ابن ماجه (پدیدآورنده)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

ابوعبدالله محمد بن یزید بن ماجه قزوینی ربعی، مشهور به ابن ماجه. اهل قزوین[۱] و از موالی «ربیعه» بود و نسبت ربعی وی به همین سبب است.[۲] ولادت وی در سال ۲۰۹ه‍ در این شهر بوده است.[۳] به رغم شهرت ابن ماجه، منابع شرح حال وی بسیار اندک و دانسته‌ها درباره زندگی او ناچیز است.

وی پس از استماع از مشایخ زادگاه خود مانند علی بن محمد طنافسی و ابومحمد عمرو بن رافع راهی سفر شد و مدتی در عراق به تحصیل پرداخت.[۴] در بغداد از شیوخی چون ابوخیثمه و زهیر بن حرب حدیث آموخت و سپس به دمشق و حمص رفت و مدتی در آنجا اقامت گزید. همچنین سفری به مصر داشت و از مشایخ آن دیار بهره برد. در مدت حضور در مکه و مدینه از شماری از شیوخ آن دیار نیز دانش آموخت.[۵] وی پس از این سفرهای علمی، به قزوین بازگشت و در آنجا به تدریس و تألیف پرداخت. از جمله شاگردان وی افرادی چون محمد بن عیسی ابهری، علی بن ابراهیم قطّان و احمد بن روح بغدادی را می‌‌توان نام برد.[۶] وی را فردی راستگو و موثق دانسته‌اند،[۷] گرچه برخی ادعا کرده‌اند که در احادیث منقوله او روایات ضعیفی وجود دارد.[۸]

ابن ماجه به سال ۲۷۳ یا ۲۷۵ه‍ در قزوین درگذشت.[۹] در سوگ او شاعران مرثیه‌ها سرودند[۱۰] و مزار او در قزوین تا مدت‌ها شناخته شده بود.[۱۱] وی دارای آثار و تألیفاتی چون السنن، التاریخ و التفسیر بود.[۱۲] کتاب السنن وی که به عنوان سنن ابن ماجه شهرت دارد، ششمین کتاب از صحاح سته اهل سنت در حدیث است که از قرن ششم رواج یافته است.[۱۳]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. التدوین فی اخبار قزوین ۲/۴۹.
  2. المنتظم ۱۲/۲۵۸.
  3. تهذیب الکمال ۲۷/۴۰.
  4. التدوین فی اخبار قزوین ۲/۴۹.
  5. تاریخ مدینة دمشق ۵۹/۱۹۶.
  6. تاریخ الاسلام ۲۰/۴۶۸.
  7. سیر اعلام النبلاء ۱۳/۲۷۸.
  8. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۵۳۱.
  9. تهذیب الکمال ۲۷/۴۱ و۴۲.
  10. التدوین فی اخبار قزوین ۲/۴۹.
  11. نزهة القلوب ۵۹.
  12. المنتظم ۱۲/۲۵۸.
  13. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۷۲۸.