ابولیلی انصاری

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از ابولیلی بلال)
ابولیلی انصاری
تصویر قدیمی از مسجد کوفه
نام کاملابولیلی انصاری
جنسیتمرد
کنیهابولیلی
لقبایسر
از قبیلهبنی‌تمیم
پدربلال بن بلیل
پسرعبدالرحمان بن ابولیلی انصاری
محل زندگیکوفه
تاریخ شهادت۳۷ هجری
از اصحاب
حضور در جنگ

آشنایی اجمالی

ملقب به «ایسر»[۱] که در نامش اختلاف بسیار است. او را «اوس»، «یسار»، «یسر»، «بلال»، «بلیل» و «داوود» گفته‌اند. در جنگ احد و دیگر غزوات شرکت داشت[۲]. او از جمله اصحابی است که به کوفه رفت و در محله قبیله جهینه مسکن گزید. ابولیلی، از یاران امیر مؤمنان (ع) بود که به همراه پسرش «عبدالرحمن»، در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان شرکت داشت[۳] گفته شده در صفین شهید شد[۴].

ابولیلی از رسول خدا (ص) سیزده روایت نقل کرده است[۵]. ترمذی، نسائی، ابوداوود و ابن ماجه، حدیث او را در صحاح خود آورده‌اند[۶].

پسر ابولیلی، عبدالرحمان بن ابولیلی انصاری تابعی، قاری، فقیه و محدث مشهور است که از اصحاب و دوستداران امیر مؤمنان (ع) به شمار می‌رود[۷]. او تنها ۱۲۰ نفر انصاری از اصحاب رسول خدا (ص) را دید[۸]. در حلقه درس او، اصحاب پیامبر، از جمله براء بن عازب حاضر می‌شدند و از او حدیث می‌شنیدند[۹]. خانه او محل اجتماع قاریان قرآن بود که به دور او جمع می‌شدند[۱۰]. از اخبار مربوط به او چنین به دست می‌آید که وی از نظر فقهی و سیاسی، کاملا گرایش شیعی داشته است. از این رو، وقتی حجاج می‌خواست منصب قضا را بدو واگذارد، ابوالعوام بن حوشب به او گفت: اگر می‌خواهی علی بن ابی طالب را بر قضا بگماری، این کار را بکن [۱۱].

عبدالرحمان در قیام محمد بن عبدالرحمان بن اشعث شرکت کرد و به سال ۸۳ در دیر جَماجِم[۱۲] کشته شد یا در رود دجیل (شعبه‌ای از دجله بغداد) غرق گردید[۱۳].

از نوادگان ابولیلی، محمد بن عبدالرحمان بن ابی لیلی است که فقیه و قاضی عراق، و هم تراز ابوحنیفه به شمار می‌رود[۱۴][۱۵]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۷.
  2. ابن حجر، ج۷، ص۲۹۲.
  3. ابن عبد البر، ج۴، ص۳۰۷.
  4. ابن حجر، ج۷، ص۲۹۲.
  5. ابن حزم، ص۱۴۲.
  6. مزی، ج۲۱، ص۴۸۹.
  7. ذهبی، العبر، ج۱، ص۷۱؛ همو، سیر اعلام، ج۳، ص۵۱۱ و ج۴، ص۲۶۴.
  8. ابن سعد، ج۶، ص۱۶۶.
  9. مزی، ج۱۱، ص۳۵۳.
  10. ابن سعد، ج۶، ص۱۶۶.
  11. ابن سعد، ج۶، ص۱۶۶.
  12. هفت فرسخی بیرون کوفه به طرف بصره؛ ر. ک: باقوت حموی، ج۲، ص۵۰۳.
  13. ابن سعد، ج۶، ص۱۶۸؛ مزی، ج۱۱، ص۳۵۳.
  14. ذهبی، سیر اعلام، ج۶، ص۳۱۱.
  15. هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابولیلی انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۹۱.