آیا در قرآن به حکومت جهانی امام مهدی اشاره شده است؟ (پرسش)
| آیا در قرآن به حکومت جهانی امام مهدی اشاره شده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
آیا در قرآن به حکومت جهانی امام مهدی (ع) اشاره شده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- آیا نام و نشانی از حکومت حضرت مهدی در قرآن وجود دارد؟
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در این‌باره گفته است:
«آیات متعددی که تأویل آن تطبیق با حضرت ولی عصر (ع) شده، بسیار است.[۱] به عنوان نمونه:
- در قرآن کریم می‌خوانیم: ﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ﴾[۲]. این آیه صریحاً نوید می‌دهد که روزی خواهد آمد که آیین اسلام همه ادیان و مرام‌ها را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد و سراسر جهان زیر لوای اسلام قرار می‌گیرد، که منظور همان وقتی است که حضرت مهدی (ع) در سراسر جهان حکومت واحد اسلامی تشکیل می‌دهد.
- و باز می‌خوانیم: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۳]. این آیه حاکی است که در کتاب‌های آسمانی زبور و تورات و قرآن، موضوع حکومت انسان‌های شایسته بر سراسر زمین نوشته شده است. روشن است که وعده خدا حق است، روزی خواهد آمد که بندگان صالح، که از نظر قرآن مسلمین راستین هستند، حکومت واحد صالحان را بر همه نقاط زمین برقرار می‌سازند، که اشاره به حکومت حضرت مهدی (ع) است.
- و همچنین می‌خوانیم: ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا﴾[۴]. این آیه بیانگر حکومت واحد بر سراسر زمین است به آنان که ایمان و عمل صالح دارند، (یعنی منتظر واقعی هستند و با ایمان و عمل نیک خود زمینه‌سازی برای ایجاد آینده‌ای درخشان می‌کنند) نوید می‌دهد که خداوند حکومت زمین را به دست آنها می‌سپرد، دین آنها نیرومند و قوی می‌گردد، و در نتیجه آرامش و امنیت جانشین خوف و ناآرامی می‌شود. در پایان، آیه اشاره به این مطلب می‌کند که حکومت آنها بر سراسر زمین براساس توحید و پرستش خدای یکتا و نفی هرگونه شرک است. چنانچه در حدیثی پیامبر (ص) در مورد عقاید این حکومت واحد سراسری فرمود:" فَلَا يَبْقَى عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ أَحَدُ إِلَّا قَالَ : لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ "[۵]. به‌این‌ترتیب می‌بینیم قرآن این کتاب آسمانی نیز به حکومت درخشان و سراسر توحید آینده که همه مردم تحت پرچم توحید قرار گرفته و مردم صالح زمام امور را به دست می‌گیرند خبر می‌دهد.
- قرآن پس از ذکر فرعون و فرعونیان در این آیه می‌فرماید: ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾[۶]. این آیه گرچه در ماجرای حضرت موسی (ع) و فرعون نازل شده که خداوند حضرت موسی (ع) را بر فرعون و فرعونیان پیروز کرد و مستضعفان را به رهبری حضرت موسی (ع) به حکومت رسانید، ولی این آیه هرگز مربوط به زمان خاص حضرت موسی (ع) نیست، بلکه یک بشارت عمومی است در مورد پیروزی حق بر باطل، که سرانجام این پیروزی به‌طور جامع و کامل و جهانی به دست مهدی آل محمد (ع) صورت می‌گیرد، چنان‌که در روایات این مطلب تصریح شده و مهدی (ع) و پیروانش به حضرت موسی (ع) و پیروانش تشبیه شده‌اند. و در روایتی می‌خوانیم: امام سجاد (ع) فرمود: "سوگند به آن کس که محمد (ص) را به حق بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده قرار داد، نیکان ما همانند حضرت موسی (ع) و پیروانش هستند و بدان ما همانند فرعون و پیروانش می‌باشند"[۷]. و امام علی (ع) در تفسیر آیه فوق فرمود: "این گروه آل محمد (ص) هستند، خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می‌شود، برمی‌انگیزد و به آنان عزت می‌دهد و دشمنان آنان را ذلیل و خوار می‌کند"[۸]»[۹].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین عباس رحیمی، در کتاب «امید فردا» در این‌باره گفته است:
«بله، آیات بسیاری در قرآن، اشاره یا صراحت به آن دوران دارد، از جمله: ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾[۱۰]؛ بنا داریم به محرومان جهان منت گذاشته، آنان را وارث زمین و پیشوای مردم قرار دهیم. ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۱۱]؛ در کتاب زبور نوشتیم که بندگان شایسته من وارث زمین خواهند شد. ﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ﴾[۱۲]؛ خداوند، رسول خود را همراه با دین حق و هدایت فرستاد تا بر تمام ادیان پیروز و غالب شود. ﴿أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا﴾[۱۳]؛ هر کجا باشید، همه شما را خداوند گرد هم جمع خواهد کرد. این آیه اشاره به ۳۱۳ نفر از اصحاب آن حضرت است. ﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ﴾[۱۴]؛ کیست جز او که پاسخ مضطر (امام زمان (ع)) را بدهد و شما را خلیفه روی زمین گرداند. در اخباری که درباره این آیات رسیده، به زمان ظهور و حکومت آل محمد (ص) تفسیر شده است.احادیث بسیاری نیز درباره آن حضرت وجود دارد؛ به گونه‌ای که کمتر موضوعی در اسلام هست که به این گستردگی مطرح شده باشد. پیامبر (ص) و تمام امامان معصوم (ع) به آن پرداخته‌اند و تمام ویژگی‌های آن حضرت، علائم ظهور و مشخصات حکومت او در روایات آمده است؛ که تعداد آنها را ۲۳۸۱ تا ۳۲۷۱ شمارش نموده‌اند. این احادیث در منتخب الاثر، بشارات عهدین، بحارالانوار[۱۵] و معجم الملاحم ذکر شده است»[۱۶]. |
| ۲. آقای باقری‌زاده اشعری؛ |
|---|
|
آقای محمد باقری‌زاده اشعری، در کتاب «از امام مهدی بیشتر بدانیم» در این‌باره گفته است:
«آیات متعددی، حکومت جهانی اسلام و حاکمیت ارزش‌های دینی و انسانی را در جهان، پیش‌بینی کرده‌اند. در احادیث متواتر و قطعی، چهار دسته از این آیات به "حکومت جهانی امام مهدی (ع)" تفسیر یا تأویل شده‌اند:
|
پانویس
- ↑ در این‌باره به بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۴۴ مراجعه گردد.
- ↑ او خدایی است که رسولش را با دلایل رهنمون‌بخش فرستاد، تا آن را بر تمام دین‌ها غالب گرداند، هرچند این موضوع خوش‌آیند مشرکان نیست؛ سوره صف، آیه ۹.
- ↑ یقینا (بدانید که) ما در زبور (کتاب حضرت داوود (ع)) نوشتیم پس از آنکه این مطلب را در ذکر (تورات) نیز نوشته بودیم که: حتما بندگان صالح وارث زمین می‌شوند؛ سوره انبیا، آیه ۱۰۵.
- ↑ خداوند به آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته می‌کنند، وعده داده که آنان را نماینده خود در زمین گرداند، همان‌گونه که گذشتگان آنان را خلیفه کرد، وعده داده که دینشان را برای آنها پسندیده، نیرومند گرداند و ترسشان را مبدل به امنیت و آرامش کند، و برای من شریک نمی‌گیرند؛ سوره نور، آیه ۵۵.
- ↑ هیچ فردی روی زمین نمی‌ماند مگر اینکه معتقد است خدایی جز خدای یکتا وجود ندارد؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۲۴۷.
- ↑ ما بر این اراده کردیم که به مستضعفان نعمت بخشیم و آنها را پیشوایان و وارثین روی زمین قرار دهیم؛ سوره قصص، آیه ۵.
- ↑ مجمع البیان، ذیل آیه ۵، سوره قصص.
- ↑ نور الثقلین، ج ۲، ص ۱۱۰؛ در نهج البلاغه، کلمات قصار شماره ۲۰۹ نیز به این مطلب اشاره شده است.
- ↑ محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۵۰-۵۲.
- ↑ سوره قصص، آیه ۵و ۶.
- ↑ سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
- ↑ سوره برائت، آیه ۳۲.
- ↑ سوره بقره، آیه ۱۴۸.
- ↑ سوره نمل، آیه ۶۲.
- ↑ ج ۵۱- ۵۳.
- ↑ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۵۸.
- ↑ ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۲، ص ۱۰۱-۱۱۴.
- ↑ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۳، ۱۴.