بحث:آیا حضرت فاطمه زهرا علم غیب داشت؟ (پرسش)
آیت الله مکارم شیرازی
در "مسند احمد" از ام سلمه (یا طبق روایتی ام سلمی) چنین آمده : وقتی فاطمه(س) به همان بیماری که به وفاتش منتهی گشت، بیمار شد من از او پرستاری می‌کردم، روزی حالتش را از همه روز بهتر دیدم، علی(ع) به دنبال کاری رفته بود، فاطمه(س) به من فرمود: آبی بیاور تا غسل کنم، آب آوردم و او غسل کرد، غسلی که بهتر از آن ندیده بودم. سپس فرمود: لباس‌های تازه‌ای برای من بیاور، لباس‌ها را آوردم و به او دادم، و او پوشید. سپس فرمود: بسترم را در وسط اطاق بیفکن، من این کار را کردم، او دراز کشید و رو به قبله کرد، و دستش را زیر صورتش گذاشت، سپس فرمود: ای ام سلمه! [ام سلمی] من الان از دنیا می‌روم [و به ملکوت اعلا می‌شتابم] در حالی که پاک شده‌ام، کسی روی مرا نگشاید. این سخن گفت و چشم از جهان پوشید![۱] این حدیث به خوبی نشان می‌دهد که فاطمه از لحظه مرگش آگاه و با خبر بوده، و بی آن که نشانه‌های آن در او باشد، آماده رحلت از این جهان گشت، و از آن جا که هیچ کس لحظه مرگ را جز به تعلیم الهی نمی‌داند این نشان می‌دهد که از سوی خدا به او الهام می‌شد[۲]
https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&catid=22710&mid=246684
پاسخ جامع
 |
 |
 |
 |
 |
|
| نمازی شاهرودی | خسروپناه | نادم | سبحانی | هاشمی | اوجاقی |
شیعه معتقد است علم غیب بالذات که احتیاج به تحصیل، کسب و اذن ندارد، مخصوص خداست [۳] و به نص قرآن [۴] خداوند، علم به غیب را برای انبیا، اوصیا و اولیا و محبین خود عطا فرموده است [۵] در این زمینه آیات، روایات و دلایل عقلی وجود دارد در یکی از آیات قرآن آمده است: ﴿﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ في كِتَابٍ مَّكْنُونٍ لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ﴾﴾ [۶] لوح مکنون همان لوح محفوظ است که در آنجا علم غیب است [۷] و مطهّرون و پاکانی که صلاحیت درک لوح محفوظ را دارند، همان کسانی هستند که قرآن مجید فرموده: ﴿﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً﴾﴾[۸] طبق روایات شیعه و اهل سنت [۹] اهل بیت (ع)، پیامبر (ص)، علی (ع) و فاطمه (س) و فرزندان ایشان (ع) هستند [۱۰] گذشته از وحی و روایات؛ علمای مسلمان در علمِ فلسفه و عرفان [۱۱] ثابت کرده‌اند که انسان‌های عادی هرگاه به وظایف شرعی خود عمل کرده و با هوای نفس و شهوات مخالفت نموده و راه سیر و سلوک را طی کنند، از عالم غیب، قابلیت دریافت اخبار غیبی را پیدا می‌کنند، قرآن مجید فرموده: ﴿﴿اتَّقُواْ اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ﴾﴾ [۱۲] پس اینکه عده‌ای از خواص و اولیاءالله، آگاه به اسرار و غیب باشند، هیچ‌گونه بُعدی نداشته، بلکه با تصریح آیات قرآن و روایات معتبر، آگاهی از غیب، امری است که به اذن خداوند متعال به اولیائش داده می‌شود[۱۳] و حضرت زهرا(س) از بزرگترین بندگان الهی است[۱۴]. در زمینه نازل شده جبرئیل بر حضرت زهرا (س) بعد از رحلت پدر بزرگوارشان و اینکه ایشان محدثه بوده [۱۵] و فرشتگان با ایشان سخن می‌گفته‌اند [۱۶] روایاتی وجود دارد[۱۷] مانند: امام صادق (ع) فرمودند: "كَانَ جَبْرَئِيلُ (ع) يَأْتِيهَا فَيُحْسِنُ عَزَاءَهَا عَلَى أَبِيهَا وَيُطَيِّبُ نَفْسَهَا وَيُخْبِرُهَا عَنْ أَبِيهَا وَمَكَانِهِ وَيُخْبِرُهَا بِمَا يَكُونُ بَعْدَهَا فِي ذُرِّيَّتِهَا وَكَانَ عَلِيٌّ (ع) يَكْتُبُ ذَلِكَ فَهَذَا مُصْحَفُ فَاطِمَةَ (س)"[۱۸] این روایت از لحاظ سندی صحیح می‌باشد [۱۹] این مصحف از منابع معرفتی اهل بیت (ع) است که دربردارنده اخبار غیبی و وقایع، نسبت به زمان آینده است. [۲۰] مصحف فاطمه (س) از ودائع و نشانه‌های امامت است [۲۱] و هم‌اکنون نزد امام زمان (ع) می‌باشد [۲۲].
- ↑ مسند احمد بن حنبل، جلد ۶، صفحه ۴۶۱.
- ↑ گردآوری از: کتاب زهرا برترین بانوی جهان، حضرت آیت الله مکارم شیرازی، ص ۸۹.
- ↑ ﴿﴿وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ في ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلاَّ في كِتابٍ مُبينٍ﴾﴾؛ سوره انعام، آیه: ۵۹.
- ↑ ﴿﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًاإِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ﴾﴾؛ سوره جن، آیه: ۲۶ و ۲۷.
- ↑ سید علی هاشمی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه.
- ↑ سوره واقعه، آیه: ۷۷ - ۷۹.
- ↑ وبگاه اندیشه قم.
- ↑ سوره احزاب، آیه: ۳۳.
- ↑ زمخشری، کشاف، ج۱، ص۳۶۹، ذیل آیه مباهله، محمد بن عیسی بن سورة، الجامع الصحیح بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۶۶۳. ابی‌عبدالله حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، جلد۳ ص ۱۴۶ و ۱۴۸، ایضاً عبدالرحمن جلال‌الدین سیوطی الدرّ المنثور، جلد۶ ص ۶۰۵ و ۶۰۶.
- ↑ پایگاه تحقیقاتی غدیر.
- ↑ بو علی سینا، الإشارات و التنبیهات شرح شرح قطب الدین رازی، جلد ۳، ص ۸؛ فخر الدین رازی، المطالب العالیة، جلد۸، صفحات ۱۳۹ به بعد.
- ↑ سوره بقره، آیه: ۲۸۲.
- ↑ وبگاه اندیشه قم.
- ↑ پایگاه جامع ادیان و مذاهب.
- ↑ المیرزا جواد التبریزی صراط النجاة، ج ۳، ص ۴۴۰؛ مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (ع) وابسته به سید محمد حسینی قزوینی اثبات علم غیب امامان از قرآن کریم؛ سید محمد جعفر سبحانی منابع علم امامان شیعه، ص ۹۹-۱۳۰.
- ↑ صدوق علل الشرایع، ج١، ص٢١۶؛ علامه مجلسی بحارالانوار، ج۴٣، ص٧٨. محمد بن جریر الطبری دلائل الامامة، ص٢٨.
- ↑ علی نمازی شاهرودی علم غیب، ص۱۱۰.
- ↑ جبرئیل بر حضرت زهرا وارد می‌شد، و او را تسلیت می‌داد، و احوال پیغمبر را برای او نقل می‌کرد، و حوادثی را که بعد از او بر فرزندانش واقع می‌شود به او خبر می‌داد؛ و امیرالمؤمنین همه آن را می‌نوشت این است مصحف فاطمه زهرا؛ الکافی، ج۱، ص۲۴۱، ح۵.
- ↑ مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (ع) وابسته به سید محمد حسینی قزوینی، اثبات علم غیب امامان از قرآن کریم.
- ↑ عبدالحسین خسروپناه کلام نوین اسلامی ج۲، ص۳۹۲-۳۹۶؛ سید حبیب بخارایی‌زاده علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت، ص ۱۴۷-۱۶۹.
- ↑ منابع علم امامان شیعه، ص ۹۹-۱۳۰.
- ↑ آقابزرگ تهرانی الذریعة، ج۲۱، ص ۱۲۶؛ عبدالحسین خسروپناه کلام نوین اسلامی، ص۳۹۲-۳۹۶.