امارة الأستکفاء

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

امارة الاستکفاء، به مقامی گفته می‌شد که خلفا، به برخی از رجال حکومتی تفویض می‌کردند. این تفویض همراه با دستور العمل‌هایی بود که از سوی خلیفه وضع و به ایشان ابلاغ می‌گردید. مهمترین وظایف او عبارت بود از: فرماندهی نظامیان، تهیه و تدارکات و پشتیبانی جنگ جویان، ارایه نظر در احکام دینی، نصب قضات، جمع‌آوری زکات، خراج و صدقات، حمایت از دین و دفاع از حریم اسلام، اجرای حدود شرعی، بر پایی امامت جماعت، راه اندازی کاروان حج و مانند آن[۱]. منصب امارة الاستکفاء بیشتر، برای شهرهایی تفویض می‌شد که از مرکز خلافت دور بودند؛ برای مثال بنی عباس، که مرکز خلافت آنها حجاز بود، این مقام را برای شهرهای شام، مصر و خراسان می‌گماردند؛ بر خلاف بنی امیه، که با مرکزیت خلافت در شام، این مقامات را برای عراق منصوب می‌کردند؛ مانند گماردن "عبیدالله بن زیاد"، "حجاج بن یوسف"، "عبدالرحمن" و "عمر بن عبدالعزیز" برای شهرهای کوفه و بصره[۲]. این نوع اختیارات در بعضی از سیستم‌های حکومتی امروز نیز به چشم می‌خورد؛ نظیر کشورهایی که بخشی از آنها دارای خودمختاری می‌باشند[۳].

منابع

پانویس

  1. تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۱۴۷؛ ماوردی، الاحکام السلطانیه، ص۳۱-۳۰.
  2. تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۱۴۷. برای آگاهی از تفاوت‌های امارة الاستکفاء و الاستیلاء ر. ک: ماوردی، الاحکام السلطانیه ص۳۴؛ ابویعلی، الاحکام السلطانیه، ص۳۸.
  3. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۴۱.