آیا آیه ۲۵ سوره نور خاتمیت را نفی می‌کند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا آیه ۲۵ سوره نور خاتمیت را نفی می‌کند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ ختم نبوت
مدخل بالاترنبوت
مدخل اصلیختم نبوت - آیه ۲۵ سوره نور
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا آیه ۲۵ سوره نور خاتمیت را نفی می‌کند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث ختم نبوت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی ختم نبوت مراجعه شود.

آیه مورد اشاره پرسش

يَوْمَئِذٍۢ يُوَفِّيهِمُ ٱللَّهُ دِينَهُمُ ٱلْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ ٱلْمُبِينُ.

در آن روز، خداوند جزای راستین آنان را بی‌کم و کاست می‌دهد و خواهند دانست که خداوند همان حقّ آشکار است.

پاسخ نخست

سبحانی

آیت‌الله جعفر سبحانی در کتاب «خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل» در این باره گفته است:

«با مراجعه به دو آیه قبل از آیه مورد بحث، به خوبی روشن می‌شود که کلمه «دین» در این آیه به معنای «جزا» و پاداش است نه به معنای آیین، این است متن آیات: إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ * يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ * يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ[۱]. ناگفته پیداست که با در نظر گرفتن دو آیه قبل حتماً باید «دین» در آیه سوم به معنای «جزا» باشد.

مفسرین بزرگ هم مانند طبرسی در مجمع البیان و زمخشری در کشاف گفته‌اند: «دین» در این آیه به معنای «جزا»، و «حق» هم صفت «جزا» است[۲]. خوب بود این نویسنده بی‌اطلاع و مغرض در آیه قبل از این آیه، فکر می‌کرد که در چه روزی زبان‌ها و دست‌ها و پاها گواهی می‌دهند تا بفهمد که در همان روز هم هنگام يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ خواهد بود آیا گواهی اعضای بدن جز در روز قیامت است پس جمله دوم هم مربوط به روز قیامت خواهد بود. خلاصه با کمترین توجه معلوم می‌شود که خدای متعال در این آیات سه مطلب را درباره افترا زنندگان تذکر می‌دهد:

  1. در دنیا و آخرت از رحمت خدا دورند.
  2. اعضا و جوارح آنان بر علیه آنان در روز قیامت گواهی خواهند داد.
  3. در آن روز به جزای کامل این عمل زشت خود خواهند رسید».[۳]

پرسش‌های مصداقی همطراز

پانویس

  1. «به راستی آنان که به زنان پاکدامن بی‌خبر مؤمن، تهمت (زنا) می‌زنند، در این جهان و در جهان واپسین لعنت شده‌اند و آنان را عذابی سترگ خواهد بود * روزی که زبان و دست و پای آنها بدانچه می‌کرده‌اند به زیان آنها، گواهی می‌دهد * در آن روز، خداوند جزای راستین آنان را بی‌کم و کاست می‌دهد و خواهند دانست که خداوند همان حقّ آشکار است» سوره نور، آیه ۲۳-۲۵.
  2. مجمع البیان، ج۷، ص۱۳۴؛ تفسیر کشاف، ج۳، ص۲۲۳.
  3. سبحانی، جعفر؛ خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل ص ۱۶۲.