ابوحارث

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

از راویان امام رضا (ع). ابوحارث که به استناد نقل دو حدیث فقهی از امام رضا (ع) نامش در برخی کتب رجال آمده است، زندگی‌نامه روشنی ندارد. بر اساس روایتی که علی بن اسباط از او نقل می‌کند، از امام رضا (ع) پرسید: آیا مرد می‌تواند با لباس ابریشم نماز بخواند؟ حضرت در پاسخ به عدم جواز آن حکم فرمود[۱]. این حدیث را کلینی با اسنادش از محمد بن خالد قمی از اسماعیل بن سعد احوص یا اشعری هم نقل کرده است[۲]. به همین دلیل برخی احتمال داده‌اند که ابوحارث کنیه اسماعیل بن سعد باشد[۳]. روایت بعدی را مقاتل بن مقاتل از او نقل می‌کند که باز از امام رضا (ع) پرسیده است: چون در مسافرت کاروانیان زود حرکت می‌کنند، نمی‌توانم چهار رکعت نماز نافله مغرب را بخوانم. آیا می‌توانم آن را در محمل به جا آورم؟ امام فرمود: مانعی ندارد، می‌توانید چنین کنید[۴]. البته در برخی از کتاب‌ها از او با عنوان ابوحرث یاد شده است[۵] که معلوم نیست آیا تأکید بر تصحیح عنوان است، یا به نحوه نگارش بر می‌گردد یا خطای استنساخ است. جز این دو، روایت دیگری از او دیده نمی‌شود. با اینکه هر دو روایت مورد استناد فقیهان قرار گرفته، اما درباره راوی سخنی در کتب رجالی نیامده است[۶][۷][۸]

منابع

پانویس

  1. تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۰۸؛ کتاب الوافی، ج۷، ص۴۲۴.
  2. الاستبصار، ج۱، ص۳۸۶؛ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۰۸؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۴، ص۳۱۷.
  3. تفصیل الشریعة - الصلاة، ج۱، ص۳۴۴؛ نهایة التقریر فی مباحث الصلاة، ج۱، ص۳۷۱.
  4. الکافی، ج۳، ص۴۴۱؛ کتاب الوافی، ج۷، ص۵۱۸؛ جامع الرواة، ج۲، ص۳۷۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۲، ص۱۱۰.
  5. تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۵؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۴، ص۶۰۸.
  6. مسند الإمام الرضا (ع)، ج۲، ص۵۱۵.
  7. منابع: الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۳۶۳ش؛ تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - الصلاة، محمد بن عبدالله فاضل لنکرانی (۱۴۲۸ق)، قم، مؤلف، اول، ۱۴۰۸ق؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ جامع أحادیث الشیعة، زیر نظر: سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی (۱۳۸۰ق)، قم، دار الکتب العلمیة، ۱۳۹۹ قی؛ جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد، محمد بن علی اردبیلی (۱۱۰۱ق)، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۳ق، الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، پنجم، ۱۳۶۳ش؛ کتاب الوافی، محمد محسن بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)، تحقیق: ضیاء الدین حسینی، اصفهان، مکتبة الإمام أمیر المؤمنین علی اول، ۱۴۰۶ق؛ مسند الإمام الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، اول، ۱۴۰۶ق؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، سیدابو القاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة، پنجم، ۱۴۱۳ق؛ نهایة التقریر فی مباحث الصلاة، سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی (۱۳۸۰ق)، تقریر: محمد فاضل لنکرانی (۱۴۲۸ق)، تحقیق: مرکز فقهی ائمه اطهار غله، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار تا، سوم، ۱۴۲۰ق.
  8. علی‌دوست، طاهره، مقاله «ابوحارث»، دانشنامه امام رضا ص ۴۸۱.