آیا امام عسکری از ولادت امام مهدی خبر داده است؟ (پرسش)
| آیا امام عسکری از ولادت امام مهدی خبر داده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
آیا امام عسکری (ع) از ولادت امام مهدی (ع) خبر داده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:
«امام حسن عسکری (ع) با آگاهی و درایت و تجربه‌های خود توانست حصارها و دیوارهایی که دشمنان ایشان برای پیچیده و بغرنج کردن شرایط برای ولادت امام دوازدهم (ع) به وجود آورده بودند، درهم شکند. آنها با این محدودیت‌ها می‌خواستند عرصه را بر امام حسن عسکری (ع) و نوزادی که باید متولد شود، تنگ کنند. امام (ع) با وجود این همه محدودیت‌ها و مشکلات، شیعیان و خواص و یاران نزدیک خود را از تولد آن نوزاد موعود آگاه ساخت و این‌گونه، این امر برای نسل‌های آینده به اثبات رسید و جای هیچ‌گونه شک و تردیدی در مورد تولد ایشان باقی نماند. ثقة الاسلام کلینی به نقل از محمد بن یحیی[۱] از احمد بن اسحاق که در سلسله سند رازی و اشعری[۲] مشترک است و نام او وجود دارد و هردو آنها ثقه و مورد اعتماد و مورد اطمینانند[۳]، از ابی هاشم جعفری (ثقه)[۴] نقل کرده است: به ابی محمد عرض کردم هیبت و عظمت شما باعث می‌شود من نتوانم از شما سؤال کنم، آیا اجازه می‌فرمایید از شما سؤال کنم. فرمود: سؤال کن. عرض کردم: سرور من! آیا شما پسری دارید؟ فرمود: آری.
ثقة الاسلام کلینی به نقل از علی بن محمد[۵] (ثقه) از محمد بن علی بن بلال (ثقه)[۶] می‌گوید: دو سال پیش از رحلت ابو محمد، همراه با ایشان در جایی بودم و ایشان، جانشین پس از خود را به من معرفی کرد. سه روز پیش از رحلتشان هم با ایشان بودم و ایشان جانشین پس از خود را به من شناساند[۷].
محمد بن عبد الجبار می‌گوید: به سرورم حسن بن علی (ع) عرض کردم: قربانت گردم ای فرزند رسول خدا، دوست دارم بدانم پس از شما چه کسی امام و حجت خداوند بر بندگانش خواهد بود؟ امام (ع) فرمود: امام و حجت پس از من فرزندم است که به نام رسول الله (ص) نامگذاری شده است. (هم‌نام رسول الله است)[۸]. در خبری طولانی که شیخ طوسی آن‌را از گروهی از شیعیان از جمله: علی بن بلال، احمد بن هلال، محمد بن معاویه بن حکیم و حسن بن ایوب بن نوح نقل کرده، آمده است که آنها همگی گفته‌اند: با محمد الحسن بن علی (ع) دیدار کردیم تا از ایشان در مورد حجت پس از ایشان سؤال کنیم، در آن مجلس چهل نفر حضور داشتند، عثمان بن سعید بن عمرو العمری برخاست و گفت: ای فرزند رسول خدا می‌خواهم در مورد مسئله‌ای از شما سؤال کنم که شما در آن، از من آگاه‌تر و داناترید، امام (ع) به او فرمود: عثمان، بنشین پس از آن عثمان با خشم برخاست که از مجلس خارج شود، امام فرمود: هیچ‌کس نباید از مجلس بیرون برود. به همین علت کسی از ما از مجلس بیرون نرفت. اندکی بعد، امام عثمان را صدا زد او به پا خاست و امام (ع) فرمود: می‌خواهید پاسخ سؤالی که به خاطر دانستن آن به اینجا آمده‌اید، به شما بگویم؟
حاضران گفتند: آری ای فرزند رسول خدا، امام (ع) فرمود: شما آمده‌اید سؤال کنید حجت پس از من کیست؟ حاضران گفتند: آری. ناگاه چشم آنها به پسری افتاد که مانند تکه ماه (زیبا) بود و بسیار به امام (ع) شباهت داشت. پس از آن، امام (ع) فرمود: این امام شما پس از من است و این خلیفه و جانشین من بر شماست[۹].
علاوه بر این، احادیث زیاد دیگری وجود دارد که در آنها امام حسن عسکری (ع) بر وجود فرزندش تأکید کرده یا به آن اشاره کرده است تا این‌گونه ولادت و وجود ایشان به مردم و جامعه اثبات شود. در این احادیث، نوعی مراقبت و احتیاط و هوشیاری در مقابله با حاکمان به چشم می‌خورد که آنها خود مراقب امام عسکری (ع) و منتظر و مترصد تولد فرزند ایشان حضرت مهدی (ع) بودند و امام این نکته را با کلام خود بیان فرموده‌اند: آنها می‌پندارند با کشتن من می‌توانند مرا مقطوع النسل کنند (خاندان پیامبر را مقطوع النسل کنند) و کسی از آنها بر جای نماند[۱۰]»[۱۱].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«امام حسن عسکری (ع) پدر بزرگوار حضرت مهدی (ع) در روایات فراوانی، برای یاران ویژه، به ولادت فرزند خود تصریح کرده است. احمد بن اسحاق می‌گوید: از امام عسکری (ع) شنیدم که می‌فرمود: "اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي لَمْ يُخْرِجْنِي مِنْ اَلدُّنْيَا حَتَّى أَرَانِي اَلْخَلَفَ مِنْ بَعْدِي أَشْبَهَ اَلنَّاسِ بِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ خَلْقاً وَ خُلُقاً يَحْفَظُهُ اَللَّهُ تَعَالَى فِي غَيْبَتِهِ، ثُمَّ يَظْهَرُ فَيَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً "[۱۲]؛ "سپاس از آن خدایی است که مرا از دنیا نبرد تا آنکه جانشین مرا به من نشان داد. او از نظر آفرینش و اخلاق شبیه‌ترین مردم به رسول خدا است. خدای تعالی او را در غیبتش حفظ فرماید؛ سپس او را آشکار کند. او زمین را از عدل و داد آکنده سازد؛ همچنان‌که مملو از جور و ستم شده باشد". ابو هاشم جعفری می‌گوید: به امام عسکری (ع) عرض کردم: بزرگواری‌تان مانع از آن می‌شود تا از شما پرسش کنم؛ اجازه بفرمایید از شما چیزی بپرسم. آن حضرت فرمود: هر آنچه می‌خواهی بپرس. عرض کردم: ای آقای من! آیا برای شما فرزندی هست؟ فرمود: آری. پس گفتم اگر برای شما حادثه‌ای پیش آید، کجا به دنبال او باشیم؟ فرمود: "بِالْمَدِينَةِ "(در مدینه). ابراهیم بن ادریس می‌گوید: امام عسکری (ع) گوسفندی به من داد و فرمود: "عُقَّهُ عَنِ اِبْنِي فُلاَنٍ وَ كُلْ وَ أَطْعِمْ أَهْلَكَ"؛ "این را برای فرزندم فلان عقیقه کن و خود و نزدیکانت از آن بخورید". سپس دو گوسفند داد و فرمود: "عُقَّ هَذَيْنِ اَلْكَبْشَيْنِ عَنْ مَوْلاَكَ وَ كُلْ هَنَّأَكَ اَللَّهُ وَ أَطْعِمْ إِخْوَانَكَ"[۱۳]؛ "این دو گوسفند را از مولای خود عقیقه کن؛ و بخور- که خداوند بر تو گوارا نماید- و به برادران دینی خود نیز از آن بده"»[۱۴]. |
| ۲. آقای رضوانی؛ |
|---|
|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
«آری، در روایات زیادی به این موضوع اشاره شده است: موسی بن جعفر بن وهب بغدادی می‌گوید: از امام عسکری (ع) شنیدم که می‌فرمود: گویا شما را می‌بینم که بعد از من در جانشین من اختلاف خواهید نمود. آگاه باشید! همانا کسی که اقرار به امامان بعد از رسول خدا کند ولی منکر فرزندم باشد، همانند کسی است که اقرار به جمیع انبیا و رسولان داشته باشد ولی نبوت رسول خدا (ص) را انکار کند...[۱۵] عثمان بن سعید عمری می‌گوید: از امام عسکری (ع) سؤال شد در حالی که من نزد او بودم درباره روایتی که از آباء او نقل شده که زمین خالی از حجت خدا بر خلقش تا روز قیامت نخواهد بود. و همانا کسی که بمیرد و امام زمان خود را نشناخته باشد به مرگ جاهلیّت از دنیا رفته است؟ حضرت فرمود: این حق است، همان‌گونه که روز حق است. به حضرت عرض شد: ای فرزند رسول خدا! حجت و امام بعد از شما کیست؟ فرمود: فرزندم محمد امام و حجّت بعد از من است. هرکس بمیرد در حالی که او را نشناخته باشد به مرگ جاهلیّت از دنیا رفته است...[۱۶] احمد بن اسحاق می‌گوید: از امام حسن عسکری (ع) شنیدم که می‌فرمود: ستایش مخصوص خداوندی است که مرا از دنیا خارج نکرد تا اینکه جانشین بعد از مرا به من نشان داد. او شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (ص) از حیث خلقت و اخلاق است...[۱۷]»[۱۸]. |
پانویس
- ↑ نجاشی می‌گوید: (ثقه- مورد اعتماد بودن، دقیقا مانند کثیر الحدیث بودن است) نک، رجال النجاشی، ص ۳۵۳، شماره ۹۴۶.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج ۲، ص ۴۳.
- ↑ رجال النجاشی، ص ۹۱، رقم، ۲۲۵، رجال الطوسی، ص ۳۸۳، رقم ۵۶۴۳.
- ↑ رجال الطوسی، ص ۳۷۵، رقم ۵۵۵۳.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج ۱۲، ص ۱۲۷، رقم ۸۳۸۴.
- ↑ رجال الطوسی، ص ۴۰۱.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۳۸۹، ح ۱.
- ↑ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۳۷.
- ↑ الغیبة، ص ۲۱۷.
- ↑ الخزاز القمی، کفایة الاثر، ص ۲۰۳.
- ↑ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۱۰۷.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۰۸، ح ۴.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۲؛ ر.ک: کتاب الغیبة، ص ۲۴۵.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۱۸۷، ۱۸۸.
- ↑ كَأَنِّي بِكُمْ وَ قَدِ اخْتَلَفْتُمْ بَعْدِي فِي الْخَلَفِ مِنِّي أَمَا إِنَّ الْمُقِرَّ بِالْأَئِمَّةِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ الْمُنْكِرَ لِوَلَدِي كَمَنْ أَقَرَّ بِجَمِيعِ أَنْبِيَاءِ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ ثُمَّ أَنْكَرَ نُبُوَّةَ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ ؛ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۶۰، ح ۶
- ↑ إِنَّ هَذَا حَقٌّ كَمَا أَنَّ النَّهَارَ حَقٌّ فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَنِ الْحُجَّةُ وَ الْإِمَامُ بَعْدَكَ فَقَالَ ابْنِي مُحَمَّدٌ وَ هُوَ الْإِمَامُ وَ الْحُجَّةُ بَعْدِي مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة؛ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۶۰، ح ۷.
- ↑ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يُخْرِجْنِي مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى أَرَانِيَ الْخَلَفَ مِنْ بَعْدِي ما أَشْبَهَ النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ ص خَلْقاً وَ خُلُقا؛ کمال الدین، ص ۴۰۸، ح ۷؛ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۶۱، ح ۹
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۱۹۵.