بحث:آخرت

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

فهرست آخرت

مقدمات

  1. معناشناسی:
    1. آخرت در لغت
    2. آخرت در قرآن و حديث
    3. آخرت در مقايسه با دنيا
  2. ويژگى‌هاى آخرت:
    1. قرارگاه
    2. خانه هميشگى
    3. خانه زندگىِ حقيقى
    4. حاكميت مطلق حق
    5. شهود حقايق غيبى
    6. خانه پاداش كردار نيك و بد
    7. دشوارى راه
    8. كاميابى شايستگان
    9. احاطه آخرت بر دنيا
  3. اهتمام به آباد ساختن خانه آخرت

فصل يكم: آخرت‌شناسى

  1. نام‌گذارى آخرت
  2. نخستين منزلگاه آخرت
  3. مقايسه ميان آخرت و دنيا
  4. ويژگى‌هاى آخرت:
    1. سراى ماندن
    2. سراى ماندگارى
    3. سراى زندگىِ حقيقى
    4. سراى حق
    5. سراى بيدارى
    6. سراى يقين
    7. سراى سزا
    8. سراى محصور در ناملايمات
    9. سرايى كه احوال آن تابع شايستگى است
    10. سراى محيط بر دنيا

فصل دوم: اهتمام به آخرت

  1. تشويق به آخرت‌گرايى
  2. فرزند آخرت باشيد
  3. ويژگى‌هاى آخرت‌گرايان
  4. زنهاردهى از بى‌توجّهى به آخرت
  5. اندازه پرداختن به آخرت
  6. ويژگى‌هاى طالبان آخرت:
    1. رغبت
    2. شيفتگى
    3. آمادگى
    4. كوشش و تلاش
    5. عمل
    6. توشه برگرفتن
  7. آثار اهمّيت دادن به آخرت

فصل سوم: ياد آخرت

  1. تشويق به يادآورى آخرت
  2. عوامل يادآورى آخرت
  3. عوامل از ياد بردن آخرت:
    1. آرزوى دراز
    2. دارايى بسيار
    3. آزمندى به دنيا
    4. همنشينى با گنه‌پيشگان
    5. گوش سپردن به آلات لهو و لعب
  4. آثار ياد كردن آخرت
  5. آثار از ياد بردنِ آخرت

فصل چهارم: آباد كردن آخرت

  1. تشويق به كِشتن و آباد كردن آخرت
  2. بركات آباد كردن آخرت
  3. آنچه آخرت را آباد مى‌كند
  4. آنچه آخرت را و يران مى‌كند

فصل پنجم: سوداى آخرت

  1. تشويق به سوداى آخرت
  2. معناى سوداگرى آخرت
  3. زنهاردهى از سودا كردنِ آخرت به دنيا
  4. نكوهش آنكه آخرتش را به دنياى ديگران بفروشد

آخرت جهانی است که انسان پس از مرگ به آن وارد شده و در آنجا جاودانه می‌ماند و برای آنچه در دنیا انجام داده، پاداش و یا کیفر می‌بیند.

معناشناسی

آخرت به معنای واپسین و ناظر به حیات پس از مرگ و جهان پاداش و کیفر است. آخرت گاهی در مقابل دنیا قرار می‌گیرد و گاهی در مقابل اولی. اگر کلمه دنیا به معنای قرب و نزدیکی باشد معنای آخرت یعنی زندگانی دورتر ما و اگر دنیا به معنای سطح پایین باشد، آخرت یعنی آنکه در سطح بالاتر قرار دارد[۱].[۲] باید توجه داشت ایمان به آخرت از آموزه‌های بنیادی دین اسلام و ادیان پیشین است[۳].[۴]

آخرت در قرآن

در آیات زیادی از قرآن کریم واژۀ آخرت به کار رفته و توضیحاتی دربارۀ آن داده شده است مانند اینکه:

  1. در جهان آخرت، از نظام اجتماعی و تعاون و مدنیت، همانطور که در دنیا وجود دارد، خبری نیست.
  2. در آن جهان، هر انسانی به نتیجه‌ اندیشه و گفتار و کردار خویش می‌رسد و با آنچه در دنیا کرده است، همراه می‌شود[۵].
  3. حقیقت ناب تنها در آخرت برای انسان آشکار می‌گردد و از این رو، شک و تردید در آنجا برای کسی پیش نمی‌آید و اختلاف نظری میان انسان‌ها رخ نمی‌دهد[۶].
  4. انسان در آخرت متوجه می‌شود مؤثر راستین در وقایع جهان، تنها خداوند بوده و علل و اسباب دیگر تأثیر مستقلی نداشته‌اند[۷].
  5. آنچه در آخرت به انسان می‌رسد، یا نعمت است و یا نقمت.
  6. لذت و رنج در آن جهان به گونۀ دیگری است و با دنیا قابل قیاس نیست: [۸].[۹]
  7. دنیا قابلیت آن را ندارد که انسان‌ها نتیجه تلاش‌های خود را به صورت کامل بگیرند، ولی در آخرت، آن را به گونه کامل درمی‌یابد و هیچ عاملی مانع آن نیست[۱۰].
  8. هر کاری که انسان در دنیا انجام می‌‌دهد به منزلۀ بذری است که می‌‌کارد و در آخرت درو خواهد نمود[۱۱].
  9. از دیدگاه قرآن نه تنها انسان که همه آفریدگان در آخرت محشور می‌شوند و به بندگی خدا اقرار می‌کنند[۱۲].[۱۳].

قیامت در فرهنگ مطهر

قیامت روز رسیدگی است، روزی است که محکمه عدل تشکیل می‌شود، تنها محکمه عدلی که مربوط به همه جهان است[۱۴]. قرآن از آن جهت نظام موت و حیات روی زمین را مثال می‌آورد که ما آن را به عنوان نمونه کوچکی از یک حیات کلّی‌تر بشناسیم و در کار قیامت استبعاد نکنیم و آن را خارج از مجموعه نظامات و سنن آفرینش ندانیم. قرآن کریم می‌گوید “قیامت تجدید حیات است و تجدید حیات چیزی است که نمونه کوچک آن را در روی زمین می‌بینیم. در حدیث است که پیغمبر اکرم می‌فرمود: «إذا رأیتم الربیع فأکثروا ذکر النشور». هر وقت بهار را دیدید بسیار از قیامت یاد کنید[۱۵].

قیامت کبری

مرحله دوم حیات جاوید، قیامت کبری است. قیامت کبری بر خلاف عالم برزخ که مربوط به فرد است و هر فردی بلافاصله وارد عالم برزخ می‌گردد، مربوط است به جمع، یعنی به همه افراد و همه عالم؛ حادثه‌ای است که همه اشیاء و همه انسان‌ها را در برمی گیرد و واقعه‌ای است که برای کل جهان رخ می‌دهد؛ کل جهان وارد مرحله‌ای جدید و حیات جدید و نظام جدید می‌گردد. قرآن کریم که ما را از حادثه بزرگ قیامت آگاه کرده است، ظهور این حادثه بزرگ را مقارن با خاموش شدن ستارگان، بی‌فروغ شدن خورشید، خشک شدن دریاها، هموار شدن ناهمواری‌ها، متلاشی شدن کوه‌ها و پیدایش لرزش‌ها و غرّش‌های عالم‌گیر و دگرگونی‌ها و انقلاب‌های عظیم و بی‌مانند بیان کرده است. مطابق آنچه از قرآن کریم استفاده می‌شود تمامی عالم به سوی انهدام و خرابی می‌رود و همه چیز نابود می‌شود و بار دیگر جهان نوسازی می‌شود و تولّدی دیگر می‌یابد و با قوانین و نظامات دیگر که با قوانین و نظامات فعلی جهان تفاوت‌های اساسی دارد، ادامه می‌یابد و برای همیشه باقی می‌ماند[۱۶].

آخرت در فرهنگ مطهر

روز و دوره‌ای که آخر است و پایان‌ناپذیر است (دوره آخرت)[۱۷]. کلمه آخرة که در فارسی به‌صورت “آخرت” نوشته می‌شود، مؤنث آخر است که در مقابل کلمه اول بکار می‌رود که مؤنث آن اولی است. اینکه قرآن آخرة را به‌صورت مؤنث آورده به جهت آن است که معمولاً در موارد دیگر صفت برای کلمه دیگری مثل کلمه دار و یا حیات آورده می‌شده است و چون موصوف مؤنث بوده، صفت به تبع موصوف مؤنث استعمال می‌گردد. آخرت گاهی در مقابل دنیا قرار می‌گیرد و گاهی در مقابل اولی. کلمه دنیا، ممکن است از ماده دنو باشد به معنای قرب و نزدیکی، و ممکن است از ماده دنی به معنای پست باشد. اگر از دنو باشد یعنی این زندگی کنونی که نزدیک‌تر است به ما؛ و قهراً معنای آخرت یعنی زندگانی دورتر ما. و اگر از ماده دنی باشد یعنی این زندگی که نسبت به آن دیگری، در سطح پایین‌تر است و آخرت یعنی آنکه در سطح بالاتر قرار دارد[۱۸]. اعتقاد به آخرت مساوی با اعتقاد به جاودانگی است. چون فرق دنیا و آخرت یکی همین است که دنیا پایان‌پذیر است و آخرت پایان‌ناپذیر و جاودانه[۱۹]. شکی نیست که در دنیا نظام پست وجود دارد و باید با نظام پست‌تر جنگید. و نظام برتر را بجای آن نشاند؛ و در تعبیرات قرآن هم آمده است؛ اما هیچ‌وقت مراد قرآن از دنیا و آخرت نظام برتر و پست‌تر نیست. بلکه دنیا و آخرت برای خودش مطلبی است؛ و نظام پست‌تر و بدتر مطلب دیگر[۲۰].[۲۱]

پانویس

  1. ↑ مرتضی مطهری، آشنایی با قرآن، جلد اول و دوم، ص۱۳۸.
  2. ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۱.
  3. ↑ ر.ک: تفسیر نمونه‌، ۱۹/ ۷۱ و ۲۵/ ۴۰۱.
  4. ↑ فرهنگ شیعه، ص 40.
  5. ↑ ﴿وَأَن لَّيْسَ لِلإِنسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى﴾؛ سوره نجم، آیه ۳۹.
  6. ↑ ﴿لَقَدْ كُنتَ فِي غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ﴾؛ سوره ق، آیه ۲۲.
  7. ↑ ﴿يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ﴾؛ سوره نور، ۲۵.
  8. ↑ ﴿يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الأَنفُسُ وَتَلَذُّ الأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ﴾؛ سوره زخرف، ۷۱.
  9. ↑ ﴿إِلاَّ مَن تَوَلَّى وَكَفَرَ فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الأَكْبَرَ﴾؛ سوره غاشیه، آیه ۲۳ و ۲۴.
  10. ↑ ﴿فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ﴾؛ سوره زلزال، آیه ۷ و ۸.
  11. ↑ ﴿مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ ﴾؛ سوره شوری، آیه ۲۰.
  12. ↑ ﴿إِن كُلُّ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ إِلاَّ آتِي الرَّحْمَنِ عَبْدًا﴾؛ سوره مریم، آیه ۹۳.
  13. ↑ فرهنگ شیعه، ص 40.
  14. ↑ اسلام و مقتضیات زمان، ج۱، ص۳۹۶.
  15. ↑ مجموعه آثار، ج۲، ص۵۲۸.
  16. ↑ مجموعه آثار، ج۲، ص۵۱۹.
  17. ↑ مجموعه آثار، ج۲، ص۵۰۲.
  18. ↑ آشنایی با قرآن، جلد اول و دوم، ص۱۳۸.
  19. ↑ آشنایی با قرآن، جلد اول و دوم، ص۱۳۹.
  20. ↑ آشنایی با قرآن، جلد اول و دوم، ص۱۶۷.
  21. ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۱.

فهرست آخرت

مقدمات

  1. معناشناسی:
    1. آخرت در لغت
    2. آخرت در قرآن و حديث
    3. آخرت در مقايسه با دنيا
  2. ويژگى‌هاى آخرت:
    1. قرارگاه
    2. خانه هميشگى
    3. خانه زندگىِ حقيقى
    4. حاكميت مطلق حق
    5. شهود حقايق غيبى
    6. خانه پاداش كردار نيك و بد
    7. دشوارى راه
    8. كاميابى شايستگان
    9. احاطه آخرت بر دنيا
  3. اهتمام به آباد ساختن خانه آخرت

فصل يكم: آخرت‌شناسى

  1. نام‌گذارى آخرت
  2. نخستين منزلگاه آخرت
  3. مقايسه ميان آخرت و دنيا
  4. ويژگى‌هاى آخرت:
    1. سراى ماندن
    2. سراى ماندگارى
    3. سراى زندگىِ حقيقى
    4. سراى حق
    5. سراى بيدارى
    6. سراى يقين
    7. سراى سزا
    8. سراى محصور در ناملايمات
    9. سرايى كه احوال آن تابع شايستگى است
    10. سراى محيط بر دنيا

فصل دوم: اهتمام به آخرت

  1. تشويق به آخرت‌گرايى
  2. فرزند آخرت باشيد
  3. ويژگى‌هاى آخرت‌گرايان
  4. زنهاردهى از بى‌توجّهى به آخرت
  5. اندازه پرداختن به آخرت
  6. ويژگى‌هاى طالبان آخرت:
    1. رغبت
    2. شيفتگى
    3. آمادگى
    4. كوشش و تلاش
    5. عمل
    6. توشه برگرفتن
  7. آثار اهمّيت دادن به آخرت

فصل سوم: ياد آخرت

  1. تشويق به يادآورى آخرت
  2. عوامل يادآورى آخرت
  3. عوامل از ياد بردن آخرت:
    1. آرزوى دراز
    2. دارايى بسيار
    3. آزمندى به دنيا
    4. همنشينى با گنه‌پيشگان
    5. گوش سپردن به آلات لهو و لعب
  4. آثار ياد كردن آخرت
  5. آثار از ياد بردنِ آخرت

فصل چهارم: آباد كردن آخرت

  1. تشويق به كِشتن و آباد كردن آخرت
  2. بركات آباد كردن آخرت
  3. آنچه آخرت را آباد مى‌كند
  4. آنچه آخرت را و يران مى‌كند

فصل پنجم: سوداى آخرت

  1. تشويق به سوداى آخرت
  2. معناى سوداگرى آخرت
  3. زنهاردهى از سودا كردنِ آخرت به دنيا
  4. نكوهش آنكه آخرتش را به دنياى ديگران بفروشد
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=بحث:آخرت&oldid=1256635»