بحث:آیا فرشتگان به یاری امام مهدی می‌آیند؟ (پرسش)
نویسنده: آقای سالاری
پاسخ تفصیلی
حضور فرشتگان در سپاه یاران امام زمان و خدمات آنها به مؤمنان
- براساس آنچه در روایات آمده در دوران امام زمان(ع) همه کس و همه چیز در اختیار آن حضرت قرار می‌گیرد[۱]. بنابر آنچه در روایات آمده، ۳۱۳ نفر فرماندهان لشکری و کشوری حضرت مهدی(ع) هستند که حضرت به وسیله آنها و با تأیید ملائکه و فرشتگان[۲]، شرق و غرب جهان را فتح میکند و وعدۀ خداوند را تحقق می‌بخشد[۳]. امام صادق(ع) در تفسیر آیه شریفه ﴿أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ﴾[۴]؛ فرمود: «آن امر ماست که خدا فرموده است نباید در آن شتاب شود. خداوند او را به وسیله سه سپاه یاری میکند؛ فرشتگان، مؤمنان و رعب و وحشت در دل دشمنان، و ظهور او مانند ظهور رسول اکرم است»[۵].[۶]
- در حکومت امام زمان(ع) همه چیز در تسخیر آن حضرت قرار خواهد گرفت[۷]، خداوند، سپاه امام را با دسته‌هایی از فرشتگان تقویت میکند[۸] و همگی تحت فرمان امام(ع) خواهند بود. امام رضا(ع) در این باره می‌فرماید: «زمانی که حضرت قائم(ع) ظهور میکند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد، تا به مؤمنان سلام کرده و در مجالسشان شرکت جویند. پس اگر یکی از مؤمنان کاری داشت، حضرت بقیة الله یکی از آن فرشتگان را برایش می‌فرستد تا او را جابه‌جا کند. آن فرشته نیز به دستور امام مهدی(ع) آن مؤمن را بر بال خود حمل کرده و خدمت امام می‌برد. امام پس از برآوردن نیاز او، به وسیلۀ همان فرشته، وی را به جایگاهش برمی‌گرداند. برخی از مؤمنان نیز به وسیله ابر جابه‌جا می‌شوند، برخی از آنها با فرشتگان هم‌پرواز می‌شوند و برخی دیگر با فرشتگان پیاده‌روی می‌کنند و گروهی نیز از فرشتگان پیشی می‌گیرند. فرشتگان جهت داوری به نزد بعضی از مؤمنان می‌روند؛ چراکه مؤمن نزد خداوند از فرشته گرامی‌تر است و حضرت قائم(ع) گروهی دیگر از مؤمنان را برای داوری، بین صدهزار فرشته خواهد فرستاد»[۹].[۱۰] از روایات استفاده می‌شود فرشتگان مقرب الهی، خدمتگزار مهدی(ع) هستند و او را در تشکیل حکومت واحد جهانی یاری می‌دهند[۱۱].
گروه‌های قطعی فرشتگان یاری دهنده حضرت ولی عصر(ع)
- شمار فرشتگان یاری دهندۀ حضرت، در بیشتر احادیث، سیزده هزار و سیصد و سیزده نفر ذکر شده است [۱۲].[۱۳] آنان شامل گروه‌های مختلفی از ملائکه ای هستند که یاری دهندۀ امامان و انبیای پیشین بوده‌اند، چنانکه ابان بن تغلب از امام صادق(ع) نقل کرده که فرمود: «گویا حضرت قائم را در شهر نجف می‌بینم که زره پیامبر(ص) را با پوششی از دیبای زربفت پوشانده و به تن کرده و بر اسب سیاه پیشانی سفیدی سوار شده است. او تکانی به اسب می‌دهد به گونه‌ای که اهل هر شهر، او را آنچنان می‌بینند که گویی در شهرشان حضور دارد. پرچم رسول خدا ـ که دسته‌اش از پایه‌های عرش است و... ـ را به اهتزاز در می‌آورد. آن پرچم را به سوی هر چه می‌برد خداوند آن را در هم می‌کوبد. وقتی پرچم به اهتزاز در آید مؤمنی نیست مگر آنکه قلبش همانند پاره‌های آهن شده و به هر مؤمن نیروی چهل مرد داده می‌شود. مؤمنی نیست مگر آنکه شادی ظهور امام مهدی(ع) در قبر به او می‌رسد؛ هنگامی که در قبرهای خود به دیدار یکدیگر رفته و به یکدیگر بشارت قیام ایشان را می‌دهند. عرض کرد: همۀ این فرشتگان خواهند آمد؟! فرمود: «آری؛ همان‌هایی که همراه حضرت نوح(ع) در کشتی و آنهایی که به هنگام انداخته شدن در آتش، همراه حضرت ابراهیم و آنهایی که هنگام شکافته شدن دریا برای بنی اسرائیل، همراه حضرت موسی(ع) و آنهایی که هنگام بالا رفتن به سوی آسمان، همراه حضرت عیسی(ع) بودند، هم‌چنین آن چهار هزار فرشتۀ نشاندار و آن یک هزار فرشتۀ صف‌بسته که با پیامبر(ص) همراه بودند و آن سیصد و سیزده فرشته که در جنگ بدر به یاری پیامبر(ص) آمده بودند، نیز آن چهار هزار فرشته که برای یاری امام حسین(ع) به زمین آمده بودند و به آنها اجازه جنگ داده نشد و هم‌چنان تا روز قیامت، کنار قبر مقدس امام حسین(ع) با موی پریشان و غبارآلود برای او گریه می‌کنند»[۱۴].[۱۵]
- به طور مبسوط گروه فرشتگان یاری کنندۀ حضرت عبارت‌اند از:
- گروه اول: پنج هزار و سیصد و سیزده فرشته یاری دهندۀ پیامبر اکرم(ص) در جنگ بدر: امام صادق(ع) فرمود: «آنان که در بدر بودند پنج هزار و سیصد و سیزده تن بودند، چهار هزار از مسومین (نشاندار) و هزار نفر از مردفین (صف بسته)» [۱۶] و درباره سیصد و سیزده تن فرمود: «یک ثلث ایشان بر اسب‌های أشهب (سفید، با خال‌های سیاه) سوار خواهند بود و ثلثی بر اسب‌های أبلق و ثلثی بر اسب‌های قرمز»[۱۷].[۱۸] و شاید در ابتدای قیام، گروه فرشتگان همراهی کنندۀ حضرت، شامل همین پنج هزارتن و جبرئیل و میکائیل و اسرافیل باشد؛ چراکه حضرت باقر(ع) فرمود: «گویا می‌بینم او را که از مکه به سوی کوفه حرکت کرده با پنج هزار ملائکه، جبرئیل از طرف راست او و میکائیل از طرف چپ او و مؤمنین در جلو او و لشکر خود را در بلاد متفرق میکند»[۱۹].[۲۰]
- گروه دوم: فرشتگانی که با حضرت نوح(ع) در کشتی بودند.
- گروه سوم: فرشتگان همراهی کنندۀ حضرت ابراهیم(ع)، هنگامی که ایشان را در آتش انداختند.
- گروه چهارم: فرشتگانی که همراه حضرت موسی(ع) زمان شکافته شدن دریا بودند.
- گروه پنجم: چهار هزار فرشته همراه حضرت عیسی(ع)، زمانی که خداوند او را به آسمان برد.
- گروه ششم: چهار هزار فرشته ای که روز عاشورا برای یاری حضرت سید الشهداء(ع) فرود آمدند و هنگامی که از حضرت اذن خواستند، به آنان اجازه داده نشد و از آن زمان غمگین و گریان، نزد آن حضرت هستند تا لحظۀ قیام حضرت قائم(ع) فرارسد، چنانکه در روایات گفته شده است، سرپرست آنها (چهار هزار فرشتۀ یاری‌گر امام حسین(ع)) فرشته‌ای به نام "منصور" است[۲۱] و کسی به زیارت امام نمی‌آید مگر اینکه آنها به استقبالش می‌روند و وداع نمی‌کند مگر اینکه بدرقه‌اش می‌کنند. کسی مریض نمی‌شود مگر اینکه به عیادتش می‌روند و نمی‌میرد مگر آنکه بر جنازه‌اش نماز خوانده و پس از مرگش برای او طلب آمرزش می‌کنند. تمام این فرشتگان تا هنگامۀ ظهور هم‌چنان در انتظار امام زمان(ع) هستند[۲۲].[۲۳]
گروه‌های محتمل فرشتگان یاری دهنده حضرت ولی عصر(ع)
- با توجه به حدیثی از امام باقر(ع) که فرمودند: «هنگامی که قائم آل محمد(ص) ظهور نماید، خداوند او را به وسیلۀ گروه‌های فرشتگان نشاندار (مسومین)، پیاپی (مردفین)، فرود آورده شده (منزلین) و مقرب (کروبین) یاری خواهد کرد»[۲۴].[۲۵] و مانند آن[۲۶] می‌‌توان گروه‌های دیگری را نیز برای فرشتگان یاری دهندۀ امام بیان کرد:
- گروه اول: ملائکۀ منزلین؛
- گروه دوم: ملائکۀ کروبیین[۲۷]؛
- گروه سوم: ملائکۀ مقربین[۲۸]؛
- گروه چهارم: فرشتگانی که هنگام تولد حضرت به زیارتش آمدند، چنانکه یکی از کنیزان حضرت عسکری(ع) نقل کرده است: پرندگانی در آسمان پیدا شدند که می‌آمدند و بال‌های خود را بر سر و بدن آن حضرت می‌مالیدند و پرواز می‌کردند، به امام عسکری(ع) اطلاع دادند، ایشان خندید و فرمود: «ایشان ملائکۀ آسمان بودند، فرود آمده که خود را متبرک سازند و ایشان انصار او خواهند بود هنگامی که خروج کند»[۲۹].[۳۰]
- علاوه بر گروه‌های ذکر شده، فرشتگان بزرگ الهی، یعنی جبرئیل در سمت راست امام(ع) و میکائیل در سمت چپ و اسرافیل در جلوی امام(ع)، نیز ایشان را پشتیبانی می‌کنند[۳۱].[۳۲] امام باقر(ع) فرمود: «هرگاه قائم ظهور کند، خداوند او را با فرشتگان نشاندار و... مقرب یاری میکند.جبرئیل، پیشاپیش او و میکائیل از طرف راست و اسرافیل از طرف چپ او حرکت می‌کنند. ابهت و رعب و وحشت به فاصله یک ماه راه از جلو، عقب، چپ و راست او حرکت میکند و فرشتگان مقرب خدا خدمتگزاران او هستند»[۳۳].[۳۴]
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، همراه با مهدی از مکه تا قدس ص۶۶.
- ↑ صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص ۸۱.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۷.
- ↑ «فرمان (عذاب) خداوند در رسید، به شتاب آن را مخواهید» سوره نحل، آیه ۱.
- ↑ «هُوَ أَمْرُنَا أَمْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَلَّا تَسْتَعْجِلَ بِهِ حَتَّی یُؤَیِّدَهُ اللَّهُ بِثَلَاثَةِ أَجْنَادٍ الْمَلَائِکَةِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الرُّعْبِ وَ خُرُوجُهُ کَخُرُوجِ رَسُولِ اللَّهِ ص»؛ بحرانی، سید هاشم، المحجة فیما نزل فی القائم، ص ۱۱۵؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبة نعمانی، ص ۲۴۳.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۷.
- ↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، همراه با مهدی از مکه تا قدس ص۶۶.
- ↑ ر.ک. م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸، ص۳۶۱، ۳۶۲.
- ↑ حرعاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة،ج ۳، ص۵۷۳.
- ↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، همراه با مهدی از مکه تا قدس، ص۶۶.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۷.
- ↑ «ثلاثة عشر ألف ملک و ثلاث عشر ملکاً»؛ کمال الدین، ص ۶۷۱، ح ۲۲، با توجه به نقل‌های مشابه، و تفاوت سبک عبارت آن با شیوه رایج ذکر عدد در زبان عربی، احتمال تصحیف و حذف واژه «سیصد» در آن، قوی است. م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸،ص ۲۲۵، ح ۱۵۳۲،فرشتگان یاور امام.
- ↑ م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸، ص۳۶۱، ۳۶۲.
- ↑ قمی، ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۲۳۳.
- ↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، همراه با مهدی از مکه تا قدس، ص۶۶؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۷.
- ↑ «أَرْبَعَةُ آلَافٍ مُسَوِّمِینَ وَ مُرْدِفِینَ وَ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ مَلَکاً یَوْمَ بَدْرٍ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص۳۲۶، ح ۴۰.
- ↑ «ثُلُثٌ عَلَی خُیُولٍ شُهْبٍ وَ ثُلُثٌ عَلَی خُیُولٍ بُلْقٍ وَ ثُلُثٌ عَلَی خُیُولٍ حُوٍّ قُلْتُ وَ مَا الْحُوُّ قَالَ الْحُمْرُ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۵۶، ح ۱۲۰.
- ↑ ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۴۸.
- ↑ «لَوْ قَدْ خَرَجَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ(ع)لَنَصَرَهُ اللَّهُ بِالْمَلَائِکَةِ الْمُسَوِّمِینَ وَ الْمُرْدِفِینَ وَ الْمُنْزَلِینَ وَ الْکَرُوبِیِّینَ یَکُونُ جَبْرَئِیلُ أَمَامَهُ وَ مِیکَائِیلُ عَنْ یَمِینِهِ وَ إِسْرَافِیلُ عَنْ یَسَارِهِ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۳۶، ح ۵.
- ↑ ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۴۸.
- ↑ «وَ أَرْبَعَةُ آلَافِ مَلَکٍ الَّذِینَ هَبَطُوا یُرِیدُونَ الْقِتَالَ مَعَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ(ع)فَلَمْ یُؤْذَنْ لَهُمْ فَصَعِدُوا فِی الِاسْتِئْذَانِ وَ هَبَطُوا وَ قَدْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ(ع)فَهُمْ شُعْثٌ غُبْرٌ یَبْکُونَ عِنْدَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ مَا بَیْنَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ إِلَی السَّمَاءِ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِکَةِ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶.
- ↑ قمی، ابن قولویه، کامل الزیارات،ص ۲۳۳.
- ↑ ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۴۸؛ مروجی طبسی، محمد جواد، همراه با مهدی از مکه تا قدس، ص۶۶.
- ↑ «لَوْ قَدْ خَرَجَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ(ع)لَنَصَرَهُ اللَّهُ بِالْمَلَائِکَةِ الْمُسَوِّمِینَ وَ الْمُرْدِفِینَ وَ الْمُنْزَلِینَ وَ الْکَرُوبِیِّینَ»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۸.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۷.
- ↑ حضرت صادق(ع) فرمود: «عدد انصار او از ملائکه چهل و شش هزار خواهد بود»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۱۱؛ یزدی حائری، علی بن زین العابدین، الزام الناصب، ج ۲، ۲۶۴.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نعمانی، ص ۱۵۴.
- ↑ یزدی حائری، علی بن زین العابدین، الزام الناصب، ج ۲، ۳۰۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۴۸، ح ۹۹.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص۵، ح ۱۰.
- ↑ ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۴۸.
- ↑ م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸، ص ۲۲۶، ح ۱۵۳۴ و، ص ۲۲۸، ح ۱۵۳۷.
- ↑ ر.ک. م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸، ص۳۶۱، ۳۶۲.
- ↑ «لَوْ قَدْ خَرَجَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ(ع)لَنَصَرَهُ اللَّهُ بِالْمَلَائِکَةِ الْمُسَوِّمِینَ وَ الْمُرْدِفِینَ وَ الْمُنْزَلِینَ وَ الْکَرُوبِیِّینَ یَکُونُ جَبْرَئِیلُ أَمَامَهُ وَ مِیکَائِیلُ عَنْ یَمِینِهِ وَ إِسْرَافِیلُ عَنْ یَسَارِهِ»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبة نعمانی، ص ۲۳۴.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۷.