بحث:تورات
تورات، نام کتاب آسمانی که خداوند بر حضرت موسی نازل کرد، تا قوم یهود را هدایت کند. در قرآن بارها از این کتاب نام برده شده و به تحریفی که یهودیان در آن ایجاد کرده‌اند اشاره شده است. به تورات، "عهد قدیم" و "کتاب مقدس" هم می‌گویند، در مقابل "عهد جدید" که به انجیل گفته میشود. تورات، چندین بخش دارد که به هر بخش آن "سِفر" گفته میشود. مثل سِفر خروج، سفر لاویان، سفر اعداد و سفر تثنیه... و در بردارنده سرگذشت‌هایی از بنی اسرائیل و حضرت موسی و دستورالعمل‌های اوست[۱].
مقدمه
- کتابی را گویند که بر حضرت موسی (ع) پیامبر بزرگ بنی اسرائیل نازل شده است. "تورات" کلمه‌ای عبری است به معنای شریعت و قانون[۲][۳].
- توراتی که اینک در دست یهودیان است، مجموعه‌ای است از اسفار پنجگانه کتب سی و نه گانه عهد عتیق، بر همه کتب عهد عتیق نیز گفته میشود. این نام هجده بار در قرآن کریم آمده است. قرآن با تعابیر دیگری همچون "الواح" نیز از تورات یاد کرده است[۴].
- آنچه قرآن بدان اشارت برده است، غیر از تورات کنونی است. بنابر آیات قرآنی، کتاب حضرت موسی (ع) در الواح بدو نازل گشته‌اند و از هر موضوعی اندرزی و حکمی در آن بوده است[۵]. تورات در نظرگاه قرآنی، سراسر نور و هدایت بوده و پیامبران و علمای بنی اسرائیل بنابر آن میان مردم داوری و حکم می‌کرده‌اند[۶]. حضرت عیسی (ع) نیز تورات را تصدیق کرده است[۷][۸].
- قرآن کریم تصریح می‌کند که اگر یهودیان به کتاب خویش عمل می‌کردند، آسمان و زمین باب روزی خویش را بر آنان می‌گشود[۹]. نشانه‌ها و ویژگی‌های پیامبر اسلام (ص) و نیز مؤمنانی که با اویند، در تورات آمده است[۱۰]. سرانجام آنکه قرآن کریم بر آنان که به تعالیم تورات مکلف شده و حق آن را ادا نکرده‌اند، به سختی می‌تازد و آنان را همانند الاغی می‌داند که کتاب بر پشت حمل می‌کند و از آنچه بر پشت دارد، غافل است و سود نمی‌برد[۱۱][۱۲].
عهد عتیق
- تورات یا شریعت موسی که پنج سِفر (یا کتاب) را در بر دارد و از منزلت بیش‌تری نزد یهودیان برخوردار است
- نبی‌ایم یا پیامبران که شامل چهار کتاب تاریخی با عنوان "پیامبران پیشین" و چهار کتاب نبوی با عنوان "پیامبران متأخر" است.
- کتوبیم یا نوشته‌ها که خود یازده کتاب است و از تنوع و گستره مطالب بیش‌تری برخوردار است[۱۳][۱۴].
- عهد عتیق در حقیقت، مجموعه‌ای است از کتاب‌ها با حجم‌ها و مطالب مختلف و افزون بر سرودها و حِکم و امثال و ادعیه و نفرین‌ها قوانین انبیای بنی اسرائیل را نیز در خود دارد[۱۵].
- پژوهش‌های نظری جدید درباره این کتب یا اسفار، سؤال‌هایی را مطرح ساخته‌اند؛ از آن جمله اینکه چقدر از این متون را می‌توان به خود حضرت موسی (ع) نسبت داد. نتیجه تجزیه و تحلیل‌های علمی نشان می‌دهد که تورات فعلی را به صورت قطعی و نهایی، حضرت موسی (ع) گرد نیاورده و مکتوب نساخته است؛ بلکه آنچه امروزه در دست یهودیان است، با دوران تاریخی پس از حضرت موسی (ع) سازگار است[۱۶][۱۷].
- عهد عتیق پیش از آنکه به صورت مجموعه فعلی درآید، در حافظه قوم به شکل سنت محفوظ و مضبوط موجود بوده است. این محفوظات از طریق خانواده‌ها یا معابد به صورت روایت تاریخی قوم برگزیده خداوند، سینه به سینه نقل گردیده و صورت قصه و افسانه به خود گرفته است. راویان این مطالب، از همان دوره نقل شفاهی سینه به سینه توفیق یافتند چنان لطافت و ظرافت و قدرت تخیل را به کار گیرند که پیوستن حوادث و وقایع گوناگون به یکدیگر ممکن شود[۱۸][۱۹].
- در میان متون دینی یهود، تورات یا پنج سفر موسی (ع)، جایگاهی ممتاز دارد. این سفر‌ها عبارت‌اند از:
- سفر تکوین یا پیدایش که از خلقت جهان تا مرگ یعقوب و استقرار عبرانیان سخن می‌گوید.
- سفر خروج که تأسیس احکام دینی بر کوه سینا را باز می‌گوید.
- سفر لاویان که نظم و نظام احکام دینی و شرایع و قواعد و حدود سبط لاوی را باز می‌نماید.
- سفر اعداد که حکایت سفر بنی‌اسرائیل در دشت و فتح اراضی کنعان را نقل می‌کند.
- سفر تثنیه که شرایع را به گونه مختصر باز می‌آورد[۲۰][۲۱].
تاریخچه
- یهودیان و مسیحیان قرن‌ها می‌پنداشته‌اند که مؤلف تورات، حضرت موسی (ع) است و برای اثبات این باور، به برخی آیات تورات[۲۲] استناد می‌جسته‌اند. با این حال، نظریه غالب محققین در روزگار جدید این است که تورات فعلی در دوره‌های پس از حضرت موسی (ع) تألیف شده است[۲۳]. بنابر آخرین تحقیقات، سه متن عبری که سه قرن پیش از میلاد نیز وجود داشته‌اند، عبارت‌اند از: متن مسورانی؛ متنی دیگر که بعد به یونانی ترجمه شد؛ اسفار خمسه سامری[۲۴]. عهد عتیق عبرانی که هم اینک در دست است از نسخه مسورانی پدید آمده است که جمعی از یهودیان طبریه و سوره- واقع در وادی فرات- از قرن ۶ تا ۱۲ م. گرد آوردند. مسوریان، نسخه‌هایی را که با نسخه خویش مطابق نیافتند، کنار نهادند و حفظ آنها را حرام دانستند و بدین روی نسخه قدیم عبرانی که بر قرن ۱۰ م. مقدم باشد، نمی‌توان یافت[۲۵].
- بنابر این گزارش، عهد عتیق عبرانی برای نخستین بار به سال ۱۴۸۸ م. به چاپ رسید و دومین بار در سال ۱۴۹۴ م[۲۶]. دیگر نسخ کهن که از متن عبرانی گرفته شده‌اند عبارت‌اند از: ترجمه یونانی هفتاد یا سپتواجنت در میانه قرن ۳ ق. م.، ترجمه آرامی تارگوم، نقل قول‌هایی از نویسنده‌های مسیحی و ترجمه لاتین ژروم. احتمال می‌رود که ترجمه ژروم در نخستین سال‌های قرن ۵ م. متن لاتین عهد عتیق را بر اساس اسناد عبری فراهم آورده باشد. این متن همان است که پس از قرن ۷ م. عالمگیر شد و با نام وولگات خوانده شد. همچنین باید به بخشی از روایات عهد عتیق اشارت بُرد که به زبان آرامی و سریانی است[۲۷][۲۸].
دیدگاه کلامی شیعه
- از هنگامی که تورات بر حضرت موسی (ع) نازل گشته است- چهارده قرن پیش از م.- تا روزگاری که نسخه‌های فعلی گرد آمدند، بیست و چهار قرن گذشته است. متکلمان شیعه بر آن‌اند که در این مدت، تورات دستخوش تحریف شده و متون دیگری نیز بر آن افزوده گشته؛ متونی که جزو شریعت حضرت موسی (ع) نبوده‌اند. این حقیقت را می‌توان از قرائنی بازیافت که در تورات فعلی به چشم می‌آیند[۲۹]. تورات فعلی به موضوعاتی پرداخته است که بی گمان از موسی (ع) نیستند؛ همانند شرح وفات و چگونگی دفن او. وجود خرافات و نسبت‌های ناروا به پیامبران آسمانی (ع) از دیگر قرائنی است که بر مدعای شیعه گواهی می‌دهند[۳۰]. حتی پیروان کتاب مقدس نیز معترف‌اند که تورات، سال‌ها پس از موسی (ع) فراهم آمده و در تألیف آن، هم سخنان موسی (ع) نقش داشته است و هم آنچه دیگران پدید آورده‌اند[۳۱][۳۲].
- بنابر شواهد قرآنی، دست کم بخشی از تورات در روزگار پیامبر اسلام (ص) تحریف شده است؛ چنان که می‌فرماید: "بخشی از آنچه را بدانان گوشزد شده بود، به فراموشی سپردند"[۳۳]. در جایی دیگر می‌فرماید: "جمعی از ایشان مردمی میانه‌رو هستند و بسیاریشان بدکردارند"[۳۴]. سراسر تورات را نمی‌توان تحریف شده و کلام بشری پنداشت؛ بلکه بخشی از آن بر جای مانده است[۳۵]. با این حال، بنابر تصریح قرآن، تحریفی که بدان راه یافته است، آن را از اعتبار و حقانیت انداخته است[۳۶].
تورات
«تورات» در اصل یک لغت عبری است که به معنی «شریعت و قانون» می‌باشد و سپس به کتابی که از طرف خداوند بر موسی بن عمران(ع) نازل گردید گفته شد و گاهی به مجموعه کتب عهد عتیق و گاهی به اسفار پنجگانه آن نیز گفته میشود. توضیح اینکه: مجموع کتب یهود که «عهد عتیق» نامیده شده، مرکب از تورات و چندین کتاب دیگر می‌باشد، تورات دارای پنج بخش است که به نام‌های سفر «پیدایش»، سفر «خروج»، سفر «لاویان»، سفر «اعداد» و سفر «تثنیه» نامیده شده است، این قسمت از کتب عهد قدیم، شرح پیدایش جهان و انسان و مخلوقات دیگر و قسمتی از زندگی انبیاء پیشین و موسی بن عمران و بنی‌اسرائیل و احکام این آئین می‌باشد. و کتب دیگر آنکه در واقع نوشته‌های مورخان بعد از موسی(ع) می‌باشد، شرح حالات پیامبران و ملوک و پادشاهان و اقوامی است که بعد از موسی بن عمران به وجود آمده‌اند.
ناگفته پیداست که غیر از اسفار پنجگانه تورات، هیچ‌یک از این کتب، کتب آسمانی نیستند و خود یهود نیز چنین ادعایی را ندارند و حتی «زبور» داود که آنها را به عنوان «مزامیر» می‌نامند، شرح مناجات‌ها و اندرزهای داود است.
و اما در مورد اسفار پنجگانه تورات، قرائن روشنی در آنها وجود دارد که بعد از موسی بن عمران نوشته شده‌اند؛ زیرا در آنها شرح وفات موسی(ع) و چگونگی تدفین او و پاره‌ای از حوادث بعد از وفات او آمده است، مخصوصاً آخرین فصل سفر پنجم (سفر تثنیه) به وضوح ثابت می‌کند که این کتاب، مدتها بعد از وفات موسی بن عمران به رشته تحریر در آمده است.
به علاوه محتویات این کتب که آمیخته با خرافات فراوان و نسبت‌های ناروا به انبیاء و پیامبران و بعضی سخنان کودکانه می‌باشد گواه دیگری بر ساختگی بودن آنها است شواهد تاریخی نیز نشان می‌دهد که تورات اصلی از میان رفت و بعداً پیروان موسی بن عمران، این کتاب‌ها را به رشته تحریر در آوردند[۳۷].
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۶۱.
- ↑ تفسیر نمونه، ۲/ ۳۱۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 205.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 205.
- ↑ ﴿ وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِيلاً لِّكُلِّ شَيْءٍ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُواْ بِأَحْسَنِهَا سَأُرِيكُمْ دَارَ الْفَاسِقِينَ ﴾؛ سوره اعراف، آیه ۱۴۵.
- ↑ ﴿إِنَّا أَنزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُواْ مِن كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُواْ عَلَيْهِ شُهَدَاء فَلاَ تَخْشَوُاْ النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلاَ تَشْتَرُواْ بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلاً وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ ﴾؛ سوره مائده، آیه ۴۴؛ ﴿نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ﴾؛ سوره آل عمران، آیه ۳.
- ↑ ﴿وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَاتَّقُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴾؛ سوره آل عمران، آیه ۵۰؛ ﴿وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الإِنجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ﴾؛ سوره مائده، آیه ۴۶.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 205-206.
- ↑ ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُواْ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لأَكَلُواْ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم مِّنْهُمْ أُمَّةٌ مُّقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ سَاء مَا يَعْمَلُونَ﴾؛ سوره مائده، آیه ۶۶.
- ↑ ﴿الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالإِنجِيلِ يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَغْلالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُواْ بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُواْ النُّورَ الَّذِيَ أُنزِلَ مَعَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾؛ سوره اعراف، آیه ۱۵۷؛ ﴿مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا﴾؛ سوره فتح، آیه ۲۹.
- ↑ ﴿مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴾؛ سوره جمعه، آیه ۵.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 205-206.
- ↑ جهان مذهبی، ۲/ ۶۰۳؛ قاموس کتاب مقدس، ۷۲۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 206.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 206.
- ↑ جهان مذهبی، ۲/ ۶۰۴؛ ر.ک: تاریخ جامع ادیان، ۵۱۷، ۵۱۸، ۵۴۱، ۵۴۴.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 206.
- ↑ عهدین و علم، ۲۲- ۲۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 207.
- ↑ قاموس کتاب مقدس، ۲۳۵.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 207.
- ↑ برای نمونه: کتاب مقدس، "سفر تثنیه"، باب ۳۱/ شماره ۹.
- ↑ قاموس کتاب مقدس، ۲۲۶.
- ↑ عهدین، قرآن و علم، ۱۸.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 207.
- ↑ قاموس کتاب مقدس، ۷۱۹.
- ↑ دائرة المعارف کتاب مقدس، ۶؛ عهدین، قرآن و علم، ۱۹.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 208.
- ↑ تفسیر نمونه، ۲/ ۳۱۱.
- ↑ ر.ک: بشارت عهدین، ۱۷۵- ۱۶۱.
- ↑ قاموس کتاب مقدس، ۲۳۵.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 208.
- ↑ ﴿ فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَلاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ﴾؛ سوره مائده، آیه ۱۳.
- ↑ ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُواْ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لأَكَلُواْ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم مِّنْهُمْ أُمَّةٌ مُّقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ سَاء مَا يَعْمَلُونَ﴾؛ سوره مائده، آیه ۶۶.
- ↑ المیزان، ۳/ ۸.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 208-209.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، قصه‌های قرآن ص ۳۱۳.