ادعیه امام مهدی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۹ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۰ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

اهمیت ادعیه و زیارات مهدوی

  • دعاها و زیارت‌های مربوط‍‌ به ساحت مقدس امام زمان (ع) بخش مهمی از فرهنگ شیعه را به خود اختصاص داده است. این گستردگی منشأیی جز این ندارد که آن حضرت، خاتم اوصیا و امید امت‌هاست. جمع‌آوری و تدوین ادعیه و زیارات مربوط‍‌ به آن حضرت به صورت‌های مختلفی تاکنون انجام شده و دایرۀ وسیعی دارد[۱]. در اینجا آنها را در چند بخش بررسی می‌‌کنیم (بدیهی است به دلیل اقوال و روایات گوناگون، ممکن است بخش‌های مختلف با یکدیگر هم پوشانی داشته باشند):

ادعیه پیرامون حضرت مهدی(ع) از امامان معصوم(ع)

  1. دعای ندبه: دعای ندبه از اعمال سرداب مقدس امام زمان (ع) و نیز از اعمال عید فطر و روز جمعه است. این دعا اگرچه مربوط‍‌ به امام زمان (ع) است، ولی می‌توان گفت یک دور عقاید تشیع در آن آمده است[۳].
  2. دعای عهد: دعای عهد ابتدا خداوند را به اسامی و صفات می‌خواند و بعد صلوات بر امام زمان (ع) است[۴].[۵]
  3. دعاهای ایام هفته[۶]
  4. دعاهای هر ماه[۷]
  5. ادعیه بعد از نمازها مانند دعای بعد از نماز صبح و... [۸].
  6. دعای فرج[۹]
  7. دعای عظیم الشأن[۱۰]
  8. دعای سمات؛[۱۱]
  9. دعای معرفت در زمان غیبت[۱۲] و...[۱۳].

زیارات پیرامون حضرت مهدی(ع) از امامان معصوم(ع)

  1. زیارت صاحب الامر (ع) در سرداب[۱۴] مقدس سامراء[۱۵].
  2. زیارت ناحیه مقدسه‌: زیارت‌نامه‌ای است که به امام زمان (ع) نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از عالمان شیعه، این نسبت را تقویت می‌کند[۱۶].[۱۷]
  3. زیارت آل یس: یکی از زیارت‌های مشهور حضرت صاحب الامر (ع) است[۱۸].
  4. زیارت رجبیه‌: این زیارت، توسط ابوالقاسم حسین بن روح از آن حضرت نقل شده است[۱۹].[۲۰] و...[۲۱].

برداشتی از ادعیه و زیارات مورد توجه در زمان غیبت

  1. تعجیل فرج و ظهور حضرت: این مضمون بیش از مضامین دیگر در ادعیه و زیارات آمده است.
  2. دعا برای سلامتی حضرت: در دعا برای سلامتی امام زمان (ع) نیز گاهی تصریح به سلامتی و حفظ‍‌ حضرت شده و گاهی به صورت‌های دیگر آمده است. از نمونه این دعاها دفع حسد و شر حیله‌گران و ظالمان و جباران از حضرت است[۲۳].
  • همچنین می‌‌توان به دعاهایی که در ارتباط‍‌ غیرمستقیم با حضرت است اشاره کرد:
  1. دعا برای دوستان و یاوران و خدام آن حضرت[۲۴].
  2. دعاهای شخصی که در رابطه با حضرت برای خود دعا می‌نماییم: در ادعیه و زیارات مضامینی آمده که دعا برای خود انسان در رابطه با امام زمان (ع) است. از نمونه‌های آن موارد زیر است: از اعوان و انصار و یاران و ملازمان و محافظان و تابعین و دوستان و خونخواهان و خالصان و پیشروان در ادای اوامر حضرت و راضی و تسلیم بودن نسبت به آن حضرت[۲۵].
  3. دعا علیه دشمنان حضرت[۲۶].

ادعیه و زیارات منسوب به امام زمان (ع)

  1. دعای افتتاح‌: یکی از دعاهایی که از محمد بن عثمان بن سعید عمری برای هر شب ماه رمضان نقل شده، دعای افتتاح است[۲۸].[۲۹]
  2. دعای سمات‌: این دعا از عَمری نقل شده است؛ اما به دلیل جایگاه او که نایب خاص حضرت مهدی(ع) است می‌توان نسبت این دعا به آن حضرت را قوی دانست[۳۰].
  3. دعای «"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ..."»: کفعمی در مصباح با عنوان "مروی عن المهدی (ع)" این دعا را به آن حضرت منسوب دانسته است[۳۱].[۳۲]
  4. دعای فرج «"اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ"»: سید بن طاووس در جمال الاسبوع این دعا را در پی نماز امام زمان (ع) ذکر کرده است[۳۳].[۳۴]
  5. ادعیه آن حضرت در [[ثنای الهی]] و درخواست حوایج از او.[۳۵]
  6. ادعیه آن حضرت دربارۀ‌‌ نماز و آنچه به نماز ارتباط دارد[۳۶].
  7. ادعیه آن حضرت در رفع شداید و سختی‌‌‌ها[۳۷].
  8. ادعیه آن حضرت در محفوظ ماندن از شرّ دشمنان[۳۸].
  9. ادعیه آن حضرت در زیارات اجداد طاهرینش مانند زیارت حضرت علی(ع) در روز یکشنبه و زیارت امام حسین(ع) در روز عاشورا و زیارت ناحیه مقدسه[۳۹].
  10. دعای علوی مصری که حضرت به او تعلیم فرمودند[۴۰]. و... [۴۱].

دعاهای مربوط به فرج امام زمان (ع)

  • دعاهایی که برای برای فرج حضرت مهدی (ع) ذکر شده است. این دعاها را در دو بخش کلی می‌‌توان ذکر کرد:
  1. دعاها و زیارات مربوط به فرج آل محمد (ص) و تعجیل در ظهور حضرت حجت (ع): در توقیع شریفی از حضرت مهدی (ع) وارد شده است: «برای تعجیل در فرج من بسیار دعا کنید؛ زیرا گشایش کارهای شما در آن است»[۴۲].[۴۳]
  2. ادعیه یا زیاراتی برای فرج اهل بیت (ع) و حضرت مهدی (ع) پس از ذکر صلوات. این قسم از دعاها را نیز می‌توان به دو صورت زیر معرفی کرد:
    1. ادعیه و زیاراتی برای زمان یا مکانی خاص: مانند دعا برای تعجیلِ فرج در عید قربان و روز جمعه؛ سجدۀ شکر تعقیبات نماز ظهر، ادعیۀ سحرگاهان و...[۴۴].
    2. ادعیه و زیارات کلی، بدون اختصاص به زمان یا مکانی خاص، مانند: دعای جامع خیر دنیا و آخرت[۴۵]؛ دعای بعد از نماز امام زمان(ع)[۴۶]؛ دعای مخزون؛ دعای کنزالعرش و...[۴۷].

ادعیه و زیارات مهدوی در کتاب مفاتیح الجنان

  1. زیارت امام زمان(ع) در روز جمعه[۴۹].
  2. استغاثه به امام زمان(ع) «"سلام الله الکامل التّام"»[۵۰].
  3. دعای فرجِ حضرت حجّت (ع) «"الهی عظم البلاء"»[۵۱].
  4. دعای «"اللَّهُمَ‏ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ‏ الطَّاعَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"»[۵۲].
  5. دعای سلامتی امام زمان(ع) «"اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّک‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"»[۵۳].

پرسش مستقیم

منابع

پانویس

  1. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  2. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  3. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  4. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۹۵.
  5. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  6. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  7. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  8. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  9. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  10. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  11. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  12. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  13. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  14. این سرداب در منزل امام عسکری(ع) در سامرا قرار دشته که محل عبادت آن حضرت نیز بوده است.
  15. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  16. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸.
  17. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  18. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  19. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ص ۸۲۱.
  20. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  21. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  22. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  23. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  24. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  25. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  26. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  27. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  28. حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، الاقبال، ص ۵۸.
  29. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  30. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  31. عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص ۲۸۰.
  32. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  33. حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس ، جمال الاسبوع، ص ۲۸۰؛ نیز ر.ک: عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی المصباح، ص۱۷۶.
  34. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  35. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  36. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  37. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  38. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  39. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  40. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  41. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  42. «وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج‏۲، ص۴۸۵؛ طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج، ج‏۲، ص۴۷۱.
  43. ر.ک: موسوی آقداش، سید ابوالفضل، صلوات و دعا برای فرج، ص ۸۹ ـ ۹۵.
  44. ر.ک: موسوی آقداش، سید ابوالفضل، صلوات و دعا برای فرج، ص ۸۹ ـ ۹۵.
  45. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ رَوْحَهُمْ وَ رَاحَتَهُمْ وَ سُرُورَهُمْ، وَ أَذِقْنِی طَعْمَ فَرَجِهِمْ، وَ أَهْلِکْ أَعْدَاءَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‏۲، ص۵۸۳، ح۱۸.
  46. «اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ»؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج‏۸، ص۱۸۴-۱۸۵، بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّطَوُّعِ بِصَلَوَاتِ الْأَئِمَّة، ح۱۰۳۷۴؛ ابن طاووس، علی بن موسی، جمال الأسبوع، ص۲۸۰-۲۸۱.
  47. ر.ک: موسوی آقداش، سید ابوالفضل، صلوات و دعا برای فرج، ص ۸۹ ـ ۹۵.
  48. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  49. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  50. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  51. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  52. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.
  53. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ - ۲۰.