افراط در فقه اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث افراط است. افراط از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: افراط در فقه اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
افراط دارای احکام تکلیفی و وضعی است و در ابواب طهارت، صلات، خمس، تجارت، قرض، حجر، شرکت، مزارعه، عاریه، وکالت، اطعمه و اشربه و شهادات آمده است.
افراط در بلند خواندن حمد و سوره به حدّی که خارج از متعارف باشد، نماز را باطل میکند. [۱]
زیاده روی در مصرف، اسراف است. افراط کردن در صرف مال در کارهای خیر با رشید بودن منافات ندارد[۲].
چنانچه افراط موجب زیان به دیگری گردد، افراط کننده ضامن است، مانند اینکه افراط در آب دادن مزرعه باعث خرابی ساختمان همسایه شود. [۳]
فرد امین، مانند رهن گیرنده (مرتهن)، [۴] دلاّل، [۵] وکیل و شریک [۶] در صورتی ضامن است که افراط یا تفریط کند.
افراط در خوردن مکروه است و اگر موجب ضرر قابل اعتنا شود یا گمان آن برود، حرام میگردد.[۷] مقدار مصرف شده از درآمد، مئونه به شمار میرود و خمس ندارد، مگر آنکه در مصرف زیاده روی شده باشد، در این صورت مقدار زیاده روی شده خمس دارد. [۸]
افراط در شوخی اگر مصداق خلاف مروّت باشد، بنابر قول به اعتبار آن در عدالت، موجب سقوط عدالت می‌شود[۹][۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ تذکرة الفقهاء، ج ۱۰، ص۲۰۳ ـ ۲۰۴ و (ق) ج ۲، ص۴۴۶؛ کشف الغطاء، ج ۴، ص۲۶۵
- ↑ جامع المقاصد، ج ۵، ص۱۸۳ ـ ۱۸۶.
- ↑ مجمع المسائل، ج۲، ص۱۰۱.
- ↑ جواهر الکلام، ج۲۵، ص۱۷۴.
- ↑ مجمع الفائدة، ج۸، ص۵۴۰.
- ↑ مجمع الفائدة، ج ۱۰، ص۲۰۳.
- ↑ جواهر الکلام، ج ۳۶، ص۴۶۱.
- ↑ سؤال و جواب (یزدی)، ص۲۷۴.
- ↑ ایضاح الفوائد، ج ۴، ص۴۲۵.
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۱، صفحه ۶۱۹-۶۲۰.