمان اسلامی»، «آیه صادقین»، «برهان افضلیت و امام عصر»، «برهان حفظ شریعت و وجود امام عصر»، «تبیین فلسفی وحی»، «عقاید استدلالی»، « اهل بیت»، «برهان عصمت بر امامت امام عصر»،«درآمدی بر علم کلام»، «دعای ندبه تصویرگر آینده روشن جهان و نشان‌دهنده راه وصول به آن»، «بررسی ادله عقلی اثبات وجود امام زمان» و «شاخص‌ها و نشانه‌های امامت در مکتب رضوی» برخی از این آثار است.

مسلم زمانیان (پدیدآورنده)

مسلم زمانیان حجت الاسلام و المسلمین مسلم زمانیان (متولد ۱۳۶۲ ش، کرمان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جعفر سبحانی، عبدالحسین خسروپناه، علی ربانی گلپایگانی و احمد عابدی پیگیری کرد. کارشناس پاسخگوی سؤالات اعتقادی در مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «روش شناسی کلامی محقق حلی»، «موانع درونی امت اسلامی پیش روی حضرت مهدی»، «جینیسم»، «حقیقت علم الکتاب و آگاهی ائمه از آن»، «صمدیت الهی» و «شاهدان اعمال در قیامت، دانشنامه کلام اسلامی» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• دریافت متن PDF مقاله از فصلنامه علمی پژوهشی کلام اسلامی